سردبیر
سردبیر
خواندن ۵ دقیقه·۲ سال پیش

اصفهان، مظهر اندیشه‌های کارآفرینی از گذشته تا کنون

کارآفرینی اگرچه سابقه ای طولانی در سیر تاریخ ایران دارد، اما نگاهی به سیر تاریخی کارآفرینی به خوبی نمایانگر وجود اغلب کارآفرینان بزرگ‌ در خطه اصفهان بوده است. کارآفرینانی چون همدانی ها و کازرونی ها در گذشته و کارآفرینانی چون محمدرضا دیانی و حاج علی رجالی در زمان حال...

کارآفرینانی که خلق ثروت و توزیع آن را بر کنز ثروت ارجح دانسته و با فکری فراتر از امروز تلاش کردند تا فرداهای بهتری ا برای مردمان خود خلق کنند...


اصفهان به عنوان یکی از شهرهایی که در همه دوره‌های تاریخی به مرکزیت علم، هنر، کشاورزی و تجارت معروف و مشهور بوده است و هر چهار طبقه دانشمند، هنرمند، بازرگان و کشاورز را در عالی‌ترین مرتبه استادی و مهارت تربیت می‌کند؛ در مقوله صنعتی نیز تاریخچه‌ای غنی و پربار دارد.

اگرچه ایجاد صنایع کارخانه‌ای از زمان رویارویی با غرب، همواره یکی از آرزوهای بزرگ نخبگان سیاسی و اقتصادی کشور بود اما حاکمیت شرایط نیمه استعماری بر ایران، اقدامات انجام شده توسط رجال سیاسی دوره قاجار و مالکان سرمایه‌های بخش خصوصی را با شکست مواجه کرد.

پس از جنگ جهانی اول و روی کار آمدن حکومتی متمرکز، جرقه‌های امید در دل نخبگان سیاسی و اقتصادی کشور زده شد اما تا سال 1310 شمسی، این مهم به شکلی جدی مورد توجه قرار نگرفت و تنها از سال 1310 تا 1317 شمسی، صنعتی سازی به صورت جدی در اولویت برنامه‌های دولت قرار گرفت و تا سال 1320 شمسی، حدود 680 کارخانه در ایران ساخته شد.

ورود کارخانه‌ها به شهر اصفهان

ورود کارخانه‌ها به شهر اصفهان به عنوان یکی از نخستین شهرهای میزبان تجدد و مدرنیزاسیون، با گسترش صنایع نساجی همراه بود. منسوجاتی که با ظرافت و کیفیت خود حتی مشتریان سرسختی در کشورهای اروپایی مانند انگلستان، آلمان و سوئد داشت. نخستین جرقه صنعت نساجی در اصفهان با راه‌اندازی کارخانه ریسندگی وطن به همت فضل‌الله دهش معروف به عطاء الملک و شراکت حاج محمد حسین کازرونی زده شد که گام مهمی در صنعت ایران به شمار می‌رود. او در سال 1304 با خرید دو مولد هیزم سوز به قدرت 99 کیلووات به همراه یک ژنراتور 50 کیلوواتی و نصب آن در محل دروازه دولت، اولین کارخانه برق اصفهان را تأسیس و برق رسانی به این شهر را آغاز کرد.

عواید و سود کارخانه وطن سبب شد تا مردم به کارخانه سازی و کارخانه داری روی آورند. تأسیس کارخانه ریسندگی و بافندگی توسط حاج عبدالرسول رحیم زاده، کارخانه ریسباف توسط معمار معتمدی و زیر نظر شونمال آلمانی، تأسیس کارخانه سیمان به عنوان چهارمین کارخانه سیمان ایران و ریسندگی و بافندگی شهناز توسط علی و حسین همدانیان به عنوان آخرین بنای صنعتی، اصفهان را به منچستر ایران تبدیل کرد.

همه این کارخانه‌ها و کارخانه‌های دیگر، یکی پس از دیگری در کشور و از جمله در شهر صنعتی اصفهان به همت کارآفرینانی تأسیس می‌شد که اگرچه همواره در عصر خود غریب و ناشناخته بودند اما اقدامات و فعالیت‌های آنها همیشه بر مبنای اندیشه‌ای فراتر از سود اقتصادی صرف و در راستای اصلاح جامعه انجام می‌شد که شاید درک آن برای مردم آن زمان ناشناخته بود.

دغدغه‌های پنهان در پس فعالیت‌های کارآفرینانی که بیشتر اهل عمل و کمتر اهل شعار بودند، نتوانست آنگونه که باید برای جامعه و مردمی که مرزی میان ثروت‌آفرینی و ثروت اندوزی قائل نبودند، نمایان شود و ارزش کار آنها زمانی برای جامعه مشخص شد که جای آنها به هر دلیلی خالی شد.

