لازمه شروع هر کاری در اولین قدم، آشنایی با تاریخچه به وجود آمدن آن شغل است و پس از آن باید با تمامی جنبه‌های آن کار آشنا شوید و اطلاعات کافی برای انجام کار را داشته باشید. داشتن اطلاعات کافی موجب رسیدن به نتایج بهتر و مطلوب‌تر در آن زمینه است.
ارز دیجیتال یکی از موضوعاتی است که بسیار گسترده است و با پیشرفت هر روزه آن گسترده‌تر هم می‌شود. پس برای ورود به این زمینه باید اطلاعات زیادی داشته باشید. بازار ارز دیجیتال به‌خاطر درآمد چشم‌گیری که دارد موجب می‌شود تا افراد زیادی برای کسب درآمد به این زمینه جذب شوند. اما وقتی که به عرصه معاملات ارز دیجیتال وارد می‌شوید با دنیایی از اصطلاحات مختلف روبه‌رو می‌شوید که هر یک از این اصطلاحات به نحوی به کمک شما می‌آیند. دانستن همه آنها ضروری نیست اما مانند هرکار دیگری هرچقدر اطلاعات بیشتری داشته باشید در انجام کار موفق‌تر می‌شوید و نتایج بهتری هم کسب می‌کنید.
در واقع این موضوع این‌گونه است که اصطلاحات مانند دستیاری در موقعیت‌های مختلف به کمک شما می‌آیند. تعدادی از مفاهیم اولیه که هر تریدری باید راجع به آنها کاملاً آگاه باشد و برای این کار ضروری است را در اینجا بررسی می‌کنیم.
ارز دیجیتال: ارز دیجیتال دارایی دیجیتالی است که از ابتدای پیدایش به‌صورت غیرمتمرکز عمل کرده است. یعنی تحت کنترل هیچ شخص و سازمانی نیست و تمامی فرایندها بر اساس رفتار اشخاص داخل این بازار صورت می‌گیرند.
ترید: ترید به معنای معامله ارزهای دیجیتال است که شامل خرید، فروش یا جابه‌جایی و انتقال ارز دیجیتال به صرافی دیگر یا تغییر ارز است.
تریدر: این کلمه معرف کسی است که معاملات مربوط به ارز دیجیتال را در بازار ارز دیجیتال انجام می‌دهد.
کیف پول: کیف پول برنامه‌ای دیجیتالی است که می‌توانید ارز خود را در آن نگهداری کنید و دارایی ارز دیجیتال شما را نشان می‌دهد.
صرافی: صرافی‌ها در واقع سایت‌هایی هستند که به کمک آنها می‌توانید معاملات خود را انجام دهید و انواع مختلفی هم دارند.
این موارد از مهم‌ترین اصطلاحاتی هستند که هرکسی که وارد بازار ارز دیجیتال می‌شود با اینها آشنایی دارد. در واقع بدون این موارد نمی‌توان اقدام به معامله کرد.
اما موارد دیگری هم هستند که وارد حوزه تخصصی ارز دیجیتال می‌شوند مانند:
ربات تریدر: این ربات‌ها وظیفه انجام معاملات ارز دیجیتال را دارند که به‌جای شخص تریدر یا به همراه او وارد کار می‌شوند.
تحلیل فاندامنتال: گاهی اوقات شرکت تأمین‌کننده ارز اطلاعاتی دررابطه‌با آن ارز، نحوه معاملات، ارزش و ... ارائه می‌دهد. این اطلاعات برای انجام معاملات اولیه با آن ارز به کمک تریدر می‌آیند.
تحلیل تکنیکال: این مورد پیشرفتهتر از حالت اولیه است و اخیراً به بازار ارز دیجیتال اضافه شده است. نحوه کار آن هم بدین صورت است که نموداری بر اساس رفتار اشخاص نسبت به ارز موردنظر ارائه می‌دهد.
این دو مورد تحلیل برای انجام معاملات راحت‌تر خیلی به افراد کمک می‌کند.
تایم فریم: تایم فریم فاصله زمانی است که تحلیل تکنیکال در آن زمان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
یکی دیگر از موارد مهمی که در رابطه‌با ارز دیجیتال باید از آن اطلاع داشت عمق بازار است.
