آیا می‌دانید تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی باعث کارایی متنوع آنها شده است؟ این تفاوت‌ها کاربردهای مختلفی را برای این میله‌های استوانه‌ای فولادی رقم می‌زنند که در قیمت آنها نیز نقش مهمی دارند. شناخت این تفاوت باعث انتخاب آرماتور مناسب برای پروژههای ساختمانی و صنعتی شما می‌شود. در این مطلب در مورد هر دو نوع این مقطع فولادی، کاربردها و درنهایت اصلی‌ترین تفاوت‌هایشان می‌توانید اطلاعات مفیدی کسب کنید.
قبل از آشنایی با تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی، شناخت هر دو نوع آرماتور امری ضروری است. این محصول فولادی در نوع صنعتی، خود به‌صورت ساده و آجدار تولید می‌شود. کاربرد آن بیشتر مربوط به صنعت بوده و برای ساختمان‌سازی مناسب نیست. این لوله فولادی استوانه‌ای شکل مقاومت خمش و قطر بیشتری نسبت به نوع ساختمانی آن دارد.
با توجه به وجود صنایع مختلف و کاربردهای متفاوت، این محصول با ابعاد و سایزهای متنوع (8 تا 130 میلی‌متر) تولید می‌شود. میلگرد ساده صنعتی (A1) نسبت به نوع آجدار کاربرد بیشتری دارد. برخی از افراد این نوع میلگرد را به‌عنوان محصولی صاف و صیقلی می‌شناسند. دقت داشته باشید که مدل آجدار آن سفارشی است و برای کاربردهای خاصی تولید می‌شود.
آرماتورهای ساختمانی از محصولات فولادی پرکاربرد در ساخت انواع سازه‌های مسکونی و غیرمسکونی هستند. این میله‌های تقویت‌کننده برای افزایش مقاومت کششی بتن و درنهایت ازدیاد استقامت و استحکام سازه‌های مختلف استفاده می‌شوند. برای همین این محصولات به‌صورت آجدار هستند تا بتوانند درگیری خوبی با بتن ایجاد کنند. انواع آرماتورهای ساختمانی آجدار با سه گرید A2، A3 و A4 تولید و روانه بازار می‌شوند.
بعد از آشنایی نسبی با این مقاطع فولادی، وقت آن است که تفاوت‌های آنها را بشناسید. میلگرد صنعتی و ساختمانی باهم در موارد زیر متفاوت هستند:
کاربردهای متفاوت از مهم‌ترین تفاوت این میلگردها با یکدیگر است. در ادامه می‌توانید با کاربردهای متفاوت آرماتور ساختمانی و صنعتی آشنا شوید.
این مقطع فولادی، که کاملاً از نام آن مشخص است، در انواع پروژههای ساخت‌وساز مسکونی و غیرمسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌طورکلی کاربردهای این محصول در ساخت‌وساز به شرح زیر است:
- استفاده در نقاط مختلف ساختمان‌های بتنی برای افزایش استحکام بتن
- مقاوم‌سازی سازه‌های فولادی در برابر زلزله
- افزایش عمر سازه‌های بتنی با مسلح کردن بتن
- استفاده به‌عنوان میلگرد حرارتی و مقاومتی
- ساخت پل‌ها، سکوهای نفتی و ایستگاه‌های اتوبوس
- استفاده در فونداسیون و پی سازه‌ها به‌عنوان آرماتور تقویتی
این محصول در صنعت به دلیل قابلیت جوشکاری و خم‌کاری، کاربردهای فراوانی دارد که در ادامه با برخی از آنها آشنا میشوید:
- تولید دستگاه‌ها و تجهیزات کشاورزی
- ایجاد قطعات مختلف در خودروسازی
- ساخت سیم‌خاردار و سیم بکسل
- تولید انواع ابزارآلات و ماشین‌آلات کارخانه‌ای
- ساخت اتصالات صنعتی و ساختمانی مثل پیچ و مهره
میلگردها در دو گروه ساده و آجدار تولید می‌شوند. نوع ساده آن بیشتر در صنعت و آجدار در ساختمان‌سازی کاربرد دارد. هرچند که بنا به موقعیت‌های خاص نوع آجدار برای صنعت و بدون آج برای ساختمان‌سازی نیز استفاده می‌شود. آرماتورهای صنعتی دارای انواع مختلفی مانند مفتول و خاموت هستند؛ درصورتی‌که مقاطع فولادی ساختمان‌سازی دارای چند نوع مختلف نیستند.
