ایران با دو رشته کوه که تو سراسر کشور امتداد دارن، تنوع قله‌ها و مسیرهای زیادی رو برای دوستداران کوه‌ها به ارمغان می‌آره. رشته کوه البرز و رشته کوه زاگرس، از مجموعه‌ای از ۴۰۰۰ قله برخوردار هستن که هر کدوم ویژگی‌ها و زیبایی منحصر به فرد خودشون رو دارن. دوست دارین از ۱۰ تا از بلندترین کوه های ایران، ارتفاعشون و بهترین فصل کوهنوردی گرفته تا مسیرهای محبوب و اطلاعات فنی مطلع بشین؟ بیاین اول با معروف‌ترین‌هاشون شروع کنیم. دماوند، علم کوه و کوه سبلان از معروف‌ترینا هستن. بعد به سمت کوه‌های جنوبی حرکت می‌کنیم: کوه هزار و کوه دنا. بعد از اون به بررسی کوه سیالان، زرد کوه، اشترانکوه و شیرکوه مشغول می‌شیم. در نهایت با کوه تفتان تو جنوب شرقی ایران آشنا می‌شیم.
بالای فهرست برترین رشته کوه‌های ایران قطعاً کوه دماوند (۵۶۱۰ متر) قرار داره. این کوه باشکوه به عنوان مرتفع‌ترین قله ایران و بلندترین آتشفشان آسیا، تو فهرست هدف هر کوهنورد ایرانی وجود داره. این مقصد کوهنوردی که تو شمال ایران قرار گرفته، یه آتشفشان فعال بالقوه با چشمه‌های آب گرم فراوون تو جبهه جنوبیش داره. شکل مخروطی کوه دماوند هم شما رو یاد کوه فوجی ژاپن می‌اندازه.
حالا دنبال تجربه یه سفر عالی به یه قله مرتفع هستین؟ پس دماوند یه انتخاب عالیه! دلیلش اینه که مسیرهای صعودی با سطح فنی متوسط داره. به علاوه طبیعت منحصر به فرد دماوند و پناهگاه‌ها و امکانات مختلفش، اون رو به یکی از جذاب‌ترین قله‌های ایران تبدیل کرده. از سه جهت جنوبی، شمالی و شمال شرقی می‌شه به قله دماوند رسید. بنابراین، در ادامه کوه‌هایی رو معرفی می‌کنیم که می‌شه با یک خرید ساده بليط هواپيما، به شهری که این کوه‌ها داخلش واقع شدن سفر کرد و مشغول کوهنوردی شد.
علم کوه، دومین کوه بلند ایرانه (۴۸۵۰ متر) که تو یه منطقه زیبای شمال ایران به اسم تخت سلیمان قرار داره. تو قسمت شمالی علم کوه، یه دیوار بزرگ وجود داره که فنی‌ترین و سخت‌ترین مسیرهای صخره نوردی کشور رو شامل می‌شه. این دیوار علم کوه عنوان K۲ ایران رو در بین کوهنوردا به دست آورده.
وجود مسیرهای متنوع تو علم کوه، اون رو به یه مقصد عالی برای کوهنوردی و دیوارنوردی برای کوهنوردا با سلایق و توانایی‌های مختلف تبدیل کرده. بنابراین مسیرهای صعود علم کوه دو نوعه: مسیرهای کوهنوردی و مسیرهای صخره‌نوردی. صخره‌نوردها ممکنه دیوار بزرگ یا مسیرهای کناری رو انتخاب کنن. کوهنوردا می‌تونن بین مسیر حصارچال و سیاهسنگ این قله کوه یکی رو انتخاب کنن. حصارچال دیدنی که در واقع مسیر جبهه جنوبیه، کم چالش‌ترین مسیر برای فتح علم به شمار می‌ره. مسیر سخت‌تر سیاهسنگ در واقع یکی از چالش‌برانگیزترین مسیرهای کوهنوردی ایرانه. نیاز بالا به اسکرامبل باعث می‌شه این مسیر فقط برای کوهنوردهای با تخصص بالا مناسب باشه.