در این مقاله می‌خواهیم با عمق بازار و مواردی مانند نمودار، مزیت‌ها و ... آشنا شویم.
همانطور که قبل‌تر گفتیم ارز دیجیتال به‌صورت غیرمتمرکز فعالیت دارد یعنی تمامی عوامل در این بازار بر اساس رفتار مصرف‌کنندگان یا معامله‌گران شکل می‌گیرد. برای مثال نرخ قیمت باتوجه‌به میزان عرضه و تقاضای معاملاه‌گران تغییر می‌کند.
عمق بازار هم معیاری است که اطلاعات کاملی در رابطه با نرخ خریدوفروش یک نوع ارز خاص را نشان می‌دهد. علاوه بر میزان خریدوفروش اطلاعاتی مانند: میزان درخواست برای خرید یک ارز، تقاضا برای فروش ارز در بازار، ارزشگذاری یک ارز مشخص و ... را به تریدر نشان می‌دهد.
این اطلاعات برای اینکه قابل فهم‌تر باشند، اغلب به‌صورت یک نمودار نمایش داده می‌شوند و از طرف صرافی‌ها یا شرکت‌های پشتیبانی ارز در اختیار اشخاص قرار می‌گیرند. البته بعضی از کارگزاری‌ها در ازای ارائه این لیست هزینه دریافت می‌کنند.
عمق بازار با نام دفتر سفارشات هم در بازار ارز دیجیتال شناخته می‌شود. در واقع این دفتر نشان دهنده معاملات صورت گرفته بر اساس قیمت‌گذاری‌های مختلف برای یک ارز است.
هرچقدر که میزان تقاضا برای یک ارز مشخص بالاتر باشد، عمق بازار برای ارز نام‌برده بیشتر است. به دنبال این موضوع نقدینگی بازار آن ارز هم بیشتر است. در بازار ارزهایی که نقدینگی کمی دارند با خریدهای چندمیلیون‌دلاری، تفاوت زیادی در ارزش ارز و بازار به وجود می‌آید. اما این موضوع دررابطه‌با ارزهایی که نقدینگی بالایی دارد تأثیر زیادی ندارد، زیرا تعداد و حجم معاملات برای این ارزها بالا است.
با مثال زیر می‌توانیم درک این موضوع را آسان‌تر کنیم:
صنعت فروش وسایل جانبی خودرو را در نظر بگیرید، در فصل زمستان با بارش برف و باران تقاضای افراد برای خرید زنجیرچرخ افزایش پیدا می‌کند. فروشندگان با توجه به رفتار هرساله خودرو سواران و همچنین پیش‌بینی میزان بارش برف و باران اقدام به تهیه و توزیع این کالا می‌کنند.
بنابراین عمق بازار برای این کالا افزایش پیدا می‌کند و این در حالی است که در فصول گرم سال تقاضا برای این کالا خیلی کم و نزدیک به صفر است.
حال که با مفهوم عمق بازار آشنا شدیم، در ادامه به بررسی فوایدی که استفاده از اطلاعات عمق بازار برای معامله‌گران دارد می‌پردازیم.
اگر اطلاعات موجود در عمق بازار را بررسی کنیم انجام معاملات خیلی راحت‌تر می‌شود. همانطور که گفتیم هر چقدر میزان عرضه و تقاضا برای یک ارز بیشتر باشد، عمق بازار هم بیشتر می‌شود؛ بنابراین در هنگام خرید ارز می‌توانید به سراغ ارزی بروید که عمق بازار بیشتری دارد، در این صورت دیگر برای خرید یا فروش فوری ارز خود دچار مشکل نمی‌شوید.
همچنین با استفاده از اطلاعات این معیار راحت‌تر می‌توانید آینده یک ارز دیجیتال را باتوجه‌به رفتار گذشته آن و میزان سفارشات خرید و فروش ارز پیش‌بینی کنید. این موضوع برای سرمایه‌گذاری خیلی به شما کمک می‌کند، البته با این شرط که شما توانایی تحلیل اطلاعات را به‌خوبی داشته باشید و زمینه اطلاعاتی کافی در رابطه با ارز دیجیتال داشته باشید.
