ما در این مقاله اصطلاحات و مفاهیم بورس را به شما با زبان ساده آموزش می دهیم. مواردی از قبیل بورس چیست ؟ بازار چیست ؟ مفهوم بازار بورس کالا ، بورس ارز ، پذیره نویسی ، کد بورسی و …
بازار به مکانی گفته می شود که در آن هر نوع خرید و فروش انجام شود و به زبان ساده‌تر بهتر است بگوییم هر زمان شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده ارتباطی برای معامله کردن برقرار شود و معامله‌ای انجام شود ، بازار تشکیل شده است.
بورس یک کلمه از ریشه زبان فرانسوی است و معنای آن در زبان عامیانه فرانسه کیف پول می‌باشد. بورس بازاری است که در آن معاملات به صورت متمرکز و تحت نظارت کامل و مستقیم ناظری انجام می شود. انواع بورس‌ها را می‌توان به سه بخش کلی بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار طبقه بندی کرد.
کارگزاران بورس به شرکت ها و مجموعه هایی گفته می شود که به نمایندگی از شما ، معاملات خرید یا فروش شما را به صورت آنلاین یا آفلاین در سامانه معاملات ثبت می نمایند.( به زبان ساده بنگاه های معاملاتی که بین خریداران و فروشندگان قرارداد را ثبت می کنند ) . هر شخص مجاز است تا از چند کارگزاری به صورت هم زمان استفاده کند.
بازاری که در آن کالاهای معین و مشخصی مورد معامله و خرید و فروش قرار می‌گیرد و به صورت منظم و دائم فعال است بورس کالا گفته می شود. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه خرید و فروش می شود. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می‌گیرد نام‌گذاری میکنند. مثلاً بورس نفت و بورس گندم.
در بورس ارز، همان طور که از اسمش مشخص است ، خرید و فروش و معامله پول‌های خارجی انجام می‌گیرد. این مدل بورس در کشور ایران فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشم‌گیری دارد و مورد استقبال بسیاری از معامله گران ریز و درشت قرار گرفته است.
در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی مانند سهام شرکت ها ، اوراق مشارکت و … خرید و فروش می شود. در کشور ما ، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می‌شود بورس اوراق بهادار تهران گفته می شود.
به بازاری گفته می شود که روش کار در آن دقیقا مانند بورس می باشد اما شرکت ها برای ورود به آن شرایط ساده تری را باید رعایت کنند و حضور در آن آسان تر است و قوانین معاملاتی آن با بورس تفاوت هایی دارد. در ایران فرابورس هم داریم !!!
شاخص، در مفهوم کلان، ملاک و معیاری است که براساس آن می‌توان چیـزی را تشخیص داد. در بورس هم شاخص‌ها، در واقع معیارهای بسیار مهمی هستند که با تحلیل و بررسی آنها، می‌توان وضعیت گذشته و زمان حال بورس را از جنبه‌های گوناگون، ارزیابی و حتی روند آینده بورس را پیش‌بینی کرد، بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخص‌های بورس، در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا میکنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است.
سرمایه هر شرکت سهامی، به قسمت هایی تقسیم شده که هر یک واحد از آنها را سهم گویند. بنابراین سهم عبارت از قطعاتی است که مجموع آن سرمایه را تشکیل می دهد. سهام یک نوع ورقه بهادار است که نشان‌دهنده مالکیت و ادعای دارنده آن بر بخشی از یک شرکت و درآمدها و دارایی های آن است. در حالت کلی دارندگان سهـام می‌توانند در مجامع و جلسات سالیانه شرکت کنند و اگر سود بین سهامداران تقسیم شود، آن ها هم بخشی از آن سود را دریافت خواهند کرد.
شناسه و کد منحصر به فرد و یکتایی است مانند کد ملی که هر شخصی که می خواهد در بورس اوراق بهادار فعالیت کندو سهامی را معامله و خرید و فروش کند باید آنرا داشته باشد. یک فرد نمی تواند چند کد بورسی داشته باشد و این کد برای او بصورت مادام العمر ثابت می ماند. (ولی شخص می تواند با کد بورسی خود در کارگزاری های مختلف حساب داشته باشد) کد بورسی معمولا از سه حرف اول فامیل شخص به همراه عدد خاص تشکیل شده مثلا اگر فامیل شخصی یعقوبی باشد کد بورسی او می تواند بصورت ۲۸۴یعق باشد.
