توکن سوزی (token burning) فرایندی است که در آن بخشی از ارز دیجیتال برای حذف از بلاکچین سوزانده می‌شود . هنگامی که حجمی از ارزهای دیجیتال ، به آدرس یک کیف پول غیرقابل استفاده یا مرده ارسال شود ، توکن سوزی صورت گرفته است .
هنگامی که یک توکن به آدرس یک کیف پول غیرقابل دسترس که به کسی اختصاص ندارد و آدرس مرده نام دارد ارسال می شود ، برای همیشه از گردش خارج می شود و تحت هیچ شرایطی نمی‌توان این کوین یا توکن را بازیابی کرد . پشت پرده هر رمز ارز، یک تیم توسعه دهنده وجود دارد که یکی از وظایف مهم آن ، حفظ ارزش و بهبود آن برای ارز دیجیتال مورد نظر است.
یکی از دلایل مهم برای سوزاندن رمر ارزها این است که با سوزاندن هر توکن یا کوین به ارزش کلی آن افزوده می شود . هرچقدر توکن کمتری برای فروش باشد ، قیمت آن افزایش می‌یابد .
توکن چیست؟
توکن بر بستر شبکه‌های بلاکچین ارزهای مختلف ساخته می شود و فاقد بلاکچین مستقل است .
بلاکچین اتریوم یکی از معروف‌ترین بلاکچین‌هایی است که برای پشتیبانی از توکن‌های مختلف ساخته شده است .
سازندگان توکن به تعداد دلخواه توکن را ایجاد و در بازار کریپتو به چرخش در می آورند ، و از طریق سوزاندن توکن با توجه به دست گرفتن عرضه و تقاضای بازار ، تعداد ارز در گردش را کاهش و ارزش توکن را افزایش می دهند.
مهم‌ترین کاربرد توکن‌ها استفاده در اپلیکیشن‌های غیر متمرکز وهمچنین علاوه بر شیوه پرداخت می‌تواند بیانگر سهم یک شرکت باشد .
توکن سوزی به چه دلیلی انجام می شود ؟
در حالی که هر دارنده ارز دیجیتال می‌تواند ارز خود را بسوزاند ، ولی توسعه دهندگان یک ارز دیجیتال تصمیم می گیرند که حجم مشخصی از ارز پروژه خود را با هدف افزایش قیمت بسوزانند .
با اینکه سوزاندن یک دارایی زیانبار به نظر می رسد ، سوزاندن توکن های ارز دیجیتال در جهت سود آوری بیشتر و تأثیر مثبت بر قیمت یک توکن یا کوین انجام می شود . پس برای تنظیم پویایی عرضه و تقاضا ، توکن‌ها یا از جامعه بازخرید می‌شوند یا به سادگی از استخرهای فعلی حذف می‌شوند. سوزاندن سکه‌ها عرضه را کاهش می‌دهد و توکن‌های ارز دیجیتال کمیاب‌تر می‌شود . سپس به دلیل کمبود ارز در بازار ، قیمت‌ها ممکن است افزایش یابد و در نتیجه برای سرمایه‌گذاران سود حاصل شود .
هر چند افزایش قیمت در نتیجه توکن سوزی ، امری چندان قطعی نیست ، اما برخی از ارزهای دیجیتال پس از سوزاندن توکن‌ها ، تغییرات قیمت مثبتی را تجربه کرده اند و روندشان برای مدتی صعودی شده است .
همچنین سوزاندن توکن ها در صورتی که ارز دیجیتالی نرخ تورمی رو به رشدی داشته باشد ، می تواند باعث مهار این روند شود .
انواع روش های توکن سوزی چیست ؟
یکی از فاکتورهای بسیار مهم در فرایند توکن سوزی ، الگوریتم اثبات توکن سوزی یا (Proof-of-burn) است . این پروتکل سلامت توکن سوزی را تضمین می کند .
۱- الگوریتمهای اثبات سوزاندن (PoB)
در بلاک چین ، جزئیات تراکنش های یک ارز دیجیتال ثبت می شود و الگوریتم اجماع آن روشی است که تراکنش ها را تأیید می کند . الگوریتم اثبات توکن سوزی توافقی است که بلاک چین ها می توانند به منظور جلوگیری از تقلب و اطمینان از اعتبار تراکنش ها از آن استفاده کنند .
اولین روش توکن سوزی با علامت اختصاری ( PoB ) ، برای توافق و اجماع استفاده می‌شود . پروژه‌های ارزهای دیجیتال برای دستیابی به اجماع و توافق از الگوریتم اثبات سوزاندن استفاده می‌کنند. یکی از مزایای الگوریتم اثبات سوزاندن نسبت به اثبات کار این است که نیازی به ماینرهای زیاد و سخت‌افزارهای فراوان برای تأیید و بررسی تراکنش‌ها نیست و الگوریتم اجماع، فقط به سوزاندن کوین نیازمند است . از سویی، روشی کارآمد برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها محسوب می شود و دیگر، دشواری ها و معایب مدل اثبات کار را ندارد .