اما این سؤال به وجود می‌آید که این اطلاعات چگونه نمایش داده می‌شوند؟ در تمامی مباحث تحلیلی نمودار راحت‌ترین روش برای بررسی و تحلیل یک موضوع است. به همین خاطر اطلاعات مربوط به عمق بازار هم به‌صورت نمودار نمایش داده می‌شوند تا دسترسی و تحلیل راحت‌تری برای کاربران داشته باشند.
باتوجه‌به تعاریفی که برای مفهوم عمق بازار بیان کردیم، نمودار عمق بازار را که به MARKET DEPTH معروف است را می‌توان این‌گونه تعریف کرد.
ابزاری که به‌صورت نمودار تمام اطلاعات مربوط به عمق بازار را به‌صورت واضح و شفاف نشان می‌دهد و می‌توانیم به کمک این اطلاعات، رفتار گذشته و اتفاقات آینده را برای یک ارز مشخص پیش‌بینی کرد.
نمودار عمق بازار میزان سفارشات باز، سفارشات خرید یا فروش ارز و پیشنهادهای قیمتی که برای ارز در نظر گرفته می‌شود را نشان می‌دهد. این نمودار اغلب برای یک ارز یا مقایسه یک جفت ارز دیجیتال قابل‌استفاده است.
نمودار افقی در این نمودار نشان‌دهنده قیمت ارز در هر زمان مشخص و نمودار عمودی نشان‌دهنده حجم سفارشات خرید و فروش است. اطلاعات روی این نمودار به کمک دو خط با رنگ‌های سبز و قرمز نمایش داده می‌شود، به این صورت که خط سبز نشان‌دهنده آمار مربوط به خرید ارز و خط قرمز نشان دهنده آمار فروش ارز است. خط سبز با نام BID و نمودار قرمز با نام ASK مشخص شده‌اند.
این نمودار سعی دارد تا به‌عنوان یک ابزار ارز دیجیتال با نشان‌دادن میزان عرضه و تقاضا و قیمت ارز به کمک معامله‌گران در بازار ارز دیجیتال بیاید.
گفتیم که نمودار عمق بازار با دو خط سبز به معنای سفارشات خرید و خط قرمز به معنای فروش نشان داده می‌شود. هر نقطه از این نمودار نشان‌دهنده قیمت آن ارز باتوجه به نرخ عرضه و تقاضا یا خرید و فروش است.
فواصل میان دو خط سبز و قرمز نشان دهند بیشترین و کمترین قیمت فروش آن ارز است، طبیعتاً هرچقدر که اختلاف بین این دو مقدار بیشتر باشد ارز به قیمت واقعی خود نزدیک‌تر می‌شود. از طرفی دیگر این اختلاف رابطه غیرمستقیمی با کارمزد انجام معاملات دارد، پس با افزایش اختلاف بین بیشترین و کمترین قیمت فروش کارمزد معاملات کاهش پیدا می‌کند.
به‌طورکلی با نحوه کار نمودار عمق بازار آشنا شدیم اما باید تعدادی از اصطلاحات مهم این نمودار را بررسی کنیم تا به‌صورت حرفه‌ای وارد عمل شوید.
سفارشات خرید: در این نمودار سمت چپ متعلق به خریداران است. خریداران ارز سفارشات خود را برای خرید ارز مشخص شده با قیمتی پیشنهادی در این قسمت قرار می‌دهند. این قیمت پیشنهادی اصولاً قیمتی پایین‌تر از قیمت اصلی بازار است.
سفارشات فروش: این قسمت مربوط به تریدرهایی است که قصد فروش ارز خود را دارند و در سمت راست نمودار پیشنهادهای خود را برای فروش ارز قرار می‌دهند. برخلاف تریدرهای قسمت سفارشات خرید، در این قسمت معامله‌گران پیشنهادهای خود را با قیمتی بالاتر از قیمت اصلی ارز در بازار ارز دیجیتال قرار می‌دهند.
سفارشات باز یا انجام نشده: این بخش به دو قسمت سفارشات باز خرید و سفارشات باز فروش تقسیم می‌شود.
سفارشات باز خرید: وقتی خریداران ارز دیجیتال پیشنهادهای خرید خود را با قیمتی خیلی پایین‌تر از قیمت ارز در بازار قرار دهند، هیچ فروشنده‌ای حاضر به انجام معامله نمی‌شود؛ بنابراین این معامله صورت نمی‌گیرد و اصطلاحا به آن سفارش باز یا انجام نشده خرید می‌گویند.
سفارشات با فروش: در حالتی مشابه بالا اگر قیمت پیشنهادی برای فروش ارز از طرف فروشنده بالاتر از حد معقول باشد، خرید صورت نمی‌گیرد و این سفارش به سفارش باز یا انجام نشده فروش تبدیل می‌شود.
این سفارشات در نمودار روبه‌روی هم قرار می‌گیرند و در صورت ایجاد اختلاف بین این مقادیر به معیار دیگری برای تحلیل نمودار عمق بازار ارز دیجیتال می‌رسیم. این معیار که دیوار نام دارد را باهم بررسی می‌کنیم.
دیوار خریدوفروش ارز دیجیتال اصطلاحی است که در مواقعی که حجم عرضه و تقاضا یکسان نباشد به وجود می‌آید. یعنی وقتی که میزان خرید یا تقاضا بیشتر از حجم فروش باشد، دیوار خرید به وجود می‌آید. در حالت مخالف اگر میزان عرضه یا حجم فروش بیشتر از خرید باشد دیوار فروش با رنگ قرمز به وجود می‌آید.
هنگامی که میزان عرضه بیشتر از تقاضا باشد، یعنی این که پیشنهاد فروش بیشتر از پیشنهاد خرید شده است و در این حالت نمودار عرضه کاهش قیمت نزولی در بر دارد. این کاهش قیمت موجب می‌شود تا پیشنهادهای باز فروش به سرانجام برسند و دیوار ایجاد شده تا حدودی از بین می‌رود.
اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که به‌وجودآمدن دیوار به‌صورت تدریجی است و اگر این اتفاق به‌صورت ناگهانی رخ دهد نشان‌دهنده دست‌کاری شدن نمودار عمق بازار برای رسیدن به منافع شخصی است.
شاید با نهنگ‌های بازار ارز دیجیتال آشنایی داشته باشید، اما برای یادآوری:
نهنگ به اشخاصی گفته می‌شود که دارایی ارز دیجیتال بالایی دارند و معاملاتی با حجم خیلی بالا انجام می‌دهند. این اشخاص که اغلب ناشناس هستند و از کیف پول‌های ناشناس هم استفاده می‌کنند، تأثیر زیادی بر روی بازار دارند. این اشخاص می‌توانند با حجم معاملات بالا الگوی خیلی از تریدرهای تازه‌کار یا غیرحرفه‌ای باشند.
در صرافی‌های ارز دیجیتال قابلیتی با عنوان لغو کردن سفارش وجود دارد که نباید از آن غافل شد. در این قابلیت افراد می‌توانند سفارش‌های خود را به هر دلیلی بدون کسر کارمزد لغو کنند. نهنگ‌ها از این قابلیت سوءاستفاده می‌کنند به این‌گونه که:
سفارش‌های خرید با حجم بالا و قیمت پایین‌تر از قیمت اصلی بازار ایجاد می‌کنند. به دنبال این موضوع یک جو روانی در بازار ایجاد می‌شود و بقیه تریدرهای تازه‌کار هم در این قیمت پیشنهاد خرید ایجاد می‌کنند. به این ترتیب یک دیوار خرید ایجاد می‌شود. این موضوع برای کسانی که به اندازه کافی اطلاعات ندارند در این زمینه باعث به وجود آمدن این نظریه می‌شود که قیمت ارز پایین‌تر از این مقدار نمی‌آید و این حجم از پیشنهاد خرید باعث می‌شود که بازار به سمتی که نهنگ‌ها پیش‌بینی کرده‌اند برود. بعد از رسیدن به نتیجه دلخواه، نهنگ‌ها سفارش خود را لغو می‌کنند.
همانطور که اشاره کردیم نمودار عمق بازار برای هر ارز در بازار ارز دیجیتال به صورت اختصاصی وجود دارد. این نمودار علاوه بر اطلاعاتی که ذکر شد، رتبه‌ارز را در کل بازار ارز دیجیتال نشان می‌دهد.