تو فهرست برترین کوه‌های ایران، کوه جذاب سبلان (۴۸۱۱ متر)، سومین کوه مرتفع ایران بعد از دماوند و علم کوهه که تو شمال غربی ایران قرار داره. سبلان آتشفشانی نیمه فعاله که تو بلندترین قله‌ش، قله سلطان، یه دریاچه دوست داشتنی داره. این دریاچه تو بخش عمده‌ای از سال یخ زده‌ست. طبیعت زیبای سبلان و چشمه‌های آب گرم متعددش، این کوه مرتفع ایران رو نه تنها به یه مقصد عالی برای طبیعت گردی، بلکه به یه مکان عالی برای سایر ورزش‌ها و تفریحات هم تبدیل کرده. برای صعود به سبلان می‌تونین از بین ۳ مسیر اصلی انتخاب کنین:
۱. مسیر جنوبی. ۲. مسیر غربی. ۳. مسیر شمال شرقی. مسیر شمال شرقی رایج‌ترین مسیر برای فتح کوه سبلانه. همچنین برای اولین صعودتون بهتره مسیر شمال شرقی رو انتخاب کنین. چون این مسیر به راحتی قابل تشخیصه. همچنین می‌تونین با یک گروه کوهنوردی همراه بشین.
کوه هزار (یا هزاران) (۴۵۱۰ متر)، یه کوه قشنگ تو جنوب ایران و بلندترین قله استان کرمانه. جالبه بدونین این قله به دلیل فاصله زیاد از مرکز زمین، به عنوان پایین‌ترین نقطه گرانشی ایران ثبت شده! به علاوه تنوع گیاهی هزار بوده که اسم هزار (به معنی هزاران گیاه) رو برای این کوه به ارمغان آورده. بسته به برنامه و ظرفیت فیزیکی و حرفه‌ای شما، صعود به قله هزار می‌تونه یه برنامه فشرده یه روزه یا یک و نیم روزه باشه. برای رسیدن به قله هزار مسیرهای مختلفی وجود داره:
۱. میرشادی ۲. بابینی ۳. اردیکان ۴. بابزنگی (کوتاه‌ترین مسیر) ۵. زرود (ساده‌ترین و پرطرفدارترین مسیر که مجهز به سرپناه هم هست)
برای صعود به قله هزار از طریق متداول‌ترین مسیرش، یعنی مسیر راین (در جبهه شمالی)، باید راهتون رو به سمت راین (شهری در ۱۱۵ کیلومتری کرمان) پیدا کنین. مسیر از نزدیکی آبشار راین (۲۸۵۰متر) شروع می‌شه. بعدش علائم شما رو تو مسیر هدایت می‌کنن. این علائم به زبان فارسی هستن و ممکنه برای گردشگرای خارجی به اندازه کافی کاربردی نباشن. اما حداقل بهشون اطمینان می‌دن که تو مسیر درستی هستن. بنابراین چند ساعت پیاده‌روی شما رو به پناهگاه هزار (۳۲۰۰متر) می‌رسونه. شما می‌تونین آب آشامیدنی رو تو نزدیکی پناهگاه و چند نقطه دیگه قبل از پناهگاه پیدا کنین. بعد از عبور از پناهگاه تو ارتفاع ۴۰۰۰متر به نقطه عطف مسیر می‌رسین: صخره تاج خروس. بعد از این سنگ، شما تو قله هزار هستین! بهترین فصل برای صعود به کوه هزار اواسط اردیبهشت تا اواسط مهره. هزار تو زمستان هم قابل صعوده. اما توجه داشته باشین که بسیار برفیه و هوای غیرقابل پیش بینی داره.
طول قابل توجه، تنوع قله‌ها و مسیرهای پیاده‌روی، آب فراوون و پوشش گیاهی منحصربه‌فرد، کوه‌های دنا رو به مقصدی عالی برای یک تجربه کوهنوردی چند روزه تو جنوب ایران تبدیل کرده. رشته کوه‌های عظیم دنا به طول ۸۰ کیلومتر تو دل رشته کوه‌های زاگرس کشیده شده‌ن. این رشته کوه بیشتر از چهل تا قله با ارتفاع بیشتر از ۴۰۰۰ متر داره که از شمال غربی تا جنوب شرقی امتداد دارن.
