معاملاتی که امروزه در بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال انجام می‌گیرند بطورکلی به دو شکل نقدی و آتی هستند. اما به راستی چه تفاوت‌هایی میان معاملات نقدی و آتی وجوددارد؟ معاملات نقدی و آتی چه چیزی هستند؟ در ادامه قصدداریم به بررسی کامل مفهوم معاملات نقدی و آتی بپردازیم و تفاوت‌های میان آن‌ها را بیان کنیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
معاملات اسپات همان معاملاتی هستند که بلافاصله پس از پرداخت پول کالا دریافت می‌شود. البته برعکس این امر در فروش نیز صادق است؛ به این معنا که بلافاصله پس از فروش کالا پول در حساب فروشنده واریز می‌شود. البته دقت داشته باشید که فروشنده باید بلافاصله پس از فروش کالا آن را به خریدار تحویل دهد.
لازم به ذکر است که بازارهای نقدی یک طرفه هستند و سودآوری تنها زمانی در این بازارها ممکن است که رشد قیمت در آن‌ها حاکم باشد.
دقت داشته باشید که شما تحت هیچ شرایطی دارایی و سرمایه‌ی خود را در معاملات نقدی از دست نخواهید داد. برای اینکه این مفهوم را بهتر درک کنید به مثال زیر توجه کنید؛
فرض کنید شما یک واحد ارز دیجیتال بیت کوین خریداری کرده‌اید؛ حال می‌توانید این بیت کوین را از بازار معاملات خارج کنید یا هولد کنید یا اینکه هرکار دیگری با ارز دیجیتال خود انجام دهید. چراکه تحت هیچ شرایطی مالک بیت کوین خود هستید و تنها شاهد کم و زیادشدن ارزش او خواهید بود.
در بازار معاملات نقدی یا اسپات اصطلاحاتی وجوددارد که در ادامه به بررسی مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.
· Spot Trading
احتمالا نام اسپات تریدینگ را به فراوانی شنیده‌اید؛ اسپات تریدینگ همان معاملات نقدی است. در این بازار معاملات بسیاری در حوزه‌ی کالاهای فیزیکی، ارزها، اوراق قرضه و... انجام می‌شود.
· Spot Price
اسپات پرایس به معنای قیمت هر لحظه یک معامله نقدی است. این قیمت قیمتی است که یک کالا یا ارز در آن به معامله می‌رسد.
· Spot Market
بازارهای نقدی همان بازاری است که معاملات نقدی در آن انجام می‌گیرند. دقت داشته باشید که تمام معاملاتی که در صرافی‌های داخلی انجام می‌گیرند از نوع معاملات نقدی هستند.
امروزه در برخی بازارها معاملات تنها به شکل آتی انجام می‌گیرند. از این بازارها می‌توان به بازار بورس کالای شیکاگو و... اشاره کرد. اما برخلاف بازار بورس شیکاگو معاملات در صرافی بزرگ، محبوب و معتبر بایننس به شکل آتی و اسپات در حال انجام است و هر معامله‌گر با توجه به شرایط خود می‌تواند مناسب‌ترین آن‌ها را انتخاب کند.
در بازارهای نقدی انواع مختلفی از سفارش‌ها وجوددارد که در ادامه به بررسی مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.
· Limit Order
لیمت اردر به معنای ثبت سفارش در قیمت معین و مشخص است. این نوع ثبت سفارش یکی از ساده‌ترین ثبت سفارشات موجود است.
در سفارشات محدود باید دو مولفه‌ی قیمت و مقداری که حجم را مشخص می‌کند، پیش از ثبت سفارش تعیین کرد.
برای مثال فرض کنید شما قصددارید یک واحد بیت کوین در قیمت ۶۰ هزار دلار خریداری نمایید؛ در این شرایط قیمت شما ۶۰ هزار دلار و مقدار قابل سفارش یک است. به این ترتیب معامله‌ی شما از نوع نقدی بوده و می‌توانید با کلیک بر روی دکمه‌های Buy یا Sell آن را ثبت کنید.
· Market Order
برای سفارش بازار در بازارهای نقدی تنها نیاز به مقدار ارز یا کالایی است که قصد خرید یا فروش آن را دارید. دقت داشته باشید که صرافی فاکتور قیمت در معاملات را تعیین می‌کند. لازم به ذکر است که قیمت معاملات در این نوع سفارشات، آخرین قیمت موجود در صرافی است.
بطورکلی در این نوع سفارش کاربر تنها میزان خریدوفروش را تعیین می‌کند، سپس صرافی بایننس دارایی موردنظر را در آخرین قیمت موجود در بازار خریداری می‌کند یا اینکه آن را در آخرین قیمت به فروش می‌رساند.
· Stop limit order
این نوع ثبت سفارش تا حدودی شبیه به لیمیت اردر است، اما تفاوتی که میان این دو ثبت سفارش وجود دارد این است که انجام سفارش توقف محدود در گرو یک شرط است. احتمالا با دیدن کلمه‌ی شرط کمی سردرگم شده‌اید، برای آنکه این مفهوم را بهتر درک کنید، فرض کنید برای خرید اتریوم که در حال حاضر با قیمت ۱۳۰۰ دلار معامله می‌شود، حال شما مطابق با تحقیقات و تحلیل‌هایی که انجام داده‌اید، پیش‌بینی می‌کنید که قیمت اتریوم در آینده‌ای نزدیک به ۱۵۰۰ دلار می‌رسد. به این ترتیب شما در معامله‌ی خود مشخص می‌کنید که اگر قیمت اتریوم به ۱۵۰۰ دلار رسید، معامله انجام گیرد و اگر این رشد قیمت اتفاق نیفتد، معامله‌ای صورت نگیرد. لازم به ذکر است که شما در این نوع ثبت سفارش باید سه فاکتور را پیش از هرچیزی تعیین کنید، این سه فاکتور عبارت است از؛
· Stop
· Limit
· Amount
Stop
استاپ همان شرط مشخص شده در معاملات است. به این معنا که معامله‌گر به صرافی اجازه می‌دهد که زمانی که قیمت از استاپ عبور کرد، بلافاصله سفارش ثبت گردد.
Limit
لیمیت همان قیمتی است که معامله‌گر یا کاربر به صرافی دستور می‌دهد در آن قیمت معامله را انجام دهد.
Amount
به معنای تعداد بوده و هر کاربر باید پیش از ثبت سفارش مقدار یا تعداد رمزارز، سهام و... را بطور دقیق تعیین کند. Amount
· Oco order
بطورکلی ثبت سفارش به روش Oco Order تلفیقی از ثبت سفارش Limt Order و Stop Order است. معامله‌گر تنها زمانی به سراغ این نوع ثبت سفارش می‌رود که از تحلیل و پیش‌بینی‌های بازار سردرگم شود و بطور قطعی نداند که بازار در آینده با روند کاهش مواجه خواهد شد یا اینکه روند موجود افزایشی خواهد بود.
دقت داشته باشید که این نوع معامله احتمالا شکست و ضرر یک معامله‌گر را در معامله به کمترین میزان ممکن خواهد رساند. جالب است بدانید که این نوع معامله به معنای کنسل‌کردن معامله یا سفارش دیگر است. تا به این ترتیب سودآوری افزایش یابد.
دقت داشته باشید که برای ثبت این نوع سفارش نیاز به چهار فاکتور بوده که عبارت است از؛
· Price
· Stop
· Limit
· Amount
Price
این پارامتر همان قیمت اولی است که به صرافی دستور داده می‌شود در این قیمت سفارش را ثبت کند.
Stop
این فاکتور قیمت دومی بوده که صرافی برای ثبت سفارش در آن دستور دریافت می‌کند. به این معنا که اگر قیمت روند افزایشی به خود گرفت، معامله قبلی کنسل شود و در این قیمت ثبت سفارش مجدد انجام گیرد.
Limit
این فاکتور قیمت نهایی و آخر افزایشی بوده که سفارش در آن ثبت می‌شود.
Amount
این فاکتور به میزان ارز، سهام و هر کالایی که قصد خریداری آن را داریم، اشاره دارد.
بطور کلی نمی‌توان گفت معاملات اسپات در کدام بازار بهتر انجام می‌گیرد، چراکه هریک از این بازارها دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند.
دقت داشته باشید که قیمت اسپات بصورت لحظه‌ای زمانی که معامله انجام می‌گیرد در هر دو بازار، به‌روزرسانی می‌شود. اما بازار خارج از صرافی عملکردی متفاوت‌تر با بازار صرافی‌ها دارد. لازم به ذکر است که در بازارهای خارج از صرافی برای توافق قیمت و حجم معاملات پیش از انجام نیاز به اورد بوک نیست.
درنهایت فراموش نکنید که معاملات اسپات هیچ محدودیتی ندارند و در هر مکان و پلتفرمی می‌توانند انجام گیرند.
معاملاتی که در آن‌ها دارایی‌ها، سهام‌ها یا هر کالایی بصورت کاملا مستقیم میان طرفین معامله می‌شوند، معامله اسپات یا خارج از صرافی نام دارند.
با استفاده از معاملات خارج از صرافی دیگر نیاز به استفاده از دفتر سفارشات مانند دیگر معاملات وجود نخواهد داشت.
جالب است بدانید که سرمایه‌گذاران کلان بطور معمول از این روش برای معاملات خود استفاده می‌کنند،چراکه در این نوع معامله هیچ شرط حداقلی وجودندارد و هر فردی به سادگی می‌تواند وارد آن شود و به معامله بپردازد.
معاملات فیوچرز یا آتی
همانطور که گفتیم در معاملات نقدی خریدار بلافاصله پس از خرید کالا آن را دریافت می‌کند. اما در معاملات فیوچرز یک قرارداد میان دوطرف معامله عقد می‌شود که مطابق با آن فرد کالا را خریداری نموده و مبلغی به عنوان تضمین در این معامله قرار داده است اما تمام پول در تاریخ درج شده در قرارداد پرداخت می‌شود و درست در همان لحظه کالا به خریدار تحویل داده می‌شود.
جالب است بدانید که در بازار معاملات آتی معامله‌گر حتی از بالا و پایین‌رفتن قیمت‌ها نیز سود به دست می‌آورد. چراکه بازار معاملات آتی برخلاف بازار معاملات اسپات یک بازار دوطرفه است.
لازم به ذکر است که بازار معاملات آتی نسبت به بازار معاملات نقدی پیچیده‌تر بوده و فعالیت در آن نیاز به تخصص لازم و تجربه‌ی کافی دارد، به همین خاطر این بازار، بازار مناسبی برای افراد تازه‌کار نیست. همچنین در بازار معاملات آتی برعکس معاملات نقدی ممکن است رویدادی رخ دهد و دارایی شما بطور کامل از بین برود و صفر شود. دقت داشته باشید که امکان رخ‌دادن این اتفاق در بازار معاملات نقدی تحت هیچ شرایطی وجودندارد.
روند معاملات فیوچرز به این صورت است که صرافی در ابتدا برای شروع معامله به شما یک واحد بیت کوین می‌دهد، حال شما موفق شده‌اید که این بیت کوین را در قیمت ۶۰ هزار دلار به فروش برسانید. درنتیجه این امر با کاهش قیمت بیت کوین زمانی که به ۵۰ هزار دلار رسید، باید یک بیت کوین خریداری شده به صرافی تحویل دهید. درنتیجه این امر شما ۱۰ هزار دلار سود از این معامله به دست خواهید آورد.
اصطلاحات رایج در معاملات فیوچرز Long Position لانگ پوزیشن به معنای زمانی است که در معاملات آتی یک موقعیت خرید ایجاد می‌کنیم.
Short Position
شرت پوزیشن اصطلاحی است که در زمان ایجاد یک موقعیت فروش استفاده می‌شود.
Laverage
امروزه برخی از صرافی‌ها در ابتدای سرمایه‌گذاری مقداری سرمایه در اعتبار هر معامله‌گر قرار می‌دهند، این سرمایه همان لوریج یا اهرم است.
لیکوئید
اصطلاح لیکوئید زمانی کاربرد دارد که یک کاربر ضرری بیش از دارایی خود متحمل شود. در این شرایط صرافی حساب کاربر را بطور کامل می‌بندد یا اینکه او را لیکوئید می‌کند.
دقت داشته باشید که لوریج یا اهرم یکی از پارامترهایی است که افراد زیادی را به سمت بازار معاملات آتی جذب می‌کند. لوریج سرمایه‌ای است که توسط صرافی به سرمایه‌گذار قرض داده می‌شود.
سرمایه‌ی هر سرمایه‌گذار با لوریج چند برابر می‌شود و به این ترتیب می‌تواند سود بیش‌تری به دست آورد. اما دقت داشته باشید که اگر معامله‌گر در معاملات خود ضرر کند و این ضرر به مقدار دارایی او نزدیک شود، دارایی خود را بطور کامل از دست خواهد داد. چراکه حساب او توسط صرافی لیکوئید می‌شود.
بطورکلی می‌توان گفت اهرم یا لوریج پارامتری است که از آن جهت افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری‌های مختلف استفاده می‌شود. به این ترتیب دیگر نیاز نیست که سرمایه‌گذار تمام دارایی و سرمایه‌ی خود را وارد بازارهای مالی کند. چراکه بخشی از سرمایه‌ی هر معامله توسط صرافی تامین می‌شود.
در معاملاتی که با لوریج انجام می‌گیرد، معامله‌گر زمانی به سود خواهد رسید که دریافتی بیش‌تری نسبت به لوریج بازپرداخت‌شده داشته باشد. فراموش نکنید که لوریج نمی‌تواند احتمال به دست آوردن سود شما در معاملات مختلف را تغییر دهد. این ابزار تنها درجهت تسهیل انجام معاملات عمل می‌کند.
درنهایت فراموش نکنید که استفاده از لوریج ریسک بسیاری داشته و اگر خطایی انجام دهید، زیان زیادی متحمل خواهید شد.
امروزه لوریج یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که در خرید خانه یا سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی به فراوانی استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای این ابزار می‌توان به سرمایه‌گذاری‌های شخصی و حرفه‌ای اشاره کرد.
بطورکلی می‌توان گفت از اهرم جهت ارتقا وضعیت و شرایط، دستیابی به سود، امکانات و دارایی بیش‌تر استفاده می‌شود.
مزایای لوریج
سرمایه‌گذار با استفاده از لوریج می‌تواند با هر مقدار دارایی و سرمایه گام در مسیر بازارهای مالی بگذارد و به کسب سود بپردازد. پس می‌توان گفت لوریج مزایای بسیاری برای سرمایه‌گذار دارد، در ادامه به بررسی مهم‌ترین این مزایا می‌پردازیم.
آزادی عمل
یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از لوریج آزادی عمل است. هر معامله‌گر یا سرمایه‌گذار زمانی که از لوریج استفاده می‌کند آزادی عمل بیش‌تری داشته و می‌تواند معاملات بسیار و متنوعی انجام دهد.
بطورکلی لوریج سبد سرمایه‌گذاری هر سرمایه‌گذار را متنوع‌تر خواهد کرد.
افزایش سود
همانطور که می‌دانید لوریج به معنای قرض مبلغی از صرافی است. به این ترتیب سرمایه‌گذار می‌تواند معاملات بیش‌تر و بزرگ‌تری انجام دهد تا به سود بیش‌تری دست یابد.
دقت داشته باشید در معاملات لپریج بلافاصله پس از آنکه میزان سود بیش از بهره‌ی پرداختی به صرافی باشد، سرمایه‌گذار به سود دست یافته است.
معایب لوریج
لوریج نیز همانند هر ابزار دیگری در کنار مزایای خود معایبی نیز دارد. در ادامه به بررسی مهم‌ترین معایب این ابزار مالی می‌پردازیم.
