تأمین دلیل یکی از راهکارهای قانونی است که برای حفظ و ثبت دلایل و مستندات قبل از طرح دعوا یا در طول آن استفاده می‌شود. این روش به‌ویژه زمانی کاربرد دارد که بیم آن رود که دلایل و مدارک در آینده از بین بروند یا تغییر کنند.
طبق ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی:
"در مواردی که اشخاص ذی‌نفع احتمال دهند که استناد به دلایل و مدارکی از قبیل تحقیق محلی، کسب اطلاع از مطلعین، استعلام نظر کارشناسان و درخواست سوابق و اطلاعات مربوط از ادارات دولتی و غیر آن‌ها در آینده متعذر یا متعسر خواهد شد، می‌توانند از دادگاه درخواست تأمین آن‌ها را بنمایند."
۱. قبل از طرح دعوا: مثلاً اگر ساختمان در حال فروریختن باشد و بخواهید خسارت آن را اثبات کنید.
2. در حین رسیدگی: برای مستندسازی دلایل قبل از از بین رفتن آن‌ها.
3. اثبات خسارت در قراردادها: مثل تأخیر در تحویل کالا یا خدمات.
۱. تنظیم دادخواست: درخواست باید به شورای حل اختلاف محل (یا در برخی موارد دادگاه) تقدیم شود.
۲. بیان دلایل ضرورت تأمین: باید توضیح دهید که چرا ممکن است این دلایل از بین بروند.
۳. معرفی دلایل و مدارک: مثلاً درخواست تحقیق محلی یا نظر کارشناس.
۴. رسیدگی و صدور قرار تأمین دلیل: قاضی یا شورای حل اختلاف موضوع را بررسی کرده و در صورت احراز ضرورت، قرار تأمین دلیل صادر می‌کند.
