کوشک احمد شاهی یک بنای آجری است. از نظر پلان کلی، این کاخ ظاهری مربعی شکل دارد.وجود سقف شیروانی بر روی کوشک نوعی الهام گیری از معماري نئوکلاسیک اروپایی و ترکیب آن با گوشه ای از هنر معماري ايراني دوره قاجار را نشان مي دهد.
براي ورود به کوشک احمدشاهی باید از باغ نیاوران عبور کنید. کوشک احمدشاهی در کاخ نیاوران قرار دارد.این بنا در کنار کاخ اصلی که سکونت گاه خانواده محمدرضا پهلوی بود و کاخ صاحبقرانیه که قدیمی ترین بنای موجود در این مجموعه است، قرار دارد.
این عمارت در حالی ایام ۱۰۰ سالگی خود را سپری می کند که تاریخ احداث و بانی مشخصی ندارد. با این حال، کارشناسان طبق نوع معماری و شیوه ساخت آن معتقدند که این ساختمان باید متعلق به اواخر دوره قاجار باشد. تنها دلیلی که احتمال می رود این کاخ مربوط به دوره حکومت کوتاه مدت احمدشاه قاجار باشد، وجود نام وی در این بنا است. از سوی دیگر به دلیل قرارگیری کوشک احمدشاهی در منطقه ای ییلاقی، اصطلاح خوابگاه ییلاقی احمدشاه را نیز به این بنا نسبت داده و قدمت آن را ۱۰۰ سال تخمین زده اند.
اشاراتی وجود دارد که احمدشاه قاجار، بنایی برای یکی از زنان محبوب خود در اراضی باغ صاحبقرانیه (نیاوران کنونی ) می سازد که تبار گرجی داشت. داستان آتش زدن منات روسی (پول رایج روسیه) توسط وی و به ذوق آوردن این بانوی گرجی و خشم مردم از این داستان نیز بر سر زبان ها است؛ اما شواهد تاریخی قابل استنادی در این رابطه وجود ندارد. بر اساس بررسی های صورت گرفته، احمدشاه نه همسری با تبار گرجی داشته و نه در طول دوره پادشاهی خود بنایی در این مجموعه ساخته است.
کوشک در لغت به معنای قصر یا عمارت بزرگ است. از نظر تخصصی، کوشک کاخی است که در دل یک باغ بنا شده باشد.
ورودی ساختمان در ضلع جنوب غربی کاخ قرار دارد که با تعدادی پله و از کنار حوض کاشی کاری شده به کوشک ختم می شود. از خصوصیات این بنا تزئینات و نمای آجری استفاده شده در سرتاسر نمای بیرونی ساختمان آن است. طبقه ی همکف این ساختمان از یک سرسرا تشکیل شده که حوضی از سنگ مرمر در وسط آن واقع و شش اتاق و دو راهرو نیز در اطراف آن وجود دارند.
طبقه دوم این ساختمان نیز از یک سالن مرکزی و ایوان سرتاسری چهار طرفه تشکیل شده است.
از سالن مرکزی این طبقه به عنوان اتاق موسیقی استفاده می شد که در چهار طرف آن قفسه های چوبی ویترین دار نصب شده است. این ایوان از ۲۶ستون مدور با نمای گچی و شش ستون با مقطع مربع قطور با نمای آجری تشکیل شده است.
این بنا که در حدود یک قرن قدمت دارد، اطلاعاتی دربارهٔ تاریخ و بانی آن در دسترس نیست. تا به امروز هیچ گونه مدرکی قابل استنادی که به تاریخ بنا دلالت کند به دست نیامده است. شیوه معماری و سبک بنا به اواخر دوره قاجار برمی گردد.
قرارگیری کوشک بر روی شیب باعث عدم احساس اختلاف سطح در طبقه دوم شده است. این شیب در ضلع شمالی کاخ به سمت رشته کوه های البرز قرار دارد و این انتخاب عاقلانه در خصوص محل قرارگیری ساختمان از ذوق و هنر تولید کننده آن خبر مي دهد.
یکی از خصوصیت بی همتای کوشک احمد شاهی که آن را از دیگر بناهای دوره قاجار متمایز کرده، تزئینات و نمای آجری در سراسر نمای بیرونی ساختمان است که آجرهای آن از نوع منقوش قالبی با طرح های گوناگون به رنگ نخودی در کنار هم چیده شدند که زيبايي بنا را دو چندان مي کند.
در دهه نخست از دوران سلطنت پهلوی اول، مجموعه نیاوران چندان مورد توجه قرار نگرفت تا اینکه به دستور رضا شاه، کاخ صاحبقرانیه تعمیرات اساسی شد که به نظر می‌آید ساختمان کوشک نیز از این فرایند بی‌بهره نماند و تغییراتی در فضای داخلی آن رخ داد. این تغییرات چنان هنرمندانه و با ظرافت انجام شده‌است که سؤالات بسیار زیادی را در ارتباط با شکل اولیه بنا بدون پاسخ می‌گذارند.