به شخصی که مالک سهام باشد گفته می شود. مثلا اگر شما حتی یک سهم از شرکت بسیار بزرگی داشته باشید به هر حال جزو سهامدارن آن شرکت محسوب می شوید.
در علم اقتصاد، آن گروه از افراد که دارای هویت شخصی هستند را حقیقی و گروهی که هویت غیر شخصی دارند را حقوقی می نامند. مثلا یک شرکت سهامی ممکن است سهامداران حقیقی داشته باشد مثل حمید تیموری و … یا سهامداران حقوقی داشته باشد مانند شرکت سرمایه گذاری ملک گستر یا بنیاد مسکن فارابی و یا ترکیبی از هر دو.
مشارکت و سهیم شدن در سرمایه یک شرکت با پرداخت ارزش اسمی ۱۰۰ تومان برای هر سهم. تفاوت عمده پذیره نویسی باعرضه اولیه در آن است که در عرضه اولیه سرمایه و قیمت عرضه شرکت مشخص است و پس از تقسیم سهام از روز بعد با دامنه نوسان تعیین شده قابل معامله است اما در پذیره نویسی، شما پس از پرداخت مبلغ باید روزها و ماه ها منتظر باشید تا مراحل ثبت شرکت انجام شده و پس از آن، شرکت به قیمت روز ارزش گذاری و در بورس قابل خرید و فروش گردد.
به شرکت ها یا اشخاصی گفته می شوند که به دلیل داشتن سرمایه کافی به صورت کاملا هوشمندانه با عرضه و خرید سهام، باعث کاهش هیجانت در سهام می شوند. به عبارتی بازارگردان ها قدرت بالا بردن و یا پایین کشیدن قیمت سهم را به هر دلیلی دارند. ( جهت بالا بردن سهم به دلیل داشتن نقدینگی کافی و مهارت لازم در سهم تقاضا و صف خرید ایجاد می کنند و جهت کاهش قیمت سهم نیز عرضه و صف فروش را زیاد می کنند)
سهامداران حقوقی دارای کد حقیقی هم برای خود هستند و جا به جایی سهام بین یک حقوقی و کد حقیقی او کد به کد نام دارد به عبارتی یک کد در یک قیمتی هم سفارش خرید بگذارد و هم سفارش فروش. معاملات کد به کد در قسمت ریز معاملات تابلوی سهم قابل مشاهده می باشد. در این نوع معاملات معمولا خریدار و فروشنده یک نفر بوده و با یک کد حقوقی مثلا فروشنده و با کد حقیقی خود خریدار بوده است. در واقع به طور کلی این فرد یا شرکت سهمی را فروش یا خرید نکرده است بلکه یک جابه جایی سهم اتفاق افتاده است. مواقعی که حجم‌های یکسان در زمان یکسان اتفاق می‌افتد، کد به کد تأیید می‌شود. اما دلیل اینکار: از آنجایی که این نوع معامله، هزینه ای معادل ۱.۵ درصد ارزش معاملات را برای فرد یا شرکت خواهد داشت لذا با توجه به موقعیت های مختلف سهم هدف خاصی را دنبال خواهد کرد. مثلا در نقطه حمایتی سهم می تواند با هدف بالا رفتن حجم معاملات سهم و افزایش قدرت خریدار حقیقی جهت جلب توجه سهام داران خرد و افزایش تقاضا در سهم باشد.
معامله با حجم بالا در یک زمان مشخص را بلوکی می گویند و تفاوت آن با کد به کد در آن است که در کد به کد بیش از یک معامله در حجم و زمان یکسان وارد می شود ولی در معامله بلوکی کل حجم در یک معامله و در یک زمان مشخص انجام می شود. همچنین معاملات بلوکی کارمزد ندارند و این نوع معامله معمولا به صورت واقعی و بین دو شرکت حقوقی انجام می شود و نمادهایی که معاملات بلوکی داشته اند تابلوی جدید با نام سهم اصلی با پسوند ۲ در تابلو قابل نمایش هستند.
شرکت های بورسی به دلیل انجام فعالیت های اقتصادی و تولید سالیانه سود خالصی بدست می آورند که به این سود eps گفته می شود و بخشی از آن به طور مساوی باید بین سهامدارن به نسبت تعداد سهمی که دارند تقسیم می شود. افزایش سود شرکت ها می تواند تاثیر مستقیم و مثبتی بر قیمت سهم داشته باشد.