اما اکوسیستم کارآفرین‌پروری اصفهان و بنیان‌ها و اندیشه‌های کارآفرینی که در اندیشه و فرهنگ این شهر رسوخ پیدا کرده بود، سبب شد پس از این دوران نیز، کارآفرینان دیگری با تفکر خلق ارزش‌آفرینی و ثروت‌های مولد توسعه‌گرا، در جهت توسعه اقتصادی و همچنین توسعه اجتماعی و پاسخ به دغدغه‌های اجتماعی گام‌هایی بردارند.

کارآفرینانی چون مسعود صرامی بنیانگذار بزرگترین مرکز خرید ایران و شهرک سلامت و همچنین کارآفرین برتر ایران در سال 85، علی محمد رجالی موسس کارخانه موکت ظریف مصور، پتروشیمی رجال و مجموعه کشت و صنعت نفیس که لقب «آقای صنعت» را به خود اختصاص داده است، علی صفر نوراله موسس شرکت دانش بنیان صفا نیکو و هلدینگ صیدکو که با ورود به عرصه کارآفرینی موفقیت‌های چشمگیری را به دست آورده و لقب «مرد نخست صنعت برق» را دارد، فرهاد رهنما مؤسس گروه صنعتی پلار با 70 سال سابقه در صنعت محصولات گرمایشی و سرمایشی و محمدرضا دیانی کارآفرین و مؤسس گروه صنعتی انتخاب الکترونیک که پیشرفته‌ترین خط تولید لوازم خانگی کشور را دارد؛ نسل‌ جدید کارآفرینان بودند که توانستند با تجربه و اندیشۀ خود چرخ‌های صنعت را به حرکت درآورده و اصفهان را که روزی قطب نساجی و تولید پارچه بود به قطب‌های مختلف تولیدی تبدیل کنند.

محمدرضا دیانی که فعالیت خود را از سال 67 با ورود به عرصه صنعت لوازم خانگی آغاز کرد توانست به پشتوانه برترین واحد تحقیق و توسعه، امروزه در صدر تولیدکنندگان سبد لوازم خانگی ایران قرار گیرد و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های اقتصادی – اجتماعی بخش خصوص در کشور فعالیت کند.

نسل سوم کارآفرینی در اصفهان

بینش حاکم بر گروه انتخاب به عنوان نسل سوم کارآفرینی در اصفهان، بینشی است که در آن پول و درآمد هدف غایی نیست بلکه موفقیت در فروش و کسب سود بیشتر را تنها ابزار و وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف متعالی و پاسخگویی به دغدغه‌های اجتماعی می‌داند و از این رو برای عملی سازی این بینش، فعالیت‌های اقتصادی شکل می‌گیرد که به خلق ثروت مشروع می‌انجامد.

عقیده فعالان گروه صنعتی انتخاب الکترونیک، آن است که فتح بازارهای جهانی، منجر به شکل گیری بستر تولید جهانی در داخل کشور می‎شود و تمام سرریزهای مثبت فعالیت‌های اقتصادی ارزش‌آفرین آن در کشور باقی خواهد ماند.

بینش اقتصادی-اجتماعی همه این کار آفرینان، تغییر را مقوله‌ای تعیین‌کننده در نظر می‌گیرد. لازمه‌ی تحقق این تغییر و اجرایی کردن ایده‌ها، قدرت ریسک‌پذیری بالا، خلاقیت، نوآوری و تصمیم‌گیری درست است. ویژگی بارزی که به اعتقاد «شومیتر» مشخصه فرد کارآفرین بوده و او را به نیروی محرکه و موتور توسعه اقتصادی تبدیل می‌کند.

امروزه در عرصه جهانی، افراد خلاق و نوآور به عنوان کارآفرین، منشأ تحولات بزرگ در عرصه تولید و خدمات شده‌اند و چرخ‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی را با توسعه کارآفرینی به حرکت درمی‌آورند.

کارآفرینان و صنعتگران اصفهانی نیز، با اندیشه‌ای فراتر از سود اقتصادی، همواره به دنبال آن بودند که مصلح جامعه و توسعه دهنده صنعت بوده و به روند استغال و درآمدزایی کمک کنند. همین تفکر سبب شده تا امروزه 14 هزار نیرو به صورت مستقیم و غیرمستقیم در چرخه تولید و توسعه صنعت لوازم خانگی دخیل باشند.

لوازم خانگیتوسعه اقتصادیسیاسی اقتصادیصنعتی اصفهانمحمدرضا دیانی
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید