با افزایش تورم در سال های اخیر در کشورمان، گرایش افراد نسبت به شغل های فنی و مبتنی بر مهارت و تجربه به صورت روزانه در حال افزایش است. از این رو افراد متعددی ترجیح می دهند برای صرفه جویی در وقت و سرمایه خود به جای تحصیل در دانشگاه ها، به دنبال یاد گرفتن مهارت و حرفه ای باشند. یکی از شغل های فنی که از بازار کار مناسبی برخوردار می باشد، برق خودرو یا باطری سازی است که در چند سال گذشته به یکی از پرطرفدارترین دوره های آموزشی اکثر آموزشگاه های فنی حرفه ای تبدیل شده است.
بنابراین اگر برای زمان و سرمایه خود ارزش قائل هستید و قصد دارید بعد از سپری کردن چند دوره آموزشی وارد بازار کار شده و از درآمد مناسبی برخوردار شوید، در ادامه مطلب همراه من باشید. در ادامه تمامی مباحث مهم دوره آموزش برق خودرو فنی حرفه ای را زیر ذره بین بررسی می کنیم تا شما عزیزان بتوانید برای آینده شغلی خود تصمیم درست بگیرید.
قبل از اینکه به مزایا، معایب و بازار کار شغل برق خودرو اشاره کنیم، بهتر است در ابتدا با مفهوم برق خودرو و سیستم الکتریکی ماشین کمی آشنا شویم. به زبان ساده، به مجموعه ای از سیستم های الکتریکی و الکترونیکی که انرژی مورد نیاز خودرو را از طریق باتری و سیم کشی موجود در بدنه ماشین تامین می کنند، برق خودرو گفته می شود.
شغل برق خودرو گاها به عنوان باطری سازی نیز معروف می باشد. اما برخلاف تصور برخی از افراد قرار نیست به عنوان برقکار خودرو یا همان باطری ساز ماشین، مشغول به ساخت باطری برای انواع وسیله نقلیه باشید. توجه داشته باشید برق خودرو از قسمت های بسیار پیچیده و گسترده تشکیل شده است که روز به روز در خودرو های جدید، مدار سیم کشی برق متنوع تر خواهد شد.
از این رو شغل برق خودرو قرار نیست منسوخ شود و اگر بتوانید در این حوزه به هر شکلی که شده است مهارت و تجربه کسب کنید، قطعا از فرصت شغلی و درآمد مناسبی برخوردار خواهید شد.
برق خودرو از مجموعه های متفاوتی تشکیل شده است که در ادامه به صورت کامل اجزا مهم سیستم برق ماشین را مورد بررسی قرار می دهیم. اما به طور کلی، باتری هر خودرو ایی قلب تپنده آن به شمار می رود. از مهمترین کاربرد برق ماشین بایستی به موارد زیر اشاره داشته باشیم:
بنابراین همان طور که مطالعه کردید، سیستم برق خودرو نقش بسزایی را جهت افزایش رفاه و آسایش سرنشینان ایفا کرده و وجود هر گونه اختلال در عملکرد اجزا برق ماشین، می تواند مشکلات متعدد و بزرگی را به همراه داشته باشد. از این جهت، احتمال ایجاد اختلال در عملکرد موارد ذکر شده در هر خودرویی وجود دارد و تنها متخصصین برق خودرو قادر به رفع کردن آنها می باشند.
بنابراین حرفه برق ماشین، شغلی فصلی و پاره وقت نیست و اگر مهارت کافی را داشته باشید می توانید به عنوان یک شغل اصلی و تمام وقت به آن نگاه کنید.
آلترناتور: اولین و مهمترین اجزا سیستم برق خودرو که نقش بسزایی جهت تولید انرژی و برق مورد نیاز ماشین را بر عهده دارد، آلترناتور است. آلترناتور قطعه کوچکی مانند ژنراتور به شمار می رود که نیرو مکانیکی را از موتور خودرو توسط تمسه گرفته و برق 12 الی 14 ولت مورد نیاز اکثر خودرو های امروزی را تولید کرده و سپس برای ذخیره انرژی تولید شده، تحویل باتری ماشین می شود.
در این شرایط به اصطلاح می گویند که باتری ماشین شارژ شده است. مورد دیگری که کمتر کسی آن را می داند این است که در خودرو، قطعه ای به نام دینام وجود ندارد. بلکه این آلترناتور است که به اشتباه در بازار به نام دینام خودرو نیز شناخته می شود.
باتری خودرو و منبع ذخیره انرژی برق ماشین: همان طور که در ابتدا گفته شد ذخیره برق در سیستم خودرو، توسط باتری صورت می گیرد. به عنوان مثال زمانی که ماشین به طور کامل خاموش است، سرنشینان قادر هستند از امکانات صوتی، قفل برقی درب ها، شیشه بالابر ها، چراغ های خودرو و موارد دیگر استفاده کنند. بنابراین به عبارتی دیگر وظیفه تامین برق مورد نیاز خودرو، زمانی که ماشین به طور کامل خاموش است توسط باتری صورت می گیرد.
این در حالی است که با وجود روشن بودن خودرو، باتری در حال شارژ شدن بوده است و نیرو الکتریکی حاصل شده از آلترناتور را در خود ذخیره می کند تا در صورت خاموش بودن ماشین، نیرو الکتریکی مورد نیاز وجود داشته باشد.
سیستم توزیع برق یا سیم کشی: همان طور که از اسمش پیداست سیستم توزیع برق خودرو یا همان سیم کشی، وظیفه رساندن برق مورد نیاز بخش های مختلف خودرو را بر عهده دارد. از آنجایی که تعداد سیم کشی برق خودرو بسیار زیاد می باشد، برای جلوگیری از بی نظمی، برای هر بخش مختلف خودرو از سیم های رنگی بهره بردای می شود تا حین بروز مشکل، فرآیند عیب یابی هر بخش ساده تر باشد.
یکی از مهارت های مهمی که اکثر باطری سازان خودرو بایستی بر روی آن تسلط داشته باشند، شناخت انواع سیم کشی خودرو و نقشه آن است تا در صورت بروز مشکل در سیستم برق خودرو، قادر به عیب یابی باشند.
بخش کنترل کننده برق: بخش کنترل کننده برق در خودرو شامل دکمه و کلید ها می شود که لزومی ندارد همیشه روشن و فعال باشند. به عنوان مثال لزومی ندارد تا چراغ های خودرو در روز روشن باشد یا برف پاکن در روزهای غیر بارانی کار کند. بنابراین برای کنترل عملگر های برقی خودرو، نیاز دکمه و کلید ها خواهیم داشت تا در صورت لزوم از آنها استفاده کنیم.
همان طور که در ابتدا گفته شد برای اینکه فرآیند عیب یابی هر بخش سیم کشی خودرو به درستی صورت گیرد، بهتر است انواع سیم کشی را با رنگ بندی تفکیک کنیم.
رنگ آبی: رنگ آبی معمولا سیم بین کلید و چراغ های بزرگ نور بالا و پایین مورد استفاده قرار می گیرند.
رنگ قرمز: سیم چراغ های کوچک جلو، عقب و راهنما به رنگ قرمز می باشند.
رنگ زرد: سیم آلترناتور به جبعه فیوز و سیم چراغ شارژ معمولا زرد است.
رنگ سبز: سیم های رنگ سبز نیز از طریق فیوز به مدار باتری و بخش های مصرف کننده همچون برف پاکن ها متصل می شود.
نه تنها حرفه برق خودرو، بلکه تمامی رشته های فنی که مربوط به خودرو می شود، همچون مکانیک و غیره معمولا در تمامی روز های سال از بازارکار فوق العاده ای برخوردار بوده و کمتر کسی در این حوزه بیکار می باشد. بنابراین خیالتان از بازار کار برق خودرو آسوده باشد.
