دیه و نکات مربوط به آن

دیه و ارش هر دو ، نوعی جبران مالی برای خسارت‌های بدنی هستند، اما تفاوت‌هایی با هم دارند.

دیه: مبلغی است ثابت که قانون برای برخی از صدمات بدنی یا فوت تعیین کرده است. مثلاً اگر فردی موجب جراحت خراش در روی پوست صورت کسی شود و یا کسی در تصادف موجب فوت دیگری شود، قانون میزان دیه را مشخص کرده است که به آن دیه مقدر می گویند. دیه می‌تواند کامل باشد (مثل دیه‌ نفس) یا به نسبت خسارت واردشده، درصدی از دیه کامل محاسبه شود.

ارش: زمانی کاربرد دارد که برای آسیب بدنی وارد شده ، در قانون دیه‌ مشخصی تعیین نشده است. در چنین مواردی، میزان خسارت بدنی و درصد آن توسط پزشکی قانونی تعیین می‌شود و به آن ارش یا دیه غیر مقدر می گویند. به عنوان مثال آسیب پارگی کبد که برای آن ارش تعیین می گردد.

محاسبه دیه : پس از اینکه نوع آسیب ها و درصد دیه و ارش تعیین گردید نوبت به محاسبه مبلغ دیه می رسد تا مشخص شود چه مبلغی به مصدوم و یا حادثه دیده تعلق خواهد گرفت. محاسبه مبلغ دیه بر اساس آخرین نامه پزشکی قانونی و یا رأی دادگاه انجام می شود. وکیل هایی هستند که این کار را انجام می دهند. برای نمونه می توانید بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

آسیب های مستوجب دیه: هرگونه آسیب به اعضا و غیر اعضای بدن انسان ، اعم از شکستگی استخوان ها ، در رفتگی های استخوان و مفاصل ،  جراحت ها ، تغییر رنگ پوست ، آسیب به اجزای داخلی بدن ، آسیب به منافع مشمول پرداخت دیه و یا ارش می باشند. برخی آسیب ها ممکن است خود موجب آسیب دیگری شوند مانند جراحتی که در صورت ایجاد شده و بخیه شده است و در صورت جوشگاه ایجاد نموده است. علاوه بر دیه جراحت بخیه شده در صورت ، دیه جوشگاه صورت نیز به شخص تعلق می گیرد.

عوامل موجب دیه: عواملی که ممکن است موجب دیه شوند به طور کلی عبارتند از ضرب و جرح ، تصادفات ، حوادث ناشی از کار ، قصور پزشکی و حوادث. این عوامل بر حسب نوع و مورد آن ممکن است موجب آسیب های سطحی پوست مانند خراش ، تغییر رنگ و تورم شوند و یا  موجب آسیب های شدیدتری مانند شکستگی دندان ، آسیب به بینی ، فلج قسمتی از صورت ، فلج دست و پا ، شکستگی استخوان و یا حتی فوت شوند.

مبلغ دیه کامل انسان: مبلغ دیه در هر سال با سال قبل آن تفاوت می کند. مبلغ دیه کامل انسان در ماه غیر حرام در سال 1404 مبلغ 1،600،000،000 تومان می باشد. مبلغ دیه کامل انسان در ماه حرام در همین سال مبلغ 2،133،333،333 تومان می باشد.

ماه های حرام : ماه های حرام عبارتند از محرم ، رجب ، ذی القعده و ذی الحجه. اگر آسیب منجر به فوت و فوت هر دو در ماه حرام واقع شوند علاوه بر دیه کامل انسان یک سوم دیه نیز به آن اضافه می شود.

استثنائات مربوط به ماه حرام : اگر حادثه در ماه حرام و فوت در ماه غیر حرام واقع شود ، یک سوم دیه به آن اضافه نمی شود. اگر حادثه در ماه غیرحرام و فوت در ماه حرام واقع شود در این حالت نیز یک سوم دیه به آن اضافه نمی شود.

مهلت پرداخت دیه : مهلت پرداخت دیه از زمان وقوع آسیب به این شرح است:

در جرایم عمدی موجب دیه ، ظرف مدت یک سال قمری

در شبه عمد موجب دیه ، ظرف مدت دو سال قمری

در خطای محض ، ظرف مدت سه سال قمری