معماری سازمانی توگَف (TOGAF) چیست و ساختار آن چگونه است؟

چارچوب معماری گروه باز (TOGAF)، مجموعه‌ای از ابزارهای پشتیبانی برای برنامه ریزی، توسعه، حفظ و به دست آوردن ارزش از یک معماری سازمانی است. به بیان دیگر، این ابزار برای کمک به پذیرش، تولید، استفاده و نگهداری طرح‌های معماری سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. TOGAF، بر اساس یک مدل فرآیندی تکرار پذیر طراحی شده که به وسیله بهترین راهکارهای عملی و مجموعه‌ای از اجزای معماری با قابلیت استفاده مجدد، پشتیبانی می‌شود.

از آنجا که چارچوب توگف، استانداردها، روش‌ها، راهکارها و ارتباطات یکسانی را در میان متخصصان معماری تضمین می‌کند، با استفاده از آن می‌توانید مطمئن باشید که کار معماری سازمانی خود را به بهترین شکل ممکن انجام داده‌اید.

اولین نسخه چارچوب توگف، در سال 1995، بر اساس چارچوب معماری فنی وزارت دفاع آمریکا برای مدیریت اطلاعات (TAFIM) ایجاد شد. سپس انجمن معماری Open Group نسخه‌های کارآمد و موفقی از توگف را در دوره‌های زمانی معین ایجاد و در سایت خود منتشر کرد.

تعریف معماری سازمانی

معماری در متن TOGAF چیست؟ “سازمان بنیادی یک سیستم، مجسم شده در اجزای آن، روابط آنها با یکدیگر و محیط و اصول حاکم بر طراحی و تکامل آن.”

توگَف (TOGAF) این تعریف را پذیرفته و گسترش می دهد. در TOGAF، “معماری” بسته به متن دارای دو معنی است:

• توضیحات رسمی یک سیستم یا یک برنامه تفصیلی از سیستم در یک سطح جزء برای هدایت اجرای آن.
• ساختار مؤلفه ها، روابط متقابل آنها و اصول و دستورالعمل های حاکم بر طراحی و تکامل آنها در طول زمان.

معماری سازمانی چیست؟

معماری سازمانی (EA) یک روش خوب برای انجام تجزیه و تحلیل، طراحی، برنامه ریزی و اجرا با استفاده از یک رویکرد جامع در همه زمان‌ها برای پیشرفت و اجرای موفقیت‌آمیز استراتژی است. معماری سازمانی از اصول معمول و شیوه‌های معماری برای راهنمایی سازمان ها در طی مدیریت فرایند های کسب و کار، داده‌ها و اطلاعات و تغییرات فناوری لازم برای اجرای استراتژی‌های خود استفاده می کند.

این شیوه‌ها از جنبه‌های مختلف یک سازمان برای شناسایی، ایجاد انگیزه و دستیابی به این تغییرات استفاده می کنند، که شامل تلاش برای درک هدف استراتژیک یک تجارت و سپس داشتن همه موارد از جمله فرآیندهای تجاری، پشتیبانی از فناوری، روابط شرکا، تا انواع و اقسام زیرساخت ها، استخدام و آموزش و هر کار مهم دیگری در راستای دستیابی به عملکرد بهتر در کسب و کار باشد.

ساختار معماری سازمانی TOGAF

محتوای TOGAF به ۷ قسمت تقسیم می شود:

1. مقدمه

2. روش توسعه معماری دستورالعمل ها و تکنیک ها

3. دستورالعمل ها و تکنیک های ADM

4. چارچوب محتوا معماری

5. زنجیره شرکت ها و ابزار

6. مدلهای مرجع TOGAF

7. چارچوب قابلیت معماری

در ادامه به بررسی موارد معرفی شده می‌پردازیم.

1. مقدمه

این بخش، معرفی بالاترین سطح از مفاهیم کلیدی معماری سازمانی را بر اساس رویکرد توگف معرفی می‌کند. بخش مقدمه شامل تعاریف مربوط به عبارات به کار رفته در سراسر توگف و همچنین مطالبی است که تغییرات بین نسخه جدید و نسخه‌های قبلی را توصیف می‌کند.

2. روش توسعه معماری (ADM)

این بخش، هسته اصلی چارچوب توگف به حساب می‌آید و روش توسعه معماری آن را تشریح می‌کند. ADM، یک رویکرد گام به گام برای توسعه معماری سازمانی است.

3. دستورالعمل‌ها و تکنیک‌های ADM

بخش سوم شامل مجموعه‌ای از دستوالعمل‌ها و تکنیک‌های قابل دسترس برای استفاده بر روی ADM است.

4. چارچوب محتوای معماری

چارچوب محتوای توگف، توسط این بخش تشریح می‌شود که شامل یک فرا مدل ساختار یافته برای اشیای معماری، استفاده از بخش‌های سازنده قابل استفاده مجدد معماری (Architectural Building Blocks) و ارائه یک دیدگاه کلی از خروجی‌های معمول معماری است.

5. زنجیره سازمانی و ابزارها

بخش پنجم، طبقه بندی و ابزارهای مناسب برای دسته بندی و ذخیره خروجی‌های فعالیت معماری درون یک سازمان را بررسی و تشریح می‌کند.

6. مدل‌های مرجع توگف

این بخش، 2 مدل مرجع معماری به نام‌های مدل مرجع فنی توگف (TRM) و مدل مرجع یکپارچه زیرساخت اطلاعات (III-RM) را ارائه می‌کند.

• مدل مرجع فنی (TRM): معماری بنیادی که به عنوان یک الگو و طبقه بندی خدمات پلتفرم عمومی عمل می کند.
• مدل زیرساخت اطلاعاتی یکپارچه (III-RM): مدلی برای کاربردهای تجاری و زیرساخت‌ها

7. چارچوب توانمندی معماری

این بخش، سازمان، فرآیندها، مهارت‌ها، نقش‌ها و مسئولیت‌های لازم برای ایجاد و اجرای یک راهکار عملی معماری درون سازمان را ارائه و تشریح می‌کند.

حوزه های مختلف معماری که توگف با آنها سر و کار دارد:

1. معماری کسب و کار: راهبرد کسب و کار، کنترل، سازماندهی و فرآیندهای کلیدی کسب و کار

2. معماری داده ها: ساختار منطقی و فیزیکی داده ها و منابع مدیریت داده های سازمان

3. معماری برنامه کاربردی: طرح اولیه ای برای سیستم های کاربردی اختصاصی که بایستی تولید شوند، تعاملات و ارتباطاتشان با فرآیندهای اصلی کسب و کار سازمان

4. معماری فناوری: توانمندی های سخت افزاری و نرم افزاری که برای پشتیبانی توسعه کسب و کار، داده ها و خدمات برنامه های کاربردی مورد نیاز هستند. این توانمندی ها شامل زیرساخت فناوری اطلاعات، میان افزار، شبکه ها، ارتباطات، پردازش و استانداردها می باشند.

چرا توگف برای چارچوب معماری سازمانی مناسب است؟

توگف به واسطه تالش های مشترک بیش از 300 شرکت عضو انجمن معماری و برخی از فروشندگان و مشتریان فناوری اطالعات دنیا ایجاد شده و بهترین راهکارهای عملی در توسعه معماری را ارائه می کند. استفاده از توگف به عنوان چارچوب معماری به معماری هایی اجازه توسعه می دهد که:

• سازگار هستند،
• نیازهای ذینفعان را منعکس می کنند،
• بهترین راهکارهای عملی را بکار می گیرند
• و توجه را هم به سمت نیازمندی های جاری و هم به نیازهای آتی کسب و کار می دهند.