زیرا در صورت داشتن مهارت و تجربه کافی، قرار نیست بیکار باشید یا زمان زیادی را صرف پیدا کردن فرصت های شغلی متعددی سپری کنید. از آنجایی که سیستم سیم کشی خودرو های جدید روز به روز در حال تغییر و تحول است، حرفه برق خودرو هیچگاه منسوخ نخواهد شد، بلکه در صورت کسب دانش و تجربه بی وقفه در این حوزه، میتوانید خودرو های مدل بالاتر و جدید روز را تعمیر کنید.
علاوه بر موارد گفته شد، شغل برق خودرو بسیار گسترده بوده که اگر بتوانید بر روی بخش های مختلف ماشین همچون راه اندازی سیستم های صوتی، دزدگیر و تهویه هوا مهارت داشته باشید، قطعا از درآمد مناسب همراه با فرصت های شغلی متعددی برخوردار خواهید بود.
اولین نکته مهمی که در تمامی شغل های فنی باید به آن دقت داشته باشید، این است که مهارت و تجربه با میزان درآمد شما ارتباط مستقیم دارد. بدان معنی اگر مهارت و تجربه شما زیاد باشد، قطعا می توانید از درآمد بیشتری برخوردار باشید.
بنابراین درآمد تمامی شغل های فنی همچون برق خودرو نیز از این قانون پیروی می کند. از عوامل مهمی که بر روی درآمد شما به طور مستقیم تاثیر می گذارد، بایستی به فاکتور های مهمی همچون مهارت، دانش، تجربه، ساعت کاری، روز کاری، موقعیت شغلی و سمت شغلی توجه لازم را داشته باشید.
اگر بخواهیم به طور میانگین به درآمد باطری سازان خودرو اشاره ای داشته باشیم، می توان درآمد هر فردی که در این حرفه فعالیت می کند را مبلغی بین 10 تا 30 میلیون تومان در ماه تخمین زد. البته لازم به ذکر است که میزان درآمد ماهیانه به عواملی که در ابتدا ذکر شد، بستگی دارد.
به عنوان مثال، فردی که کسب و کار مستقل خود را در حوزه برق خودرو راه اندازی کرده است، نسبت به فردی که در نمایندگی معتبر استخدام شده است، درآمد بیشتری خواهد داشت. بنابراین بایستی به چنین عوامل دقت لازم را داشته باشید.
دقت داشته باشید شغل های مبتنی بر مهارت و تجربه نیازی به سرمایه زیادی ندارد. در صورتی که قصد داشته باشید در دوره های آموزشی عملی فنی حرفه ای شرکت نمایید، باید مبلغ ناچیزی را تحت عنوان شهریه پرداخت کنید.
لازم به ذکر است که نسبت به مهارت و دانشی که در دوره های عملی فنی حرفه ای فرا می گیرد، شهریه ای که بایستی پرداخت کنید، واقعا ناچیز بوده و کسب مهارت و تجربه به هر شکل و نحوه ای در شغل های فنی بسیار حائز اهمیت می باشد.
ممکن است در ابتدا و به محض ورود به بازارکار از درآمد قابل قبولی برخوردار نباشید، اما همان مقدار که تجربه و مهارت شما با گذشت زمان بیشتر می شود، بدون شک درآمدتان نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
همان طور که در ابتدا به آن اشاره کردیم، برای ورود به بازارکار های فنی بایستی از مهارت و تجربه نسبی برخوردار باشید. حال ممکن است برای شما این سوال مطرح شود که چگونه می توان به صورت اصولی در حوزه برق خودرو مهارت کسب کنیم؟
به طور کلی دو روش موثر وجود دارد. اولین و موثرترین روش این است که در دوره های آموزشی برق خودرو فنی حرفه ای شرکت نمایید و از 0 تا 100 تمامی مباحث مهم این رشته را زیر نظر اساتید ماهر و آشنا به بازار کار، در کارگاه های مجهز سپری کنید و مدرک بین المللی سازمان فنی حرفه ای را کسب کنید.
سپس با مهارت هایی که از دوره آموزشی برق خودرو فنی حرفه ای فرا گرفته اید، وارد بازار کار شوید و مهارت های آموخته خود را در بازار کار پیاده سازی کنید.