رشته کوه دنا شامل مناطق مرکزی، شمال غربی، جنوب شرقی و مسیر فرعیه. هر کدوم از این مناطق، چندین قله با ارتفاع بیشتر از ۴۰۰۰ متر دارن. بلندترین قله دنا، قاش مستان یا بیژن ۳ (۴۳۰۰ متر) تو منطقه مرکزیه. بقیه قله‌های برتر کوه‌های دنا شامل حوض دال، کلخرمن، قلم، مورگل، پازن پیر و بیژن ۱ و ۲ می‌شه. حوض دال به دلیل مسیر متمایز و پناهگاه مجهزتر، محبوب‌ترین قله‌س. سفرهای چند روزه برای فتح چندین قله نیازمند توانایی‌های بالا و آشنایی با مسیرهاس. حیات وحش و حیات گیاهی کوهستان هم یکی دیگه از جاذبه‌های دناس که به عنوان یک پارک ملی حفاظت‌شده شناخته می‌شه. تو این قله آب هم فراوونه و تو بهار و اوایل تابستون تو هر گوشه اون می‌شه یک چشمه پیدا کرد. بهترین فصل برای ماجراجویی تو دنا اواخر بهار تا اوایل تابستونه و زمستون‌های خطرناکی داره.
این کوه یک زیبایی ۴۲۵۰ متری تو شمال ایرانه! اگه به دنبال ماجراجویی کوهنوردی تو یه جنگل سرسبز هستین، کوه سیالان یه انتخاب عالیه. سیالان از یه سمت به دشت دریاسر بهشتی می‌رسه و از یه سمت دیگه به دره افسانه‌ای الموت می‌رسه. اگه کتاب خداوند الموت رو خونده باشین متوجه منظورم می‌شین. به طور کلی می‌تونین از چهار مسیر به این قله صعود کنین.
مسیر اول شمالیه که از روستای محله تو استان مازندران شروع می‌شه. این مسیر، طولانی‌ترین و یکی از دیدنی‌ترین مسیرهاس. دومیین مسیر جنوبیه که از یه روستا تو دره الموت شروع می‌شه. بسته به مسیری که انتخاب می‌کنین، می‌تونین برنامه سفرتون رو طوری برنامه‌ریزی کنین که بتونین از طبیعت دوست داشتنی دره الموت (تو جنوب کوه) یا جنگل‌های دوهزار (شمال کوه) لذت ببرین.
قله‌های متعدد و گیاهای بی‌نظیر و چشمه‌های روون از یک طرف و عشایر دوست داشتنی بختیاری که تابستون‌ها اونجا چادر می‌زنن از یک طرف دیگه، این کوه رو به یه مقصد خاص برای طبیعت گردی تبدیل کرده. قله‌های متعدد زرد کوه به عنوان بخشی از رشته‌کوه‌های زاگرس تو جنوب غربی ایران، قطعاً تو فهرست برترین کوه‌های ایران قرار دارن.
چندین قله آن شامل کلونچین، هفت تنان، شاه شهیدان و چری از پرطرفدارترین قله‌ها هستن. مرتفع‌ترین قله، کولونچینه که ارتفاع ۴۲۰۰ متری داره. برای صعود به این قله، باید به کوهرنگ، یکی از شهرهای استان چهارمحال و بختیاری راه پیدا کنین. دره‌های عمیق و دیواره‌های بلند تو منطقه غربی کوه‌ها وجود داره که صعودهای زمستونی رو بسیار چالش برانگیز می‌کنه. توصیه می‌کنم سفرتون رو طوری برنامه‌ریزی کنین که فرصت نادری برای گذروندن وقت با عشایر بختیاری ایران داشته باشین. سبک زندگی ساده و دست نخورده اون‌ها و مهمون نوازی شیرینشون مطمئناً سفر شما رو شیرین می‌کنه.
اشترانکوه، یه رشته کوه تو شرق استان لرستانه که یکی از بلندترین رشته‌های کوه زاگرس به شمار می‌آد. از ویژگی‌های خاص اشترانکوه می‌تونیم به قله‌های مرتفع پوشیده از برف، دره‌های طولانی و عمیق، رودخونه‌های دائمی، حیات گیاهی و جانوری متنوع و روستاهای پلکانی اشاره کنیم. زیبایی و عظمت اشترانکوه از فاصله ۱۰۰ کیلومتری خودنمایی می‌کنه. اسمش که به معنی کوه شتره از هشت تا قله‌ش گرفته شده که مثل یه کاروان شتر پشت سر هم هستن. بلندترین قله اشترانکوه، سنبوران، ۴۱۵۰ متر ارتفاع داره. این کوه بلند، یه جواهر رو هم در خودش جا داده: دریاچه گهر.