شرکت‌ها، لزوماً همه سودی را که در پایان سال مالی به دست می‌آورند، بین سهامداران توزیع نمی‌کنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای شرکت نگه می‌دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می‌شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحاً (DPS: Dividend Per Share) گفته می‌شود. اگر یک شرکت به ازای هر سهم، ۵۰ تومان از ۱۰۰تومان سود را توزیع کند، DPS شرکت ۵۰تومان خواهد بود.در مجمع عمومی عادی سالیانه تصمیم گیری می شود که چه درصدی از سود خالص به دست آمده بین سهامداران توزیع شود و DPS همیشه مبلغی کوچتر یا در بهترین حالت مساوی با eps خواهد بود.
بخشی از سود خالص سالیانه یا همان eps که به سهام داران تعلق نمی گیرد تحت عنوان سود انباشته در شرکت نگه داشته می شود که در آینده و با جمع شدن سود چند سال شرکت می تواند از آن افزایش سرمایه از سود انباشته داشته باشد. که در واقع با این سود انباشته شرکت می تواند برای خرید تجهیزات یا راه اندازی خط جدید و یا پرداخت بدهی های شرکت و اصلاح صورت های مالی استفاده کند. که هر کدام از این عوامل باعث عملکرد بهتر شرکت و در نتیجه افزایش قیمت سهم آن خواهد شد.
به جلسه و گردهمایی که میان همه سهامداران شرکت و مدیران آن به منظور تصمیم گیری در مورد وضعیت شرکت باشد، مجمع گفته می شود.
مجمع یا جلسه ای که سهام داران و مدیران که به صورت سالیانه و در واقع سالی یکبار با رویکرد رسیدگی به صورت های مالی شرکت، گزارشات فعالیت های هیت مدیره و عملکرد شرکت، تصویب میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام داران تشکیل می شود. بدین صورت که رسمیت جلسه باید با حداقل بیش از نیمی از سهامداران تایید و برگزار گردد و زمان برگزاری آن حداقل دو ماه بعد از پایان سال مالی شرکت می باشد.
نحوی برگزاری و اجرای این نوع مجمع شبیه به مجمع عمومی سالیانه شرکت می باشد با این تفاوت که موضوع برگزاری آن ممکن است تغییر اساسنامه شرکت، کاهش یا افزایش سرمایه شرکت یا اعلام منحل شدن شرکت باشد. همچنین این مجمع می تواند در هر زمان از سال با صلاح دید شرکت برگزار گردد.
تقسیم پی بر ای یکی از نسبت های بسیار مهم مالی شرکت می باشد که از تقسیم قیمت (p = price) بر سود سهام (e = eps) حاصل می شود. برای مثال اگر به سپرده شما در بانک ۲۰ درصد به صورت سالیانه سود تعلق بگیره یعنی p/e بانک برابر ۵ است (مثلا به یک میلیون تومان شما در سال دویست هزار تومان سود تعلق می گیره بنابراین از تقسیم یک میلیون تومان بر دویست هزار تومان به عدد ۵ میرسیم). یا مثلا وقتی میگیم p/e فلان سهم برابر ۲ هست یعنی اون شرکت داره ۵۰ درصد در سال سود میده. تعبیر دیگری هم p/e داره مثلا وقتی میگیم p/e سهامی برابر ۵ هست یعنی ۵ سال طول میکشه تا از محل سود شرکت به اصل سرمایتون برسید. یعنی ۵ سال طول می کشه که سرمایتون دو برابر بشه. با بررسی p/e می توان برای ارزیابی نسبی گران یا ارزان بودن یک سهام یا میزان سود آوری آن شرکت استفاده کرد.
به تعداد سهامی که در یک روز کاری بازار بورس خرید و فروش و معامله می شود حجم معاملات گفته می شود. حجم معاملات بیشتر از میانگین روزهای گذشته یا ماهیانه به عنوان حجم مشکوک نامیده می شود و خود می تواند سیگنال خروج یا ورود به سهم باشد.