برای مثال اخیرا ارز شیبا اینو پس از خریداری شدن 4 تریلیون توکن شیبا توانست رتبه 13 را در بین تمامی ارزهای فعال در بازار کسب کند.
بجز مشخص شدن رتبه ارز در بازار کلی، اطلاعاتی مانند: فعال‌ترین صرافی ارز ذکر شده، قیمت لحظه‌ای ارز، سهم بازار و معاملات اخیر هم مشخص می‌شود.
برای مثال نمودار عمق بازار بیت‌کوین که توسط یکی از صرافی‌ها ارائه شده، اطلاعات زیر را در اختیار شما قرار می‌دهد.
· سهم کل بازار: 918,182,000,000 $
· نرخ معادل بیت‌کوین:1,456,979.514 تومان
· فعال‌ترین صرافی: بایننس
· رتبه در بازار کل جهانی ارز: 1
باید توجه داشته باشید که این اطلاعات به صورت لحظه‌ای در حال تغییر هستند و سعی کنید تا از نمودارهایی استفاده کنید که اطلاعات و آمار دقیقی ارئه دهند.
این نمودار هم مانند تمام ابزارهای دیگری که در این بازار به کمک تریدرها آمده‌اند، فقط جنبه دستیار دارد و نمی‌توان به طور کامل به آنها اطمینان کرد. از دلایل این اتفاق هم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
· وجود نهنگ‌ها
· امکان لغو سفارش از طرف صرافی‌ها
· عدم قطعیت( این نمودار براساس پیش‌بینی به وجود آمده و نیاز به تحلیل دارد، بنابراین در هیچ یک از موارد قطعیت کامل وجود ندارد.)
· اطلاعات ارائه شده فقط مربوط به یک صرافی است.
مورد آخر از مهم‌ترین موارد است، چراکه این اطلاعات فقط از طرف صرافی شما دریافت می‌شود و تعداد خیلی زیادی صرافی دیگر وجود دارد که باید آنها را نیز در نظر بگیرید. چون امکان این کار را ندارید تا همه صرافی‌ها را بررسی کنید، بهتر است تا کامل به این اطلاعات اطمینان نکنید.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم تا در رابطه با یکی دیگر از ابزاری که در انجام معاملات به کمک تریدرها می‌آید صحبت کنیم.
نمودار عمق بازار نموداری است که اطلاعات زیادی درباره‌ی سفارشات خرید و فروش انجام نشده بر اساس قیمت لحظه‌ای ارز مشخصی به ما می‌دهد. این اطلاعات شامل: حجم معاملات روزانه، فعال ترین صرافی مربوط به ارز و ... است. با کمک این نمودار و رفتاری که ارز در طی مدتی مشخص از خودش نشان داده است، می‌توان رفتار آینده ارز را پیش‌بینی کرد.
در این بین حتما باید به این نکته توجه داشته‌باشید که در صرافی‌ها امکان لغو سفارش بدون کسر هیچ‌گونه کارمزدی وجود دارد. بخاطر این موضوع امکان این که نهنگ‌ها برای فریب دادن تریدرهای تازه‌کار اقدام به ثبت سفارش و لغو آن پس از تغییر رفتار بزنند، وجود دارند.
همچنین گفتیم که تمامی این اطلاعات را می‌توانید از طریق صرافی خود بدست آوردید. البته بعضی از این صرافی‌ها در قبال ارائه نمودار عمق بازار هزینه‌ای دریافت می‌کنند.
مورد دیگر اینکه از این نمودار و اطلاعات فقط به عنوان دستیار استفاده کنید. این اطلاعات را از طرف یک صرافی دریافت می‌کنید و مشخصا اطلاعات بسیار گسترده‌تری در دیگر صرافی‌ها وجود دارد.
بازار ارز دیجیتال کاملاً بر اساس پیش‌بینی و حدس و گمان پیش می‌رود و کوچکترین بی‌توجهی موجب نابودی سرمایه شما می‌شود. پس بهتر است شما شخصا بر این موضوعات رسیدگی کنید و از ابزار ارز دیجیتال کمک بگیرید، اما اگر در ابتدای راه هستید با افراد ماهر مشورت کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.
