جمهوری ساحل عاج (که معمولاً با نام انگلیسی آن، ساحل عاج نیز شناخته می شود) کشوری در غرب آفریقا با بیش از 20 میلیون نفر جمعیت است. این کشور با غنا، گینه، لیبریا، مالی و بورکینافاسو مرز مشترک دارد. قهوه دومین کالای صادراتی ساحل عاج است، اما تولید آن از اوایل دهه 2000 به طور پیوسته کاهش یافته است. در طول دهههای 1970 و 80، ساحل عاج با حجم صادرات سالانه بیش از 300000 تن یکی از بزرگترین تولیدکنندگان قهوه، بهویژه قهوه روبوستا در آفریقا بود.
ساحل عاج (به فرانسوی: Côte d'Ivoire)، کشوری در غرب آفریقا میباشد که پایتخت کنونی آن یاموسوکرو و پایتخت پیشین آن آبیجان بودهاست. جمعیت این کشور حدود ۲۶٫۳ میلیون نفر است که حدود ۴۲ درصد از آن از قوم آکان و بقیه از چندین قوم دیگر هستند. ۳۹ درصد از مردم این کشور مسلمان و ۳۳ درصد مسیحی هستند. زبان رسمی ساحل عاج، فرانسوی و واحد پول آن، فرانک سِافآ آفریقای غربی است. ساحل عاج از شمال شرق با بورکینافاسو، از شمال با مالی، از شمال غرب با گینه، از غرب با غنا و از شرق با لیبریا همسایه است و از سوی جنوب به اقیانوس اطلس میرسد. ساحل عاج در ۴۴–۱۸۳۳ تحتالحمایه فرانسه شد و پس از آن در سال ۱۸۹۳ مستعمره کشور فرانسه درآمد. ساحل عاج در سال ۱۹۶۰ به رهبری فلیکس اوفویت-بوانی به استقلال رسید، وی تا سال ۱۹۹۶ بر این کشور حکومت کرد.
فرانسه در اواخر قرن نوزدهم ساحل عاج را مستعمره کرد. چندی بعد قهوه معرفی شد و اعتقاد بر این است که این کار یک استعمارگر فرانسوی به نام آرتور وردیه بود. با این حال، 30 سال طول کشید تا قهوه در سطح تجاری رشد کند. تا این مرحله، کشاورزان حجم کمی از قهوه لیبریکا را کشت میکردند: یک گونه قهوه کمیاب که از لیبریا کشور همسایه سرچشمه میگیرد. در اوایل قرن بیستم، روبوستا از جاوه و کنگو که در آن زمان تحت استعمار بلژیک بود، به ساحل عاج آمد. در سال های بعد، صنعت قهوه کشور رونق گرفت. بین سالهای 1945 و 1958، تولید سالانه از حدود 36000 تن به حدود 112500 تن افزایش یافت.
پس از استقلال این کشور از فرانسه در سال 1960، حجم تولید قهوه بیشتر شد. در طول دهه 1970، ساحل عاج سومین کشور بزرگ تولید کننده قهوه در جهان پس از برزیل و کلمبیا بود. در سال 2000 تولید روبوستا به 380000 تن رسید. با این وجود، متأسفانه، ناآرامیهای مداوم مدنی که در دهههای بعد روی داد، اثرات مخربی بر بخش قهوه کشور داشت. بین سال های 2002 و 2011، دو جنگ داخلی منجر به کاهش قابل توجه تولید قهوه شد.
با وجود کاهش حجم تولید، ساحل عاج همچنان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان قهوه در آفریقا است. بر اساس گزارش وزارت کشاورزی آمریکا، تخمین زده می شود که این کشور در سال 2022/23، 800000 کیسه 60 کیلوگرمی صادر کرد. در بیشتر بخشها، این کشور فقط روبوستا تولید میکند که در ارتفاعات بین 300 تا 400 متر در سطح زمین رشد میکند. این کشور همچنین به دلیل ترکیبی از روبوستا و عربیکا به نام آرابوستا که در مناطق کوهستانی اطراف شهر رشد می کند، شناخته شده است. آرابوستا اولین بار در دهه 1960 پس از اینکه اولین رئیس جمهور کشور، فلیکس هوفوئت-بونی، از تولیدکنندگان خواست قهوه جدیدی بکارند که طعم شیرین تر و ملایم تر از روبوستا داشته باشد، کشت شود. در نتیجه، آرابوستا به عنوان "قهوه ریاست جمهوری" به بازار عرضه شد.
در حال حاضر، تعداد بسیار کمی از کشاورزان، علیرغم ویژگی های مطلوب تر، آرابوستا را پرورش می دهند. این به این دلیل است که گیاه با سرعت بسیار کمتری نسبت به روبوستا رشد می کند. حدود دو سال طول می کشد تا آرابوستا گیلاس تولید کند. با این حال، توجه به این نکته نیز مهم است که گیاهان آرابوستا نسبت به روبوستا طول عمر بیشتری دارند.
