هانیه فضلی خانی
هانیه فضلی خانی
خواندن ۴ دقیقه·۳ سال پیش

زاها حدید


زاها حدید در سال ۱۹۵۰ در بغداد در خانواده‌ای روشنفکر و مسلمان متولد شد. او تحصیلات دوران ابتدایی را در یکی از دیرهای کاتولیک فرانسوی‌زبان بغداد سپری کرد. پس از آن، زاها حدید به‌سبب جوّ فرهنگی خانواده، با حمایت والدینش و روابط گسترده‌شان به آرزوی ایام کودکی‌اش تحقق بخشید و بعد از گذراندن دوره ریاضیات در دانشگاه امریکایی بیروت (۱۹۶۸ـ۱۹۷۱) به مدرسة معماری AA۱ لندن رفت و بدین ترتیب وارد دنیای مردانه معماری شد. او درباره ایام کودکی‌اش چنین می‌گوید: «من یک عرب عراقی‌ام و هرگز نمی‌توانم روزهای زیبایی را که در وطن داشتم از ذهنم بیرون کنم.

کودکی من در آنجا در میان منابع سرشار انسانی و تاریخی به رویا شبیه است. مدرسه ما لابه‌لای علفزارها و در دل طبیعتی سبز بود که امروز از آن فقط خرابه‌هایی برجاست… شهر بغداد در آن ایام پر از آدم‌های عجیب با ملیت‌ها و مذاهب مختلف بود و پرورش در این محیط پر از تجربه‌های متفاوت شانس بزرگی برای من بود.

پدرش محمد حدید یک صنعتگر معروف بود.او یکی از مؤسسان گروه سیاسی الاهالی نیز بود که در دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ فعالیت‌های جدی داشت. فعالیت‌های سیاسی پدر زاها زیاد بود و این صنعتگر شناخته‌شده، در تأسیس حذب ناسیونال دموکرات عراق نیز مشارکت کرد.محمد حدید از بنیانگذاران حزب دمکراتیک ترقی‌خواه عراق و در سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ وزیر دارایی عراق بود.مادرش وجیهه الصبونجی متعلق به خانواده‌ای متمول از شهر موصل بود.برادر زاها، فولاد محمد حديد، نویسنده بود.زاها حدید هیچ‌گاه ازدواج نکرد و بچه‌ای نداشت.

مرکز فرهنگی حیدر علیف، باکو، آذربایجان (۲۰۰۷–۲۰۱۲)
مرکز فرهنگی حیدر علیف، باکو، آذربایجان (۲۰۰۷–۲۰۱۲)


معمار افسانه‌ای زاها حدید به‌خاطر ساختمان‌های بسیار مدرنش (که در معماری‌هایش از فولاد، سیمان و شیشه استفاده می‌کند) در دنیا معروف است. همه آثار او با منحنی‌ها و اشکال هندسی شگفت‌انگیزشان شناخته می‌شوند. نوآوری‌های معماری حدید باعث شد تا لقب «ملکه منحنی» را به او بدهند؛ یکی از تحسین‌هایی که در سه دهه کاری‌اش به‌دست آورد.

او در سال ۱۹۵۰ در بغداد به دنیا آمد و در سال ۱۹۷۲ به لندن رفت تا در مدرسه معماری انجمن معماری لندن، یکی از معروف‌ترین دانشگاه‌های معماری دنیا تحصیل کند. او در سال ۱۹۷۷ فارغ‌التحصیل شد و مدرک دیپلمش را گرفت. رم کولهاس، یکی از معروف‌ترین معماران هلندی و استاد حدید در دانشگاه، او را به‌شکل «یک سیاره در مدار خودش» توصیف می‌کند. در سال ۱۹۷۹، دو سال پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه معتبر معماری، شرکت خود به نام«Zaha Hadid Architects» را تاسیس کرد اما تحسین و تمجیدها به اینجا ختم نشد.

جایزه پریتزکر
جایزه پریتزکر


در سال ۲۰۰۴، حدید اولین زنی بود که برنده جایزه معماری پریتزکر شد. این جایزه یک جایزه بین‌المللی سالانه است که در دنیای طراحی به «جایزه نوبل معماری» معروف است. حدید در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱، به‌خاطر برتری در معماری، برنده جایزه Stirling از Royal Institute of British Architects یاRIBA شد. همچنین در سال ۲۰۱۶ اولین زنی بود که برنده مدال طلای RIBA شد.