دومین روش نیز بایستی جهت کسب مهارت و تجربه نزد باطری سازان خودرو شاگردی یا به اصطلاح کارآموزی کنید. روش دوم می تواند کمی وقت گیر باشد زیرا ممکن است پروسه یادگیری مهارت و تجربه شما به طول بیانجامد. از این رو روش اول توصیه می شود.
به هر حال سرمایه مورد نیاز جهت ورود به بازارکار در صورتی که قصد داشته باشید در نمایندگی های معتبر مشغول به کار شوید کاملا ناچیز است و نیازی نیست از سرمایه بزرگی برخوردار باشید. اما اگر قصد دارید کسب و کار مستقل خود را تاسیس کنید، حتما به تجهیزات، کارگاه و سایر موارد نیاز خواهید داشت که مقدار سرمایه با توجه به موقعیت مکانی کارگاه کاملا متغیر است و نمی توان یک مبلغ ثابت را بیان کرد.
از معایب شغل باتری سازی خودرو بایستی به تغییر و تحول سیستم برقی خودرو های جدید اشاره داشته باشیم. همانطور که میدانید روزانه خودرو های جدیدی با سیستم های پیشرفته و پیچیده ای روانه بازارکار می شوند.
از این رو بایستی جهت پاسخ به نیاز های گوناگون مشتریان، مهارت و دانش خود را در زمینه برق خودرو روز به روز افزایش داده و اطلاعات خود را به روز نگه دارید. علاوه بر مورد ذکر شده، هزینه و سرمایه برای راه اندازی کسب و کار مستقل خود می تواند هزینه بر باشد.
در گام اول سعی کنید برای سپری کردن دوره های آموزشی فنی حرفه ای، نزد آموزشگاه معتبری بروید که تمامی مجوز های لازم را از سازمان فنی حرفه ای کشور داشته باشد. حال ممکن است این سوال برای شما مطرح شود که چرا مراکز آموزشگاهی بایستی زیر نظر سازمان فنی حرفه ای کشور فعالیت کنند؟
دقت داشته باشید تمامی سرفصل های مهم دوره های فنی همچون برق خودرو از سوی سازمان فنی حرفه ای به تمامی آموزشگاه های معتبر ابلاغ می شود و هزینه دوره ها نیز توسط این سازمان معین می شود. بنابراین اکثر شهریه های دوره های فنی در تمامی آموزشگاه های معتبر تقریبا تا حدودی یکسان بوده و آموزشگاه ها موظف هستند تمامی سرفصل ها و مباحث ابلاغ شده توسط سازمان فنی حرفه ای را به مهارت جو آموزش دهند.
علاوه بر موارد گفته شده، سپری کردن دوره های آموزشی در آموزشگاه های معتبر این امکان را برای شما فراهم می کند تا بتوانید در آزمون سازمان فنی حرفه ای شرکت کرده و برای کسب مدرک معتبر قابل ترجمه بین المللی فنی حرفه ای اقدام نمایید.
بنابراین با توجه به نکات گفته شده، توصیه می شود هزینه و شهریه دوره آموزشی را معیاری برای سنجش کیفیت دوره معین نکنید. به عبارتی دیگر اگر هزینه دوره آموزشی کم یا زیاد می باشد، به معنای با کیفیت یا بی کیفیت بودن دوره نمی باشد.
از این رو، سعی کنید برای سنجش کیفیت دوره های آموزشی از نظرات و تجربیات کارآموزان قبلی نهایت بهره برداری را داشته باشید. همچنین قبل از ثبت نام در دوره های فنی، توصیه می شود از کارگاه آموزشگاه بازدید داشته باشید. با در نظر گرفتن موارد فوق می توانید به راحتی آموزشگاه مناسبی را پیدا کنید.
به طور کلی آموزش برق خودرو به دو دوره مقدماتی (درجه 1) و پیشرفته (درجه 2) تقسیم بندی می شود که تمامی مباحث را از 0 تا 100 از مبتدی تا حرفه ای در کارگاه های مجهز فرا خواهید گرفت و آماده ورود به بازارکار خواهید شد. دقت داشته باشید برای سپری کردن دوره های برق خودرو هیچگونه پیش نیازی وجود نداشته و بایستی از دوره مقدماتی یا همان دوره برق خودرو درجه 2 شروع کنید. سپس در صورت کسب نمره قبولی در آزمون، قادر خواهید بود دوره برق خودرو درجه 1 را سپری کنید.
