از قدیم گفتند هر جا که آب هست زندگی جریان دارد. در واقع آب اصلی‌ترین عامل یکجا نشینی بشر محسوب می‌شود و به این دلیل بیشتر روستاها و شهرها در حاشیه رودخانه‌ها، برکه‌ها، دریاچه‌ها و دریاها پدید آمده‌اند. برای آنکه آب همیشه در دسترس باشد معماران و مهندسان شروع به ساختن سدها و آب‌بندها کردند. در حقیقت سدها برای این به وجود آمدند که محلی برای ذخیره انبوه آب باشند و از سوی دیگر با جمع‌آوری و کنترل سیلاب‌ها امکان آبیاری مزارع کشاورزی و تولید انرژی برق را فراهم کنند. بیایید به تاریخچه پیدایش سدها نگاهی بیندازیم و اثرات پیدا و پنهان این سازه‌های عظیم الجثه را با هم مرور کنیم.
جاوا، اولین سد شناخته شده جهان
تاریخچه سدسازی به قدمت دوران زندگی اجتماعی بشر است. با نگاهی به مستندات تاریخی در می‌یابیم که اولین سد شناخته شده جهان حدود ۳ هزار سال قبل از میلاد مسیح در زمان تمدن بین‌النهرین در جایی که امروز اردن نامیده می‌شود ساخته شد. با کمال تعجب باید گفت سد جاوا شاهکار معماری و مهندسی آن زمان بود و مانند سدهای امروزی مخزن بسیار بزرگی برای ذخیره آب داشت. سد جاوا با طول ۲۵ متر، عرض ۴/۵ متر و ارتفاع ۴/۵ متر می‌توانست کمی بیش از ۲۹ هزار مترمکعب آب را در خود نگه دارد.
برای آنکه دیواره‌های سد جاوا در برابر فشار آب محافظت شود یک سازه پرشده از سنگ پشت آن ساخته و تاج را تقویت کرده بودند تا سیلاب به سد آسیب نرساند. سد جاوا بدون شک مهمترین سازه آبی جهان محسوب می‌شد و بنای آن تا چند سال قبل هنوز پابرجا بود.
سوبیاکو، اولین سدهای بلند، قوسی و پشتیبان جهان
رومی‌ها به دلیل پیشرفت علم هیدرولیک در سدسازی نیز به اوج رسیدند. مجموعه سدهای «سوبیاکو» از آن جمله بودند که بر روی رودخانه «آنینه» در سوبیاکو یا ناحیه لاتزیو کنونی ساخته شدند.
بزرگترین این سدها کمی بیش از ۵۰ متر طول داشت و افتخار بلندترین سد جهان را تا زمان تخریب در سال ۱۳۰۵ میلادی از آن خود کرد. رومیان در قرن اول قبل از میلاد اولین سد قوسی جهان به نام «گالانوم» را در استان گالیا ناربونی که امروز در ناحیه جنوب غربی فرانسه واقع است بنا کردند. سپس مشغول ساخت اولین سدهای پشتیبان جهان شدند به طوری که یک سوم این سدها اکنون در شبه جزیره ایبری بین اسپانیا و پرتغال قرار دارد.
مشهورترین سد به جا مانده از رومیان «کورنالئو» است که در قرن دوم میلادی ساخته شد و همچنان آب اهالی باداخوس اسپانیا را تامین می‌کند. این سد خاکی با روکش سنگی ابعادی برابر با ۱۹۴متر طول، ۲۶ متر عرض و ۲۸ متر ارتفاع دارد و سال ۱۹۹۳ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