مفهوم ساده میانگین حجم ماه یعنی در یک ماه گذشته بطور میانگین حجم معاملات روزانه چقدر بوده. یعنی اگر تعداد روزهای کاری در بورس را ۲۰ روز فرض کنیم و حجم این ۲۰ روزه را با هم جمع کرده و تقسیم بر ۲۰ کنیم میانگین حجم معاملات روزانه بدست می آید. اگر حجم روزانه معاملات یک سهام را با میانگین حجم ماه آن سهام مقایسه کنیم می توانیم نتایج خاصی را بدست بیاوریم. برای مثال اگر حجم روزانه از حجم میانگین ماه بیشتر باشه یعنی سهم داره با حجم بالا و قوی معامله میشه که با بررسی سایر موارد تحلیل تکنیکالی و تابلوخوانی می توان نتایح لازم برای ورود به سهم یا حتی خارج شدن از آن را پیش بینی کرد.
از ضرب حجم معاملات در قیمت روز سهام ارزش معاملات همان روز کاری بدست می آید. توجه به ارزش معاملات می تواند اطلاعت مهم درباره قدرت نقد شوندگی سهم به ما بدهد. به عنوان مثال سهمی که روزانه ارزش معاملاتش کمتر از ۵۰ میلیون تومان است برای سرمایه های درشت مناسب نیست چراکه اگر شما قصد فروش سرمایه یک میلیاردی خود را داشته باشید ممکن است چندین روز طول بکشد. در صورتی که در شرکتی که ارزش معاملات روزانه آن ۱۰ میلیارد تومان است شما می توانید در همان روز از سهم خارج شوید.
از حاصل ضرب کل سهام شرکت در قیمت روز کاری سهم ارزش بازاری شرکت بدست می آید که در تحلیل های بنیادی و فاندامنتال توجه به ارزش بازاری شرکت و اینکه این ارزش از ارزش واقعی آن بالاتر یا پایین تر است تحلیل بسیار مهمی محسوب می شود. برای مثال ارزش بازاری شرکت فولاد اصفهان بیش از ۲۰۰۰۰۰ میلیارد تومان می باشد و در مقابل شرکت سیمان ممتازان حدود ۱۷۰۰ میلیارد تومان است. این ارزش ، روزانه با افت و نوسان قیمت سهم تغییر می کند. در نظر داشتن ارزش بازاری هر شرکت قبل از معامله سهام آن دید مناسبی برای ورود به سهم در اختیار ما قرار می دهد.
قسمتی از سهام شرکت که در دست سهام داران خرد بوده و به صورت مکرر خرید و فروش می گردد را سهام شناور می گوییم. اگر حجم سهام شناور کم باشد باعث می شود که در صورت خرید های مناسب و ایجاد تقاضا در سهم به دلیل اینکه تعداد سهام کم است ، سهم نوسان و شارپ بیشتری داشته باشد. و بالعکس در صورت نزول نیز شدت آن بیشتر خواهد بود. بالا بودن سهام شناور نیز باعث می شود که اتحاد و همبستگی بین سهام داران سختر شود و سهم به آسانی در صفوف خرید یا فروش قفل نگردد. بهترین سهام شناور برای شرکت ها بین ۲۰ تا ۳۰ درصد می باشد.
صف خرید در یک سهم به مفهوم تقاضای زیاد خریداران و عدم فروش و عرضه توسط فروشندگان است. در این حالت در ردیف اول سفارشات بروی تابلوی سهم، حجم زیاد تقاضا در بالاترین قیمت روز را مشاهده خواهیم کرد و در مقابل در ردیف فروشندگان و در بالاترین قیمت ، فروشندگان کم یا اصلا فروشنده ای وجود نخواهد داشت. ( به بیان ساده تر تعداد زیادی خریدار با بالاترین قیمت درخواست خرید سهم را دارند و در مقابل فروشنده ای با این قیمت وجود ندارد) در چنین مواردی احتمالا خبر خاص یا مهم در سهم وجود دارد که باعث چنین تقاضای شدیدی شده است. البته در برخی موارد نیز امکان دارد این سفارشات سنگین خرید کاملا ساختگی و از طرف بازیگر سهم برای فریب سهامدار خرد باشد.