این دریاچه سرچشمه رودهای زیادیه. برای یه ماجراجویی کوهنوردی تو اشترانکوه به روستای تیان داخل دورود استان لرستان برین. بسته به برنامه‌تون، یه شب رو تو پناهگاه گلگل (کمپ اصلی) یا کلبه چال کبود (نزدیک‌تر به قله) سپری کنین. بهترین فصل برای پیاده روی تو این کوه اواخر بهار و تابستونه. زمستون‌ها خیلی سرد و برفین.
شیرکوه تو یه کویر وسیع تو استان یزده. این ک.ه به تنهایی به عنوان یه غول ۴۰۷۵متری که شبیه یه شیر خفته‌س شناخته می‌شه. اما این بلندترین کوه استان یزد بخشی از رشته کوه‌های زاگرسه. اگه به دنبال یه قله با ارتفاع بیشتر از ۴۰۰۰ متر با درجه سختی آسون یا متوسط هستین، شیرکوه انتخاب خوبیه. چرا؟ چون شیرکوه تو یکی دو روز قابلیت رسیدن به قله رو داره است و تو نزدیکی خط الراس چند پناهگاه داره. همچنین این مسیر دارای چشمه‌های دائمیه که تامین آب شما رو تضمین می‌کند. به علاوه، آنتن تلفن همراه تو بیشتر نقاط مسیر، شیرکوه رو به کوهی قابل دسترس تبدیل کرده. مسیرهای قله این کوه شامل دره سوسن، دره شمس، لبیدشیر و آبریزه. آبریز خودش دو تا کنارگذر داره: دره نجیب (محبوب‌تر) و لیزرگون. برای ماجراجویی تو شیرکوه، مسیرتون رو به نقطه شروع روستای ده بالا (۲۶۰۰متری) تو شهر تفت یزد پیدا کنین. از اونجا، چند ساعت پیاده‌روی شما رو به پناهگاه (۳۵۲۰متر) می‌رسونه.
تو مسیر، دو چشمه وجود داره. همچنین نشونه‌هایی هست که می‌تونه به شما تو طی مسیر کمک کنه. تو نزدیکی قله، می‌تونین یه پناهگاه دوم پیدا کنین. منظره باورنکردنی کویر و چند کوه دیگه بر فراز قله شیرکوه فراموش نشدنیه. در تمام طول سال می‌شه به شیرکوه صعود کرد. اما بهترین فصل بهار و پاییزه. تابستون‌ها نسبتا گرم و زمستون‌ها برفیه. با این حال، بین مقاصد صعود زمستانی با همین ارتفاع تو ایران، شیرکوه انتخاب خوبیه.
این کوه آتشفشانی تو جنوب شرقی ایران و تو استان سیستان و بلوچستان قرار داره. تفتان به طور کلی ۴ قله و ۳ دهانه داره. بلندترین قله تفتان، چهل تن (۴۰۴۲ متر)، یک دهانه فعال داره که بخارات گوگرد رو به بیرون می‌فرسته. اسم تفتان (تو زبان محلی به معنای سوزاندن) نشان دهنده طبیعت آتشفشانی این کوه بلنده. برای صعود به قله تفتان می‌تونین:
۱. مسیر پناهگاه (روی غربی)
۲. روستای ترشاب (روی شرقی)
۳. روستای تمین (روی شمالی)
۴. تقاطع روستای سنگان و خنجک (روی شمال شرقی) رو طی کنین.
کوهنوردا اغلب مسیر غربی رو انتخاب می‌کنن که شامل یک پناهگاه هم هست. برای صعود به کوه تفتان از این مسیر باید به روستای دره گل نزدیک خاش (۱۷۰ کیلومتری زاهدان) راه پیدا کنین. پناهگاه وسط راهه. رسیدن رسیدن به پناهگاه حدود ۳ ساعت و از اونجا تا قله حدود ۳ تا ۴ ساعت طول می‌کشه. شما می‌تونین تو تمام طول سال تفتان رو فتح کنین. اما بهترین فصل بهار و پاییزه. بادهای سرد شدید صعودهای زمستانی را بسیار دشوار می‌کنه.