در ساحل عاج، قهوه بیشتر در مناطق Abboisso، Abengourou و Divo کشت می شود. منطقه Abboiso یکی از مناطق اصلی کشت قهوه است که تقریباً در 100 کیلومتری شمال شرقی شهر پایتخت یاموسوکرو قرار دارد. منطقه Abengourou در حدود 100 کیلومتری شمال شرقی Abboiso است، اما متأسفانه، بسیاری از مزارع قهوه در آنجا نادیده گرفته شده اند. به طور طبیعی، این بدان معنی است که درختان قهوه قدیمی هستند و مقادیر کمی قهوه با کیفیت پایین تولید می کنند.
منطقه Divo تقریباً در 200 کیلومتری شمال شرقی ابیجان، بزرگترین و مهم ترین شهر کشور از نظر اقتصادی، قرار دارد. این منطقه محل مرکز تحقیقات ملی کشاورزی (CNRA) است. مانند Abboiso، کاکائو محصول اصلی کشاورزان در این منطقه است و پس از آن لاستیک و قهوه. سایر مناطقی که قهوه در این کشور کشت می کنند عبارتند از: Dimbokro، Bongouanou، Gagnoa، Man، Danané، Agboville، Daloa، San Pedro، Soubré و Sassandra. با این حال، در سراسر کشور، حجم تولید قهوه در مقایسه با سایر محصولات نقدی مانند کاساوا، روغن نخل، موز، آناناس و نارگیل کم است.
بیشترین قهوه در این کشور بین ماه های آگوست و ژانویه به صورت دستی برداشت می شود. همانطور که در بسیاری از قهوههای آفریقایی مانند دانههای قهوه کامرون رایج است، قهوههای ساحل عاج به طور طبیعی فرآوری میشوند که نسبت به فرآوری شسته شده فشار کمتری بر منابع آب وارد میکند.
فرآوری طبیعی نیاز به دقت و توجه بیشتری برای حذف دانه های پوسیده یا معیوب دارد. اگر این کنترل کیفیت وجود نداشته باشد، همانطور که اغلب در این کشور اتفاق می افتد، کیفیت قهوه را از بین می برد و خریداران جدی را منصرف می کند.
بسیاری از دانههای قهوه ساحل عاج طعم شکلاتی را به قهوه میبخشند که ضعیف اما قابل تشخیص است.
طعم آجیلی در بسیاری از انواع دانه های قهوه، از جمله دانه های ساحل عاج، رایج است. رستهای تیرهتر طعم آجیل را پنهان میکنند در حالی که رست های روشنتر آن را تقویت میکنند، بنابراین برای مبتدیان مکان خوبی برای شروع است، و طعم آن در برندهایی که از دانههای روبوستا مانند قهوههای ساحل عاج استفاده میکنند، قابل تشخیص تر است.
احتمالاً در حین نوشیدن قهوه متوجه طعم ادویه ای خواهید شد که پس از قورت دادن بیشتر به عنوان یک مزه ایجاد می شود. آسیاب ریز قهوه و زمان برشته شدن، می تواند بر تند بودن قهوه تأثیر بگذارد.
دانههای قهوه ساحل عاج طعمی تیره و تلخ دارند که به سختی میتوان از آن صرف نظر کرد، اگرچه رست تیرهتر قویتر خواهد بود. تنظیم کردن طعم تلخ ممکن است زمان ببرد، اما پس از انجام این کار، بازگشت به انواع دیگر دانه ها دشوار است.
رست های لایت شامل Light City، Half City و Cinnamon هستند. این دانههای قهوه طعم ملایمی تولید میکنند که بیشتر طعم دانهها را حفظ میکند و از آنجایی که مدت زیادی برشته نمیشوند، هیچ روغنی روی سطح آن وجود ندارد.
رست متوسط با نامهای سیتی، آمریکایی نیز شناخته میشود و به دلیل طعم کامل آن که نه ضعیف است و نه قوی، یکی از محبوبترین رستها است. می توانید طعم برشته شدن را با دانه های متوسط بو داده شروع کنید دانه ها تیره تر می شوند اما آنقدر تیره نمی شوندکه سطح آن چرب شود.
رست متوسط تیره را میتوان شهر کامل نیز نامید، و اینجاست که روغن روی سطح دانهها را میبینید و طعم تلخ آنها را که میتواند قهوه ساحل عاج را کاملاً قوی کند.
دارک رست قویترین قهوه را تولید میکند، زیرا دانههای آن میتوانند تا زمانی که با باقی مانده روغن آشکار روی سطح سیاه شوند، برشته شوند. قهوه برشته تیره بسیار قوی با طعم برشته قوی است که بسیاری از مردم آن را سوخته توصیف می کنند. با این حال، این بسیار محبوب است، و این همان چیزی است که شما صف طولانی از مردمی را که در فرانشیز قهوه محبوب استارباکس منتظر آن هستند، خواهید یافت.
نتیجه گیری
تاریخچه صنعت قهوه ساحل عاج نشان می دهد که این صنعت پتانسیل حضور در بازار جهانی را دارد، حداقل برای قهوه روبوستا افزایش آموزش و ثبات سیاسی مورد نیاز است. اگرچه این کشور هرگز بخش قهوه تخصصی نداشته است، اما گونه آرابوستا (ترکیبی از عربیکا و روبوستا) در صورتی که نسل بعدی کشاورزان آن را بپذیرند، فرصتی هیجان انگیز را ارائه خواهد داد.