موزه حمل و نقل گلاسکو ریورساید (۲۰۰۴–۲۰۱۱)
موزه حمل و نقل گلاسکو ریورساید (۲۰۰۴–۲۰۱۱)


متاسفانه در همان سال در اثر حمله قلبی در میامی درگذشت. این معمار با مرگش چندین پروژه‌ نیمه‌کاره را رها کرد که بسیاری از آن‌ها توسط شرکتش تکمیل شدند.

از جمله آثار او:

مرکز فرهنگی حیدر علیف (۲۰۰۷–۲۰۱۲)، باکو، آذربایجان

مرکز ورزش‌های آبی لندن (۲۰۱۱)

مرکز مگی در بیمارستان ویکتوریا (۲۰۰۶)، کرکالدی، اسکاتلند

ایستگاه قطار سریع‌السیر ناپل (۲۰۰۶)، ناپل، ایتالیا

ساختمان مرکزی ب‌ام‌و (۲۰۰۵)، لایپزیگ، آلمان

ترن هوایی (۲۰۰۷) اینسبروک، اتریش

مرکز علمی فائنو (۲۰۰۵)، ولفسبورگ، آلمان

مرکز هنرهای معاصر سینسینتی (۲۰۰۳)، سینسینتی، اوهایو، آمریکا

سکوی پرش اسکی برگیزل (۲۰۰۲)، اینسبروک، اتریش

ایستگاه آتش‌نشانی ویترا (۱۹۹۴)، ویل ام راین، آلمان

هتل فرشته پاسارگاد(۲۰۱۱–۲۰۱۷)، تهران، ایران

ورزشگاه الوکره (۲۰۱۷)،الوکره، قطر

طراح منتخب برجهای فاز ۲ مجموعه برج میلاد تهران در مسابقه بین‌المللی معماری پروژه فاز ۲ میلاد

جوایز و افتخارات برنده شده

  • ۱۹۸۲: طراحی معماری مدال طلا ، معماری انگلیس برای ۵۹ Eaton Place ، لندن
  • ۱۹۹۴: جایزه معماری اریش شلینگ
  • ۲۰۰۱: جایزه Equerre d’argent ، ذکر ویژه
  • ۲۰۰۲: جایزه معماری اتریش برای Bergiselschanze
  • ۲۰۰۳: جایزه معماری معاصر اتحادیه اروپا برای پایانه تراموا و پارکینگ در استراسبورگ در Hoenheim در استراسبورگ ، فرانسه
  • ۲۰۰۳: فرمانده بخش مدنی سفارش امپراتوری بریتانیا (CBE) برای خدمات به معماری
  • ۲۰۰۴: جایزه پریتزکر
  • ۲۰۰۵: دکوراسیون اتریش برای علم و هنر
  • ۲۰۰۵: جایزه معماری آلمان برای ساختمان مرکزی کارخانه BMW در لایپزیگ
  • ۲۰۰۵: جایزه طراح سال برای طراحی میامی
  • ۲۰۰۵: جایزه RIBA اروپا برای ساختمان مرکزی BMW
  • ۲۰۰۶: جایزه RIBA اروپا برای مرکز علمی Phaeno
  • ۲۰۰۷: مدال توماس جفرسون در معماری
  • ۲۰۰۸: جایزه RIBA اروپا برای راه آهن کابل Nordpark
  • ۲۰۰۹: Praemium Imperiale
  • ۲۰۱۰: جایزه RIBA اروپا برای MAXXI
  • ۲۰۱۰: جایزه استرلینگ برای MAXXI
  • ۲۰۱۱: جایزه استرلینگ برای آکادمی Evelyn Grace
  • ۲۰۱۲: جایزه جین درو برای “کمک برجسته به جایگاه زن در معماری”
  • ۲۰۱۲: عضو هیئت داوران برای اهدای جایزه پریتزکر به وانگ شو در لس آنجلس ، کالیفرنیا.
  • ۲۰۱۳: چهل و یکمین برنده جایزه زن تجاری Veuve Clicquot UK
  • ۲۰۱۳: به عنوان عضو بین المللی انجمن فلسفی آمریکا انتخاب شد


زاها حدیدجایزه پریتزکرحیدر علیفمرکز علمی فائنوورزشگاه الوکره
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید