بدان كه از براي تفكـّر فضيلت بسيار است. تفكر مفتاح ابواب معارف و كليد خزائن كمالات و علوم و مقدمه لازمه حتميـّه سلوك انسانيت است و در قرآن شريف و احاديث كريمه، تعظيم بليغ و تمجيد كامل از آن گرديده و تارك آن سرزنش و نکوهش شده است. و بدان كه اوّل شرط مجاهده با نفس و حركت به جانب حق تعالى تفكّر است. در حديث نبوي صلی الله علیه و اله است كه تفكر يك ساعت (یعنی یک لحظه)، از عبادت يك سال بهتر است و در حدیث دیگر است كه تفكر یك ساعت بهتر است از عبادت شصت سال و در حدیث دیگر هفتاد سال و از بعض علمای فقه و حدیث هزار سال هم حدیث شده.
تفکر پله اول خداخواهی و انزجار از شیطان و نفس خبیثتر از شیطان است. کسی که اهل تفکر نیست حرکتش به جانب حق تعالی نیست. اگر میخواهی یک حرکت معنوی را شروع کنی بدان شروعش تنها با تفکر است و اگر در حرکت و در مسیر هستی و میخواهی قویتر و سریعتر حرکت کنی باز راهش تفکر است.
ما انسانها فقط و فقط برای رسیدن به قله کمالات خلق شده ایم. کسی که جهت گیری در زندگیش به این سمت نباشد حرکتش به سمت سعادت نیست. به سمت شقاوت و جهنم است. اولین حرکت برای رسیدن به قله کمالات، تفکر است.
از براي تفكّر درجات و مراتبي و از براي هر مرتبه‌اي نتيجه يا نتايجي است:
1 _ تفـكر در حق و اسمـاء و صفــات و كمـالات او
2 _ تفكر در لطايف صنعت و اتقان آن و دقايق خلقت
3 _ تفكـر در احــوال نفــس
4 _ تفـكر در احـوال و اهـوال مـرگ و مـا بعـد آن
تفكّر در مرگ، بالاترين نتايج تفكر را براي انسان به دنبال دارد.
رسول اكرم صلی الله علیه و اله فرموده اند:
«و افضل التفكر ذكر الموت...»
«با فضيلت‌ترين تفكر، ياد مرگ است.»
امام صادق علیه السلام فرموده اند:
«ذِكْرُ الْمَوْتِ يُمِيتُ الشَّهَوَاتِ فِي النَّفْسِ وَ يَقْطَعُ مَنَابِتَ الْغَفْلَةِ وَ يُقَوِّي النَّفْسَ بِمَوَاعِدِ اللهِ وَ يُرِقُّ الطَّبْعَ وَ يَكْسِرُ أَعْلامَ الْهَوَي وَ يُطْفِئُ نَارَ الْحِرْصِ وَ يُحَقِّرُ الدُّنْيَا وَ هُوَ مَعْنَي مَا قَالَ النَّبِيُّ صلی الله علیه و اله "فِكْرُ سَاعَةٍ خَيْرٌ مِنْ عِبَادَةِ سَنَةٍ"»
«ياد مرگ شهوات را در نفس ميميراند و رستنگاههاي غفلت را نابود ميكند و قلب را نسبت به وعده و وعيدهاي الهي قوي ميگرداند و خُلق را نرم ميكند و پرچمهـاي هواي نفس را ميشكـند و آتـش حرص را خاموش ميكند و دنيا را بي ارزش و خوار ميگرداند و اينست معناي فرموده رسول اكرم صلی الله علیه و اله:
«يك ساعت فكر از عبادت يك سال بهتر است ...»
امام حسین علیه السلام فرموده اند:
«يَا ابْنَ آدَمَ تَفَكَّرْ وَ قُلْ أَيْنَ مُلُوكُ الدُّنْيَا وَ أَرْبَابُهَا الَّذِينَ عَمَرُوا وَ احْتَفَرُوا أَنْهَارَهَا وَ غَرَسُوا أَشْجَارَهَا وَ مَدَّنُوا مَدَائِنَهَا فَارَقُوهَا وَ هُمْ كَارِهُونَ وَ وَرِثَهَا قَوْمٌ آخَرُونَ وَ نَحْنُ بِهِمْ عَمَّا قَلِيلٍ لَاحِقُونَ يَا ابْنَ آدَمَ اذْكُرْ مَصْرَعَكَ وَ فِي قَبْرِكَ مَضْجَعَكَ وَ مَوْقِفَكَ بَيْنَ يَدَيِ اللهِ تَشْهَدُ جَوَارِحُكَ عَلَيْكَ يَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ الْأَقْدَامُ وَ تَبْلُغُ الْقُلُوبُ الْحَناجِرَ وَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ وَ تَبْدُو السَّرَائِرُ وَ يُوضَعُ الْمِيزَانُ لِلْقِسْطِ يَا ابْنَ آدَمَ اذْكُرْ مَصَارِعَ آبَائِكَ وَ أَبْنَائِكَ كَيْفَ كَانُوا وَ حَيْثُ حَلُّوا وَ كَأَنَّكَ عَنْ قَلِيلٍ قَدْ حَلَلْتَ مَحَلَّهُمْ وَ صِرْتَ عِبْرَةً لِلْمُعْتَبِرِ»
«ای فرزند آدم! تفکر کن و بگو کجایند پادشاهان دنیا و ارباب دنیا؟ کسانی که آباد کردند و رودها درست کردند و درختان را کاشتند و شهرها ساختند. از آبادانی ها و نهرها و درختان و شهرها فاصله گرفتند و دور شدند در حالی که خواهان این دور شدن نبودند و آنها را دیگران به ارث بردند و ما هم به زودی به آنها ملحق خواهیم شد.
ای فرزند آدم! یاد کن آن محل را که موقع مرگ در آنجا به زمین میخوری و یاد کن محل دراز کشیدنت در قبر را و محل ایستادنت در پیشگاه الله را. اعضایت بر علیه تو شهادت میدهند در آن روز که قدمها در آن میلرزد و قلبها به حنجره ها میرسد و چهر هایی سفید و چهره هایی سیاه میشوند و ترازوها برای اجرای عدالت نصب میشوند.
ای فرزند آدم! یاد کن محل زمین خوردن پدران و فرزندانت را هنگام مرگ که چگونه بودند و به کجا داخل شدند و گویا به زودی تو هم همان جا داخل میشوی و عبرتی میشوی برای هر عبرت گیرنده.»
رسول اكرم صلی الله علیه و اله فرموده اند:
«وَ تَفَكَّرْ فِي الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَهُ فَإِنَّ ذَلِكَ يَنْقُصُ مِنْ زَهْوِكَ وَ يَكُفُّ مِنْ مَرَحِكَ وَ يُحَقِّرُ فِي عَيْنَيْكَ مَا اسْتَعْظَمْتَ مِنْ نَفْسِك»
«و تفکر کن در مرگ و ما بعد مرگ چرا که از تکبرت میکاهد و تو را از بدمستی باز میدارد و حقیر میکند در دو چشمت آنچه را بزرگ شمرده ای که بیان باشد از نفس تو.»
خب دوستان حالا که تفکر در مرگ و معاد این همه در اسلام دارای ارزش است بیایید با هم یک دقیقه تفکر در مرگ داشته باشیم:
· چکار میکنی؟
§ دارم درس میخونم. دبیرستانی هستم.
· خب درس میخونی بعدش؟
§ خب کنکور میدم میرم دانشگاه.
خب بعدش؟
§ دانشگاه درس میخونم یه مدرک درست و حسابی میگیرم.
§ بعدش یه شغل خوب پیدا میکنم و پولدار میشم. ان شاء الله.
خب بعدش؟
§ پولدار که شدم یه خونه میخرم یه ماشین لوکس شاسی بلند هم میخرم.
خب بعدش؟
§ ازدواج میکنم.
خب بعدش؟
§ صاحب فرزند میشم و همه بچه هام رو میذارم شاغل بشن و به زندگیشون سر و سامون میدم.
خب بعدش؟
§ با همسرم مرتب میریم مسافرت و خوش میگذرونیم.
خب بعدش؟
§ بعدش بازنشسته میشیم دیگه.
خب بعدش؟
§ بعدش .................... خب پیر میشیم میمیریم دیگه.
§ پیر میشیم میمیریم دیگه.
§ پیر میشیم میمیریم دیگه.
§ پیر میشیم میمیریم دیگه.
§ پیر میشیم میمیریم دیگه.