توسعه معماری سازمانی از لحاظ فنی یک فرآیند پیچیده است و به طور ویژه طراحی معماری های ناهمگن و چند عامله، کار پیچیده ای است. توگف نقش مهمی را در کمک به آشکار سازی و حذف ریسک فرآیند توسعه معماری بازی می کند. همچنین بستری را برای ارزش آفرینی فراهم می کند؛ و کاربران را در ساخت راه حل های مبتنی بر سیستم های باز در جهت رسیدن به اهداف و نیازهای کسب و کارشان توانمند می سازد.

چگونه چارچوب توگف را با دیگر چارچوب‌ها به کار ببریم؟

هر چارچوب معماری سازمانی 2 عنصر مهم و کلیدی دارد که عبارتند از:

• یک تعریف از خروجی‌های تولید شده توسط فعالیت‌های معماری سازمانی
• یک توصیف از روش تولید خروجی‌ها

بسیاری از چارچوب‌های معماری سازمانی بر روی یکی از این موارد متمرکز هستند. از آنجا که استاندارد TOGAF یک چارچوب کلی بوده و قرار است در محیط‌های متنوع و گسترده‌ای مورد استفاده قرار گیرد، یک چارچوب انعطاف پذیر و قابل توسعه که از خروجی‌های معماری پشتیبانی می‌کند، ارائه می‌دهند.

بنابراین ممکن است توگف با خروجی‌هایی که آنها را تشریح می‌کند مورد استفاده قرار گیرد و یا ممکن است خروجی‌ها با هر چارچوب دیگری که معمار مناسب تشخیص داد، جایگزین شده و توسعه داده شوند.

در هر صورت باید سعی کنید فعالیت‌های خود را بر اساس چارچوب توگف و به منظور تعریف روشی مناسب که با فرآیندها و ساختارهای سازمان یکپارچه شده پیش ببرید. برای این بهینه سازی معماری، ممکن است مجبور شوید عناصری از دیگر چارچوب‌های معماری را بپذیرید یا شاید بخواهید روش‌های چارچوب توگف را با سایر چارچوب‌های استاندارد مانند CMMI ،COBIT ،PMBOK ،MSP و… ادغام کنید.

گواهینامه های TOGAF

قبل از شرکت در امتحانات TOGAF، مهم است که بدانید هر گواهینامه چیست و بعد از آموزش برای چه مواردی استفاده می شود. در اینجا گواهینامه های مختلف TOGAF آمده است:

• گواهینامه TOGAF 9 Foundation: گواهینامه نشان می دهد که متخصص از اصطلاحات، مفاهیم، ساختارها و اصول اصلی معماری سازمانی و استاندارد TOGAF آگاهی دارد. این پایه‌ای‌ترین سطحی است که می‌توان به آن دست یافت، و هیچ پیش‌نیازی برای کسانی که به‌دنبال دریافت این گواهی هستند وجود ندارد و گواهی‌نامه Foundation مبنایی را برای سطح بعدی استاندارد TOGAF 9 Certified ،TOGAF فراهم می‌کند.
• گواهینامه TOGAF 9 Certified: مدرک TOGAF 9 Certified نشان می دهد که متخصص می تواند مفاهیم و دانش موجود در گواهینامه TOGAF 9 Foundation را نیز اعمال کند و آن را در سناریوهای عملی به کار گیرد. این مدرک، آموزش استاندارد TOGAF شما را به پایان می رساند، زیرا به این معنی است که شما هر دو بخش امتحان را تکمیل کرده اید.
• گواهینامه TOGAF 9 Business Architecture Level 1: مدرک TOGAF 9 Business Architecture Level 1 تأیید می کند که متخصص؛ مدل سازی کسب و کار، قابلیت ها، نقشه برداری اطلاعات و جریان های ارزش را درک می کند. این مدرک برای کسانی که بر پروژه و مدیریت کسب و کار نظارت دارند و می خواهند مهارت های خود را ارتقا دهند عالی است.

مدیران آینده