درباره باغ ارم شیراز توصیف هایی در سفرنامه های متعلق به قرن دهم و یازدهم هجری آمده است. این باغ در روزگار سلجوقیان و آل اینجو پابرجا بوده است. در زمان زندیه هم کریم خان زند در سازندگی و بهسازی این باغ کوشید. این عمارت، از سه طبقه، با تزئینات فراوان تشکیل شده است. اتاق های طبقه زیرین که تقریباً زیرزمین هستند، محلی است برای استراحت در روزهای گرم تابستان. تزئینات این اتاق ها، کاشی کاری های رنگین است. دو طبقه بالایی دارای ستون هایی است که از تخت جمشید الهام گرفته شده اند.
محوطه باغ طراحی فوق العاده ای دارد و با پیاده روی در گذرگاه های آن، از هنر طراحی و آرایش باغ ایرانی لذت خواهید برد. عمارت و استخر بزرگ روبه روی آن، به وسیله گذرگاه اصلی که از غرب به شرق امتداد دارد، به نقطه انتهایی باغ وصل شده است. علاوه بر جهت غرب به شرق، در جهت شمال به جنوب نیز گذرگاهی عریض دیده می شود و بسیاری از مسیرهای خوش رنگ ولعاب باغ، موازی با این دو گذرگاه هستند. آبرسانی به درختان و گیاهان باغ ارم شیراز با جوی هایی که در سرتاسر آن تعبیه شده انجام می شود. آبی که از نهر وارد حوضچه می شود، در تمام جوی های باغ جریان پیدا می کند تا سبزینگی درختان بلند قامت شیرازی حفظ شود. در کنار طراحی تقسیم آب نهر، دو حلقه چاه نیز به آبیاری گل وگیاه باغ کمک می کنند.
تاریخ دقیق ساخت باغ ارم شیراز مشخص نیست و تنها بر اساس اشاره به نام آن در بعضی از سفرنامه ها، می توان تخمین زد که در قرن دهم و یازدهم این بهشت شیرازی وجود داشته است. همچنین ردپای این باغ در دوره های «سلجوقیان»، «آل اینجو» و «آل مظفر» دیده می شود.
باغ ارم شیراز در زمان «زندیه»، به دستور «کریم خان زند» نونوار شد و سازندگی این باغ از دیگر کارهای نیک این خاندان بوده است. در دوران «قاجار» و «پهلوی» باغ ارم مقر خاندان ایل قشقایی شده است و شواهد نشان از آن دارد که سرانجام این باغ در اختیار حکومت قرار می گیرد.
این باغ در دهه چهل بازسازی شد و بافت های آسیب دیده محوطه و عمارت مثل روز اول زیبا شدند. ظاهر کنونی باغ تقریبا از زمان «ناصرالدین شاه» بدون تغییر بوده و بر اساس کتیبه های موجود در این باغ، عمارت کنونی توسط «حاج نصیرالملک شیرازی»، از بزرگان و حاکمان وقت بنا شده است.
نامگذاری باغ ارم هم داستان مخصوص به خود را دارد: این باغ به مناسبت عمارت و باغ بزرگی که در گذشته توسط شداد بن عاد، پادشاه عربستان، به رقابت با بهشت ساخته شده، باغ ارم نامیده شد.
باغ ارم شیراز در سال ۱۳۵۳خورشیدی در فهرست آثار ملی ثبت شد. پنج سال بعد یعنی در سال ۱۳۵۸خورشیدی اداره میراث فرهنگی آن را مرمت و بازسازی کرد. این باغ در تاریخ ۶تیرماه ۱۳۹۰خورشیدی در سی وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در فهرست میراث جهانی جای گرفت.
باغ ارم شیراز در زمینی مستطیل شکل به مساحت ۱۱۰هزار مترمربع بنا شده است. درهای ورودی باغ در ضلع بزرگتر، به سمت شمال و «بلوار ارم» قرار دارد و ضلع کوچکتر به سمت غرب و «بلوار جام جم» یا همان آسیاب سه تایی سابق است. این دو ضلع در گذشته دیوار گلی داشت که امروزه با دیوارهای کوتاه و نرده جایگزین شده اند. یاس های امین الدوله و اناری روی این نرده ها را پوشانده اند. سمت های دیگر باغ، محدود به باغ ها و خانه های مسکونی است.
باغ ارم شیراز تنوع گیاهی بسیار بالایی دارد و گیاهان بسیاری از نقاط مختلف جهان در این باغ کاشته شده و آن را به یک سایت موزه و نمایشگاهی از انواع گل ها و گیاهان گوناگون تبدیل کرده است که شاید برخی از آن ها تاکنون ندیده باشید. باغ را درختان زینتی، سرو و نارنج و همچنین انواع گل های تزیینی پوشانده است.
سرونازهای چند صد ساله سر به فلک کشیده، درختان مرکبات، حوض بزرگ جلوی عمارت و همچنین عمارت سه طبقه با طاق های دوار، جزو اولین چیزهایی هستند که با ورود به این باغ، خواهی دید
