• شرکت تعاونی : شرکت های تعاونی جمعیتی مرکب از اشخاصی است که داوطلبانه برای وصول به هدفی مشترک دور هم جمع شده و سازمانی اقتصادی که براساس دموکراسی اداره می گردد تشکیل می دهند وهر یک به طور منصفانه در تأمین سرمایه لازم سهیم می شوند و به سهم خویش مسئولیت سود و زیان ناشی از عملیات و کارهای را که خود به نحو موثر درآن شرکت داشته برعهده می گیرند. ثبت برند تجاری درشرکت های تعاونی تمام یا حداقل 51 درصد سرمایه به وسیله اعضاء در اختیار شرکت تعاونی قرار می گیرد و وزارتخانه ها، سازمان ها، شرکت های دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانک ها، شهرداری ها، شوراهای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهاد های عمومی می توانند جهت اجرای بند 2 اصل 43 از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت، مضاربه مزارعه، مساقات، اجاره، اجاره به شرط تملیک، بیع شرط، فروش اسقاطی، و صلح اقدام به کمک در تأمین یا افزایش سرمایه شرکت های تعاونی نمایند بدون آنکه عضو باشند.
• انواع و اقسام شرکت تعاونی در ایران بر حسب گرایش :
- منابع طبیعی
- معدنی
- صنعتی
- مسکن
- چند منظوره
- کشاورزی
- فرش دستباف
- تأمین کننده نیاز تولید کنندگان
- تأمین کننده نیاز مصرف کنندگان
- خدماتی
- اعتبار
- حمل ونقل
• مزایای تشکیل شرکت های تعاونی :
1. جلوگیری از ایجاد انحصار و رانت خواری و توزیع عادلانه درآمدها
2. بستر سازی برای بهره گیری از سرمایه های اجتماعی
3. توزیع عادلانه منابع و برخورداری از حمایت دولتی
4. برخورداری شرکت های تعاونی از معافیت های بیمه و مالیات به میزان 20 و 25 در صد
5. سازماندهی گروه های جوان و فارغ التحصیلان و استفاده از توانمندی های آنان
6. تجمیع منابع مردمی برای بهره گیری در تولید و اشتغال
7. ثبت رایگان تعاونی توسط اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
8.ایجاد فرصت شغلی و رفع معضل بیکاری (ایجاد فرصت شغلی با کمترین آورده )
9. توانمند سازی نیروهای انسانی به ویژه کارآفرینان
10. هدایت و نظارت و حمایت قانونمند از مشارکت عمومی در فعالیت های اجتماعی و اقتتصادی.
• شرکت تعاونی صاحبان حرفه ها و صنایع دستی
این نوع شرکت ها توسط صاحبان حرفه ها وصنایع دستی با مقاصد وموضوعات زیر تشکیل می شوند:
1. تهیه مواد اولیه و وسایل مورد نیاز حرفه ای
2. ساخت و تغییر شکل کالاهای مربوطه
3. عملیات تکمیلی صنایع
4. فروش مصنوعات و کالاهای تولیدی از قبیل وسایل مورد نیاز حرفه ای به صاحبان حرفه ها و صاحبان صنایع .
این است که ماده 92 قانون شرکت های تعاونی مقرر می دارد :
شرکت تعاونی صاحبان حرفه ها و صنایع دستی برای تهیه مواد اولیه و وسایل مورد نیاز حرفه ای اعضاء یا ساخت و تغییر شکل کالا های مربوط و عملیات تکمیلی صنایع مذکور یا فروش آنها به صاحبان حرفه ها و صنایع دستی تشکیل می شود.
• شرایط عضویت در شرکت های تعاونی صاحبان حرفه ها و صنایع دستی :
همان طور که از متن مواد فوق استنباط می شود صاحبان حرفه ها و صاحبان صنایع دستی، اگرجه مطابق تبصره ذیل ماده 92 از وسایل ماشینی نیز سود جسته باشند، می توانند به شرط پرداخت بهای یک سهم به عضویت اینگونه تعاونی ها در آیند؛ ناگفته نماند که صاحب حرفه طبق بند 8 ماده 1 شرکت های تعاونی به شخصی گفته می شود که به کمک نیروی کار شخصی و سرمایه و وسایل خود اقدام به تولید کالا به منظور فروش یا عرضه خدمت معین کسب درآمد بکند. از طرف دیگر، صاحب حرفه براساس ماده 2 قانون نظام صنفی " فرد صنفی " شناخته شده است و فرد صنفی طبق متن صریح ماده فوق شخصی حقیقی یا حقوقی است که در یکی از فعالیت های صنفی، اعم از تولید، تبدیل، خرید و فروش و توزیع و انجام خدمات بدنی یا فکری سرمایه گذاری کرده باشد و به عنوان پیشه ور وصاحب حرفه وشغل آزاد، خواه شخصا یا با مباشرت دیگران محل کسبی دایر یا وسیله کسبی فراهم آورده باشد و تمام یا قسمتی از کالا یا محصول و یا خدمات را مستقیما به مصرف کننده عرضه دارد.
• فرق بین شرکت های تعاونی کار با شرکت های تعاونی صاحبان حرفه ها و صنایع دستی :
فرق عمده ای که شرکت ها ی تعاونی کار با شرکت های تعاونی صاحبان حرفه ها وصنایع دستی دارند این است که اعضای شرکت های نوع اول، اگر چه از دسته صنعتگر یا کارگران مختصص اند، صاحب ابزار تولید و وسایل کار و یا محل کسب نیستند؛ در حالی که در نوع دوم، اشخاص صاحب حرفه و صاحب صنعت دستی ( به عبارت دیگر« فرد صنفی ») که دارای محل کسب و جواز از اتحادیه مربوط اند می توانند به عضویت شرکت در آیند.
• مدارک تشکیل و ثبت شرکت های تعاونی :
https://danasabt.ir/%d9%be%d9%84%d9%85%d9%be-%d8%af%d9%81%d8%a7%d8%aa%d8%b1/
الف_ تهیه و پیشنهاد اساسنامه طبق قانون ومقررات
ب_ دعوت به عضویت افراد واجد شرایط و نامزدی در هیأت مدیره وسمت بازرس
ج_ تشکیل اولین مجمع عمومی عادی جهت تصویب و ثبت اساسنامه و تعیین هیأت مدیره و سایر وظایف مجمع عمومی عادی.
تذکر: پس از تشکیل اولین جلسه رسمی مجمع عمومی عادی و تعیین هیأت مدیره و بازرس وظایف هیأت موسس خاتمه می یابد.