در حالت کلی میلگرد صنعتی صاف با سطحی صیقلی و بدون شیار است؛ رحالی‌که نوع ساختمانی آن آج‌های متفاوت جناغی، مرکب و مارپیچی دارد. همچنین مقطع فولادی صنعتی (A1) باقابلیت شکل‌پذیری راحت به‌صورت کلاف و نوع ساختمانی به شکل شاخه‌ای تولید می‌شود.
اندازه سطح مقطع (قطر) و سایز از دیگر تفاوت‌های این دو مدل با یکدیگر است. آرماتورهای صنعتی قطر بیشتر با تنوع سایزی بالا (8 تا 130 میلی‌متر) دارند؛ رحالی‌که میلگرد ساختمانی دارای قطر کمتر و محدودیت سایز از 8 تا 40 میلی‌متر است.
خواص مکانیکی یکی دیگر از تفاوت میلگردها است که نشان‌دهنده ویژگی‌های خاص محصولات فولادی برحسب آلیاژ مصرفی، شکل ظاهری یا روش ساخت است. خاصیت مکانیکی شامل مواردی از قبیل میزان مقاومت کششی، مقاومت تسلیمی، قابلیت ارتجاعی و ضریب حرارتی است.
با توجه به ویژگی‌های مانند تنش تسلیم، آرماتورهای صنعتی و ساختمانی ویژگی‌های متفاوتی دارند. مقاطع فولادی ساختمانی برای افزایش استحکام بتن باید دارای خواص مکانیکی مشخصی نظیر مقاومت کششی و سختی بالا باشند ولی نیاز به انعطاف‌پذیری زیاد یا خم‌کاری ندارند؛ درحالی‌که میلگرد صنعتی برخلاف ساختمانی استحکام بالا، قابلیت انعطاف‌پذیری بسیار، خم‌کاری، جوشکاری و حتی قابلیت ماشین‌کاری دارد.
منظور از ترکیبات شیمیایی همان عناصر اولیه در ساخت محصول، مانند: کربن، گوگرد و فسفر. از دیگر تفاوت میلگردها با یکدیگر می‌توان به میزان آلیاژهای بکار رفته در آنها اشاره کرد. در بین عناصر مختلف، کربن بیشترین نقش را در تعیین کاربرد این محصولات دارد.
مقاطع فولادی برای داشتن قابلیت شکل‌گیری و جوشکاری نیاز به کربن کمی دارند و برای همین میزان کربن در میلگرد صنعتی کم است؛ درصورتی‌که در آرماتورهای ساختمانی میزان کربن بیشتری وجود دارد و میزان این عنصر برحسب گرید محصول، متفاوت است. همچنین میلگرد صنعتی در ترکیب شیمیایی خود، به دلیل کاربردهای متفاوت، عناصر اولیه بیشتری مانند نیکل، کروم و انادیوم نسبت به نوع ساختمانی دارد.
به‌عنوان‌مثال در میلگرد ساده میزان ترکیبات شیمیایی به‌صورت 24 درصد کربن، 60 درصد سیلسیم، ۰.۸۵ درصد منگنز و ۰.۰۵۵ درصد گوگرد است.
قابلیت جوش‌پذیری از عوامل مهم برای استفاده از مقاطع فولادی در صنعت است؛ زیرا برای ساخت دستگاه‌های مختلف یا اتصالات نیاز به جوشکاری وجود دارد. به همین دلیل نوع صنعتی این محصولات دارای سطح صاف، کربن کمتر و درنتیجه قابلیت جوشکاری بیشتر هستند؛ درحالی‌که میلگرد آجدار ساختمانی قابلیت کمی در جوش‌پذیری دارد و انجام جوشکاری روی آن باید تحت شرایط و قوانین خاصی انجام شود. حتی طبق استاندارد نباید روی نوع A3 و A4 جوشکاری صورت بگیرد.
میلگردهای صنعتی با توجه به کاربرد و ساخت سفارشی آنها، به‌خصوص در نوع آجدار، قیمت بیشتری نسبت به آرماتورهای ساختمانی دارند. هرچند که قیمت میلگرد در هر دو مدل صنعتی و ساختمانی به‌صورت روزانه و براثر عوامل مختلف دستخوش تغییرات است.
میلگردها ازنظر کاربرد به دودسته ساختمانی و صنعتی تقسیم می‌شوند. به‌طورکلی در بازار، میلگرد ساده را صنعتی و آجدار را آرماتور ساختمان‌سازی می‌نامند. هرچند که برخی از افراد از هردوی آنها در صنعت و ساختمان‌سازی استفاده می‌کنند؛ اما شناخت تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی باعث انتخاب، استفاده و بازدهی بهتر این مقاطع فولادی می‌شود.