همان طور که در ابتدا به آن اشاره کردیم، دوره آموزشی برق خودرو در اکثر آموزشگاه های معتبر به درجه 2 و درجه 1 تقسیم بندی می شوند که در هر کدام شما با مباحث مختلفی آشنا می شوید. مباحثی که در دوره آموزش برق خودرو درجه 2 (مقدماتی) با آن آشنا می شوید، عبارت است از: سیستم برق کشی خودرو های ایرانی همچون تیبا، سمند و 405 که تمامی فرآیند عیب یابی باتری، آلترناتور، سیم کشی چراغ ها، مدار برقی سیستم صوتی و غیره از 0 تا 100 آشنا خواهید شد. در دوره برق درجه 1 نیز برای ارتقا سطح کار به مباحث ویژه برق خودرو های هیوندا و کیا، مالتی پلکس فرانسوی و ایرانی 206 و 207 پرداخته می شود.
البته مباحث گفته شده ممکن است در آموزشگاهی کم یا بیشتر باشد، از این رو قبل از ثبت نام، حتما از مشاوران آموزشگاه مباحثی که در دوره برق خودرو با آنها آشنا می شوید را پرس و جو کنید.
افرادی که هیچ گونه پیش زمینه ای در مورد برق خودرو ندارند، یا افرادی که قصد دارن سطح مهارت خود را در حوزه برق ماشین ارتقا دهند، شرکت در دوره برق خودرو فنی حرفه ای به شدت توصیه می شود. زیرا شما به صورت کاملا عملی در شرایطی قرار می گیرید که بایستی مراحل و فرآیند عیب یابی برقی خودرو را انجام دهید و به اصطلاح نحوه تشخیص و عیب یابی مشکلات احتمالی خودرو را لمس خواهید کرد و از این جهت تجربه و مهارت کسب می کنید.
از مزایا مهم دوره های فنی حرفه ای بایستی علاوه بر مدرک معتبر برای دریافت جواز کسب، به موارد مهمی همچون آموزش اصولی جهت ورود به بازار کار اشاره داشته باشیم. همچنین با شرکت در دوره های آموزشی برق خودرو، مهارت جو فرصت خطا و اشتباه کردن دارد تا بتواند از خطا خود درس بگیرید. اما اگر نزد باطری سازان خودرو در بازار کار شاگردی کنید، فرصت برای خطا وجود نداشته و نمی توانید به راحتی مباحث جدید را یاد بگیرید.
زیرا یاد گرفتن مباحث جدید در بازار کار با ریسک آسیب زدن به خودرو مشتری وجود دارد. اما در دوره های آموزشی، محیطی فراهم شده است که با خیال آسوده مهارت و تجربه کسب کنید.
جمع بندی
در نهایت می توان به جرات گفت یکی از رشته های پر رونق بازار در حوزه خودرو، مخصوص به برق ماشین یا باتری سازی می باشد که با سپری کردن دو دوره آموزشی مسیر شما برای ورود به بازار کار و کسب درآمد قابل قبول هموار شده و به راحتی می توانید در نمایندگی های معتبر داخلی استخدام شوید.
بنابراین در گام اول، توصیه میشود به فکر بازارکار و درآمد رشته برق خودرو نباشید و تمام تمرکز خود را برای کسب مهارت و تجربه در این حوزه بگذارید. زیرا با داشتن مهارت و تجربه به راحتی می توانید از فرصت های شغلی متعدد و پر درآمد بهره مند شوید. نکته ای که بایستی به آن توجه داشته باشید، انتخاب آموزشگاه است.
انتخاب درست آموزشگاه می توان مسیر زندگی شما را برای همیشه تغییر دهد، از این رو برای انتخاب آموزشگاه معتبر سعی کنید کمی بیشتر خساست به خرج بدید.