در شبکه بلاکچین برای سوزاندن توکن از روش‌های مختلف PoB استفاده می‌شود که خود این روش به شیوه های زیر انجام می شود :
تعادل در ماینینگ و سوزاندن
در این روش سکه‌های بومی از بین می‌روند تا برای ماینرها پاداش ایجاد شود . تیم توسعه دهنده باید مقداری از توکن ها و کوین های خود را برای سوزاندن ثبت کنند . برای سوزاندن توکن ها نیاز به کامپیوتر قوی نیست . برای ماینر شدن باید تعدای از توکن ها سوزانده شود ؛ توسعه دهنده برای مقابله با تورم از این روش استفاده می‌کند . در اثبات سوزاندن ماینرها به نحوه دیگری عمل می‌کنند و باید در نابود کردن قسمتی از کوین یا توکن‌هایی که در اختیار آنها قرار دارد به اثبات برسانند .
این روش توکن سوزی، بیشتر در شبکه‌های مبتنی بر اثبات سهام استفاده می‌شود که از سیستم استیکینگ برای رسیدن به اجماع کمک می‌گیرند.
سوزاندن کوین برای پاداش ماینر
به وسیله الگوریتم اثبات توکن سوزی ، ماینرهای ارز دیجیتال ، باید برای دریافت حق استخراج بلوک های جدید در شبکه ، توکن های خود را بسوزانند . قبل از اینکه هر کاربر بتواند به عنوان یک استخراج کننده در شبکه فعالیت داشته باشد باید بخشی از توکن‌ها را از بین ببرد و به اصطلاح بسوزاند.
ماینرها با سوزاندن توکن های بیشتر، بلوک های بیشتری را استخراج می کنند و در ازای استخراج بلوک های بیشتر، پاداش دریافت می کنند .
سوزاندن بیت کوین برای ایجاد سکه‌های بومی جدید
بلاکچین‌هایی وجود دارند که برای به دست آوردن مقدار متناظر سکه دیجیتال ، باید تعدادی بیت کوین را از بین ببرند . در این روش ارزش بالاتری به ارز دیجیتال جدید می‌دهد .
۲- شرایط عمومی اقتصادی
زمانی از این روش برای سوزاندن توکن استفاده می‌شود که توسعه دهندگان میزان فروشی را تعیین می‌کنند ؛ اما میزان توکن‌های در نظر گرفته شده به فروش نمی‌رسد و تعدادی از آن ها باقی می‌ماند. در این شرایط سوزاندن توکن‌های باقی مانده به آنها کمک می‌کند تا ارزش دارایی اختصاصی سیستم یا پلتفرم خود را حفظ کنند .
بنابراین تیم توسعه‌دهنده توکن‌ها یا کوین‌ها را برای آینده ذخیره نمی‌کنند و بایدآن‌ها را از بین ببرند. در پروژه‌هایی که چنین اتفاقی می‌افتد، سرمایه گذاران به وارد کردن سرمایه بیشتر داخل پروژه تشویق می‌شوند.
روش دیگری که باعث بالا رفتن ارزش ارزهای دیجیتال می‌شود و سرمایه گذاران از این طریق به سود می‌رسند این است که توسعه دهندگان ، از سود کسب شده از تراکنش ها ، رمز ارز را خریداری کرده و آن ها از بین می‌برند .
مزایا و معایب توکن سوزی چیست ؟
مزایای توکن سوزی برای سرمایه‌گذاران
سوزاندن توکن مزایای قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران دارد اما این شامل معامله‌گران نمی‌شود. زیرا ارزش رمزارزهایی که فرآیند توکن‌سوزی برای آنها انجام می‌شود در طول زمان افزایش پیدا می‌کند اما معلوم نیست که قیمت در کوتاه مدت چه تغییری خواهد کرد. سوزاندن توکن در واقع باعث افزایش ارزش سبد سهام سرمایه گذارانی با اهداف بلند مدت خواهد شد.
اگر شما نیز به سرمایه‌گذاری بلند مدت در حوزه رمزارزها علاقه‌مند هستید و قصد خرید ارزهای دیجیتال را دارید، می‌‌توانید به سرمایه گذاری روی رمزارزهایی که از مکانیزم coin burn استفاده می‌کند به صورت جدی‌تری فکر کنید.
البته که تضمینی برای افزایش ارزش کریپتو توسط توکن سوزی نیست . از جمله معایب توکن سوزی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
توکن سوزی های جعلی
ممکن است توسعه دهندگان ، یک آدرس برای توکن سوزی در فضای مجازی منتشر کنند و در واقع این آدرس چیزی جز آدرس کیف پول خودشان نباشد .
اخبار دروغین جهت توکن سوزی
توسعه‌دهندگان با انتشار اخبار توکن سوزی ، تنها قصد ایجاد روند صعودی در نمودار ارز خود دارند و این توکن سوزی هیچگاه اتفاق نمی افتد .
توکن سوزی به قصد فریب افکار عمومی
توسعه دهندگان توکن ها را به قصد فریب جامعه می سوزاند . این روش بیشتر به عنوان راهی برای پنهان کردن آدرس کیف پول نهنگ هایی به کار می رود که بخش بزرگی از یک ارز دیجیتال را در اختیار دارند . نحوه توزیع یک ارز یا اقتصاد توکنی آن ، بسیار مهم است و نشان می دهد که چند درصد از توکن ها در اختیار چه کسانی است .
توکن سوزی شیبا
حدود 41 درصد از شیبا اینو قبلا به روش توکن سوزی از گردش خارج شده است . همچنین تعداد 1.5 میلیارد SHIB در ماه فوریه 2022 سوزانده شده است. اکنون توسعه دهندگان ارز شیبا اینو (SHIB) ، پروتکل توکن سوزی را اعلام کرده اند . جامعه شیبا برای کاهش عرضه در گردش این ارز، در این پرتال توکن سوزی خواهد کرد .
