در این بخش از سری آموزش های نرم افزار آماری SPSS به طور خلاصه و کاملا کاربردی به آزمون دوجمله ای یا Binomial Test که یکی از ساده ترین آزمون های آماری و جزو آزمون های غیرپارامتریک است می پردازیم.
آزمون دو جمله ای برای آزمودن این که نسبت یک سطح از یک متغیر دو وضعیتی(دارای دو سطح) با نسبت پیش بینی شده ما برابر است یا نه، به کار گرفته می شود.
برای مثال یک محقق زیست شناسی ادعا می کند که 75 درصد از جمعیت کل عنکبوت ها را عنکبوت های ماده تشکیل می دهد. او برای تشکیل نمونه،15 عنکبوت را جمع می کند که 7 تا از آن ها ماده هستند. برای بررسی فرضیه و حدس این محقق، از آزمون Binomial Test در نرم افزار SPSS استفاده می شود. فایل این نمونه نیز از این لینک قابل دریافت است.
بررسی سریع داده ها:
در ابتدا می توانیم از بخش Frequncies در نرم افزار، فراوانی ها را برای متغیر جنسیت به دست آوریم . همچنین می توانیم بررسی کنیم که آیا داده ی از بین رفته (Missing value) وجود دارد یا نه.
در این مثال خروجی دستور Frequencies نشان می دهد که داده میسینگ وجود ندارد و متغیر مورد بررسی دو وضعیتی است ( فقط دارای دو وضعیت نر و ماده است).با بررسی بخش Frequncy ما می توانیم بررسی خودمان را با اطمینان و تسلط بیشتر بر داده ها ادامه دهیم.
فرض آزمون دو جمله ای:
نتایج هر آزمون آماری را می توان تنها با در نظر گرفتن پیشفرض های آن آزمون، تجزیه و تحلیل کرد و به جامعه بسط داد. برای آزمون دو جمله ای ما باید مشاهدات مستقل و با توزیع یکسان داشته باشیم توضیحات بیشتر در مورد این فرض ها خارج از موضوع این بخش است و ما فرض می کنیم که داده های ما این شرایط را دارند.
اجرای Binomial test در SPSS:
ما می خواستیم بررسی کنیم که آیا نسبت عنکبوت های ماده با حدسمان یعنی 75 درصد تفاوتی دارد یا خیر.یکی از ویژگی های SPSS این است که نسبتی که برای بررسی و آزمودن وارد می کنیم(در اینجا 0.75) مربوط به دسته ای است که برای اولین بار در داده ها مشاهده می شود. بنابراین فرضیه آزمایش شده به ترتیب موارد بستگی دارد.از آنجا که نسبت آزمون ما برای عنکبوت های ماده (و نه نر ) اعمال می شود ، بنابراین باید عنکبوت های ماده را با استفاده از دستور sort cases به بالای بخش داده ها منتقل کنیم. در مرحله بعدی، از مسیر زیر دستور Binomial test را اجرا می کنیم:
Analyze>Nonparametric tests>legacy dialogs>Binomial
سپس متغیر مورد نظر را به بخش test variable list اضافه می کنیم و مقدار عدد مورد نظر خودمان را در بخش test proortion وارد می کنیم.
خروجی Binomial Test در SPSS:
مطابق شکل ،بخش های زیر توضیح داده می شوند:
1-از آنجایی که ما 7 عنکبوت ماده از بین 15 عنکبوت در نمونه مان داشتیم نسبت عنکبوت های ماده به کل عنکبوت ها در نمونه برابر 7/15 یا 0.47 است.
2-فرض صفر ما این بود که نسبت عنکبوت ماده به کل عنکبوت ها در جامعه، برابر 75 درصد یا همان 0.75 است
3- مقدار P-value که با Exact sig نشان داده شده برابر0.017 است . اگر p value در سطح اطمینان 95% مقدار کمتر از 0.05 داشته باشد فرض صفر رد می شود و بیانگر این است که نسبتی که حدس زده ایم برای جامعه درست نیست. در این مثال هم نتیجه میگیریم که نسبت عنکبوت های ماده در جامعه نمی تواند برابر 75% باشد و احتمالا مقدار کمتری است.
گزارش کردن نتایج Binomial test :
هنگام گزارش نتایج آزمون، معمولا برخی از نتایج آمار های توصیفی نیز گزارش می شود. در این مثال نتایج جدول فراوانی باید گزارش شود و با توجه به مقدار sig یا P value می توانیم این گونه بنویسیم:
آزمون دو جمله ای نشان داد که نسبت عنکبوت های ماده برابر 0.47 و کمتر از مقدار مورد انتظار 0.75 بود P=0.017.
ترجمه از:
spss-tutorials.By Ruben Geert van den Berg under Nonparametric Tests