نابودی سرمایه
کاملا درست است که با لوریج امکان سودآوری افزایش می‌یابد اما سمت دیگر ماجرا را فراموش نکنید، لوریج ممکن است ضرر و زیان بسیاری به شما متحمل کند. به همین جهت ضروری است که پیش از استفاده از لوریج در معاملات خود به میزان مهارت خود و احتمال از بین رفتن سرمایه‌ی خود توجه بسیاری کنید و پیش از به دست آوردن مهارت‌های لازم از این ابزار استفاده نکنید.
صرفا نوسان
دقت داشته باشید که سودآوری با لوریج تنها در معاملات کوتاه مدت امکان‌پذیر است، یه همین جهت اگر در گروه معامله‌گران طولانی مدت جای دارید، استفاده از لوریج را فراموش کنید.
پرداخت کارمزد
برای آنکه بتوانید از لوریج در معاملات خود استفاده کنید، باید به صرافی کارمزد پرداخت کنید. این کارمزد گاهی اوقات آنقدر بالا بوده که بخش بزرگی از سود معامله را به خود اختصاص می‌دهد. درنتیجه پیشنهاد. ما به شما این است که پیش از آنکه از لوریج استفاده کنید کارمزد آن را مشاهده کنید.
اصل سرمایه حفظ نمی‌شود
زمانی که لوریج در معاملات وارد می‌شود دیگر اصل پول و سرمایه حفظ نخواهد شد. چراکه بازار می‌تواند روند نزولی به خود بگیرد و تمام دارایی و سرمایه‌ی شما را در خود بکشد و صفر کند.
اگر بخواهیم هدف از انجام معاملات فیوچرز را در دو کلمه خلاصه کنیم، می‌توانیم به پوشش ریسک و سفته‌بازی اشاره کنیم.
با انجام معاملات فیوچرز معامله‌گر یا سرمایه‌گذار از نوسانات موجود در بازار در امان می‌ماند. برای مثال اگر شخص یا شرکتی در آینده نیاز به کالای خاصی دارد، می‌تواند از معاملات فیوچرز استفاده کند و آن را در زمان تعیین شده دریافت نماید. به این ترتیب دیگر سرمایه‌گذار هیچ نگرانی از نوسانات قیمت نخواهند داشت. همچنین برعکس این امر نیز صادق است و می‌توان برای فروش کالا نیز از معاملات فیوچرز استفاده کرد و از نوسانات غیرقابل پیش‌بینی قیمت در امان ماند.
اما در سفته‌بازی دیگر شخص یا شرکت نیازی به کالا نداشته و از بالا یا پایین رفتن قیمت‌ها سود به دست خواهد آورد.
از قراردادهای آتی می‌توان در هر کالایی نظیر؛ موادغذایی، کامودیتی‌ها و... استفاده کرد. اما امروزه بیش‌ترین و رایج‌ترین استفاده از این معاملات در محصولات کشاورزی، فلزی، نفتی، اوراق قرضه، سهام، ارز و... است.
در آخر
در مطالب فوق به بررسی تفاوت‌های معاملات نقدی و آتی پرداختیم. هریک از این معاملات دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند.
بطورکلی می‌توان تفاوت‌های این دو بازار و معاملات را می‌توان در ادامه خلاصه کرد؛
دقت داشته باشید که در معاملات اسپات یا نقدی تمام قیمت‌گذاری‌ها شفاف بوده و با عرضه و تقاضا تغییر خواهد کرد. اما در سمت دیگر در قیمت فیوچرز یا آتی گاهی اوقات برای یک دارایی واحد چند قیمت مرجع وجوددارد. همچنین قوانین و محاسبات بازارهای اسپات بسیار ساده بوده و هرشخص به سادگی می‌تواند آن را انجام دهد و میزان ریسک معامله‌ی خود را بررسی کند اما این به دست آوردن این درصد در معاملات فیوچرز کمی سخت‌تر و پیچیده‌تر بوده و هرکسی از محاسبه‌ی آن برنخواهند آمد.
شایان ذکر است که احتمال آنکه کاربر یا سرمایه‌گذار در معاملات اسپات نسبت به معاملات فیوچرز به سود بالقوه دست یابد بسیار کمتر است.
