اسکریپت (Script) یک مجموعه از دستورات و دستورالعمل‌های کامپیوتری است که به زبانی خاص (معمولاً زبان‌های برنامه‌نویسی) نوشته شده و اجرا می‌شود. اسکریپت‌ها معمولاً به منظور انجام وظایف خاصی در کامپیوتر یا سیستم‌های مختلف استفاده می‌شوند.
ویژگی‌های اصلی اسکریپت عبارتند از:
1. نوعی از برنامه‌نویسی: اسکریپت‌ها اغلب با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی خاص نوشته می‌شوند. این زبان‌ها معمولاً زبان‌های اسکریپتی نیز نامیده می‌شوند و اجازه اجرای دستورات کامپیوتری را به زبان‌های انسانی مشابه می‌دهند.
2. تسهیل انجام وظایف خاص: اسکریپت‌ها معمولاً برای انجام وظایف خاصی طراحی می‌شوند. این وظایف می‌توانند شامل پردازش داده‌ها، ایجاد گزارشات، اتصال به پایگاه‌داده، مدیریت سیستم‌ها، و بسیاری دیگر باشند.
3. منطق پیچیده: اغلب اسکریپت‌ها برای انجام عملیات و محاسبات پیچیده طراحی می‌شوند. این به کاربران امکان می‌دهد که وظایف پیچیده را با استفاده از دستورات ساده و توالی‌های خاص اجرا کنند.
4. اجرای خودکار: اسکریپت‌ها معمولاً به صورت اتوماتیک اجرا می‌شوند و نیازی به تداخل دستی کاربر ندارند. این به کاربران این امکان را می‌دهد که وظایف تکراری را به صورت خودکار انجام دهند.
5. انعطاف‌پذیری: اسکریپت‌ها به سادگی قابل تغییر و تنظیم هستند. کاربران می‌توانند دستورات و دستورالعمل‌های اسکریپت‌ها را تغییر داده و به نیازهای خود بپردازند.
6. کاربردهای گسترده: اسکریپت‌ها در بسیاری از حوزه‌ها و صنایع استفاده می‌شوند، از توسعه وب و نرم‌افزارهای کاربردی تا علوم داده و مهندسی نرم‌افزار.
با توجه به انعطاف‌پذیری و کاربردهای متعدد اسکریپت‌ها، آنها یکی از ابزارهای اساسی برنامه‌نویسان و متخصصان فناوری اطلاعات در ایجاد و اجرای راه‌حل‌های مختلف به منظور بهبود کارایی و کاربردی کامپیوتر و سیستم‌های مختلف محسوب می‌شوند.
زبان اسکریپت‌نویسی (Scripting Language) یک زبان برنامه‌نویسی است که برای نوشتن اسکریپت‌ها و برنامه‌های کوچک به کار می‌رود. این زبان‌ها به طور عمده برای انجام وظایف خاصی طراحی شده‌اند و معمولاً برای اجرای کارهای ساده تا متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرند. زبان‌های اسکریپت‌نویسی به طور عمده در دامنه‌هایی مانند وب توسعه نرم‌افزار، اتوماسیون سیستم، پردازش داده‌ها، و اسکریپت‌های سیستمی مورد استفاده قرار می‌گیرند.مهمترین و پراستفاده‌ترین زبان‌های اسکریپت‌نویسی عبارتند از:
مهمترین و پراستفاده‌ترین زبان‌های اسکریپت‌نویسی عبارتند از:
1. JavaScript: از جمله پراستفاده‌ترین زبان‌های اسکریپت‌نویسی است که به طور اصلی برای توسعه وب و ایجاد رفتارهای پویا در صفحات وب استفاده می‌شود.
2. Python: یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب و چندمنظوره است که برای توسعه وب، علوم داده، اتوماسیون، و بسیاری از کاربردهای دیگر به کار می‌رود.
3. PHP: زبانی که به طور اصلی برای توسعه وب‌سایت‌ها و ایجاد برنامه‌های وب سمت سرور استفاده می‌شود.
4. Ruby: معمولاً برای توسعه وب و ایجاد برنامه‌های وب مبتنی بر چارچوب Ruby on Rails به کار می‌رود.
5. Perl: از اسکریپت‌های کارآمد و چندمنظوره‌ای برای پردازش متن، مدیریت سیستم، و توسعه وب استفاده می‌شود.
6. Bash (Shell Scripting): برای اجرای دستورات و اسکریپت‌های سیستمی و مدیریتی در سیستم‌عامل‌های یونیکس مانند Linux و macOS استفاده می‌شود.
7. Lua: اغلب برای توسعه بازی‌های ویدئویی، توسعه نرم‌افزارهای مضمون (مثل Adobe Lightroom) و اتوماسیون میزبانهای نرم‌افزاری (مثل Wireshark) به کار می‌رود.
8. VBScript: یک زبان اسکریپت‌نویسی توسعه داده شده توسط مایکروسافت است که برای برنامه‌نویسی اسکریپت‌ها در محیط‌های Microsoft Windows استفاده می‌شود.
هر یک از این زبان‌ها ویژگی‌ها، تاریخچه‌ها، و کاربردهای مختلفی دارند و بر اساس نیازهای پروژه و وظایف خاص، انتخاب می‌شوند.
اسکریپت‌ها کاربردهای متعددی دارند و در مختلف حوزه‌ها به کار می‌روند. در زیر تعدادی از کاربردهای اسکریپت‌ها را معرفی می‌کنم:
در کل، اسکریپت‌ها برای اتوماسیون و اجرای وظایف خاص در مختلف حوزه‌های علمی و صنعتی به کار می‌روند و نقش مهمی در افزایش بهره‌وری و کارایی فرآیندها و پروژه‌ها دارند.