دقیقا برعکس صف خرید است. یعنی تعداد زیادی از سهامداران خواهان فروش و عرضه سهم در کمترین قیمت مجاز در روز جاری هستند و در مقابل خریداری وجود ندارد یا تعداد خریداران بسیار کم است و به همین دلیل احتمال دارد سهم تا چند روز افت قیمت را تجربه کند. البته گاهی صف های فروش ناشی از هیجانات سهام داران و یا سفارشات سنگین و ساختگی جهت خرید سهم در کف قیمتی نیز می باشد!!!
همه شرکت ها با یک سرمایه اولیه فعالیت خود را شروع می کنند که این سرمایه در طول چندین سال به روش های مختلف افزایش پیدا می کند که به این فرایند، افزایش سرمایه گفته می شود. با افزایش سرمایه، شرکت بزرگتر شده که این بزرگ شدن در ارزش بازاری شرکت به واسطه بالا رفتن قیمت پدید می آید. افزایش سرمایه به چند مدل تقسیم می شود که عبارتند از :
۱. افزایش سرمایه از سود نقدی
۲. افزایش سرمایه از سود انباشته
۳. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی
نکته بسیار مهمی که باید در نظر داشته باشیم اینست که در تمامی افزایش سرمایه ها ، سرمایه شما تغییری نمی کند. در واقع تعداد سهام افزایش و قیمت سهام کاهش و در نتیجه اصل سرمایه شما ثابت می ماند و سود و زیان شما وابسته به نوسان مثبت و منفی سهم پس از بازگشایی با دامنه نوسان نامحدود خواهد بود.
در این بخش شرکت برای توسعه و یا احداث خطوط جدید از سهام داران درخواست پرداخت مبلغ جدیدی به ازای هر سهم می کند که این مبلغ به ازای هر سهم ۱۰۰ تومان است که این مبالغ جدید به سرمایه شرکت اضافه می شود و سرمایه شرکت افزایش پیدا می کند. در این مدل سهام جدیدی با همان نام سهم اصلی به همراه پسوند ح به پورتفوی شما اضافه می گردد و تا دو ماه پس از ثبت ، فرصت فروش و یا پرداخت ۱۰۰ تومان نقدی به بانک جهت تبدیل شدن به سهم اصلی را خواهید داشت.
همانطور که قبلا توضیح دادیم سالانه قسمتی از سود شرکت به عنوان سود انباشته در شرکت نگهداری می شود تا پس از چند سال این عدد به مبلغ قابل توجهی برسد. در این زمان شرکت تصمیم می گیرد که این سود را برای احداث خط تولید جدید یا سرمایه گذاری و فعالیت های اقتصادی جدید و یا بازپرداخت بدهی های شرکت صرف کند. از این رو سود انباشته صفر می شود ولی در عوض به سرمایه اصلی شرکت اضافه خواهد شد. (به زبان ساده تر شما پس اندازهای بانکی خود را به ملک و یا فعالیت اقتصادی تبدیل کرده اید) این نوع افزایش سرمایه از جذاب ترین نوع افزایش سرمایه می باشد و درصد آن به نسبت سود انباشته به سرمایه اولیه بستگی دارد.
این مدل افزایش سرمایه که بیشتر برای شرکت های ضرر ده که زیان انباشته داشته مورد استفاده قرار می گیرد. دارایی های شرکت بروز می شود مثلا شرکتی در زمان تاسیس با سرمایه اولیه زمین و تجهیزاتی را خریداری نموده که اگر امروز همان زمین و تجهیزات را بخواهد خرید نماید چندین برابر سرمایه اولیه باید هزینه کند. پس سرمایه روز شرکت نسبت به روز اول خیلی بیشتر شده و این خود باعث می شود که دارایی های بروز شرکت از بدهی ها بیشتر شده و در نتیجه زیان شرکت از بین برود و حقوق صاحبان سهام افزایش یابد و همچنین اعتبار شرکت جهت دریافت وام و اعتبار از بانک نیز مهیا خواهد شد.
به سهامی که از طریق افزایش سرمایه از اورده نقدی به پورتفوی ما اضافه می شود و دارای پسوند ح می باشد حق تقدم گفته می شود. سهام داران دو ماه بعد از ثبت این سهام فرصت تصمیم گیری در خصوص فروش و یا پرداخت ۱۰۰ تومان نقد به حساب بانک ارایه شده جهت تبدیل شدن به سهم اصلی را خواهند داشت.
به درصد سهام شرکتی که برای اولین بار وارد بازار بورس می شود و این سهام به صورت مساوی بین تمام خریداران آن سهم تقسیم می گردد عرضه اولیه گفته می شود. عرضه های اولیه با توجه به تعداد کل سهام شرکت و تعداد شرکت کنندگان، برای هر نفر تعداد محدودی خواهد بود و طبق تجربه چند سال اخیر از ریسک بسیار کمی برخوردار بوده و در کوتاه مدت سودهای چند برابری را برای سهام داران به ارمغان می آورد.
به مجموع تعداد سهام متنوعی که شما خرید کرده اید و سهام دار آن ها هستید، اصطلاحا سبد سهام یا پورتفوی گفته می شود. توصیه حرفه ای ها به سهام داران پرهیز از تک سهم بودن و داشتن تنوع سهام از صنایع و گروه های مختلف است که ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهد.
شرکت ها در بدو تاسیس با یک سرمایه اولیه شروع به کار می کنند که با تقسیم این سرمایه بر عدد ۱۰۰۰ ریال ، تعداد سهام شرکت بدست می آید لذا به قیمت ۱۰۰۰ ریال ارزش اسمی سهم گفته می شود که علت پرداخت مبلغ ۱۰۰۰ ریال بابت حق تقدم‌سهام نیز به دلیل همین عدد ارزش اسمی سهم است.
به قیمت درج شده در تابلوی سهام که به صورت روزانه و لحظه ای توسط خریداران و فروشندگان دچار نوسان می شود ارزش بازاری سهم گفته می شود. در واقع ارزش بازاری توسط عرضه و تقاضا بین خریداران و فروشندگان آن سهم تعیین می شود.
این ارزش در ترازنامه های شرکت قابل رویت و محاسبه است که به صورت دوره ای در گزارشات فصلی درج می شود. به این صورت که در ترازنامه ، بدهی ها را از دارایی های شرکت کسر کرده و عدد بدست آمده را حقوق صاحبان سهام می نامند. حال حقوق صاحبان سهام را اگر بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنیم ارزش دفتری آن بدست می آید.
این ارزش توسط تحلیل گران بنیادی محاسبه می شود و در واقع ارزش واقعی شرکت را برآورد می کنند و به این ترتیب تشخیص می دهند که ارزش بازاری شرکت از ارزش ذاتی بیشتر یا کمتر است. اگر ارزش بازاری از ارزش ذاتی کمتر باشد آن سهم برای خرید و سرمایه گذاری مطلوب بوده و به عبارتی گفته می شود که سهم از لحاظ بنیادی قوی و زیر ارزش ذاتی خود در حال معامله است. فرق ارزش ذاتی با ارزش دفتری در این است که در ارزش دفتری ما بر اساس اطلاعات ترازنامه ارزش سهم را محاسبه می کنیم در صورتی که در همین ترازنامه خیلی از دارایی ها بروز نیستند مخصوصا دارایی های غیرجاری و نیازمند آن است که تحلیل گران خودشان دارایی ها را بر اساس ارزش روز تخمین برنند و در واقع ارزش واقعی تری برای سهم است.
به خرید سهام توسط اشخاص که دارای هویتی فردی مستقل دارند را سهام دار حقیقی می گویند. (به عنوان نمونه سهامی که من و شما با کد ملی و کد بورسی شخصی خرید و فروش می نماییم). توجه به رفتار سهام داران حقیقی مخصوصا خریداران قوی در تحلیل ها می تواند بسیار حائز اهمیت باشد.
مجموعه از افراد حقیقی که با یکدیگر شرکتی را تاسیس کرده و در قالب آن شرکت شروع به خرید و فروش سهام میکنند ، سهام دار حقوقی می نامند. مثل شرکت های سبدگردان، صندوق های سرمایه گذاری و ..
به فرد یا شرکتی که بیش از ۱ درصد سهام کل شرکت را داشته باشد ، سهام دار عمده گفته می شود. این سهام داران در تابلوی سهم و قسمت سهام داران قابل رویت و شناسایی هستند و بررسی رفتار های آن ها می تواند کمک شایانی در نحوه معاملات ما داشته باشد.
اشخاص حقیقی و حقوقی که ۱۶ تا ۵۰ درصد سهام شرکت را مالک هستند دارای سهام مدیریتی هستند و این افراد می تواند در تعیین اعضای هیت مدیره و در نهایت در مدیریت شرکت سهیم باشند.
