تجریش از قدیمی‌ترین محلات تهران است که در ارتفاعات شمالی تهران قرار دارد و از دیرباز محله ای خوش‌آب وهوا به شمار می آید . تجریش، مرکز بخش لواسانات شهرستان شمیرانات است و در منطقهٔ یک تهران واقع شده است. مسیلی از تجریش می‌گذرد و پلی بر روی آن قرار دارد که به سر پل تجریش معروف است که بخش اصلی میدان تجریش است. این مکان در گویش محلی در قدیم گوگَل نامیده می‌شد که به معنی «[پلِ] گلهٔ گاو» است. مراکز تجاری، فرهنگی و تفریحی این محله گردشگران بسیاری را جلب خود می‌کنند. میدان تجریش یکی از مناطق شلوغ پایتخت است، تجریش در منطقه 1 تهران و ناحیه هفت واقع شده است که هم ناحیه با باغ فردوس و قیطریه است.
هزار سال پیش این منطقه را طجرشت می‌نوشتند و یکی از روستاهای شهرری بوده است. در گذشته خبری از میدان تجریش نبود و روستایی بر فراز تپه باغی بزرگ در بالادست پل رومی امروزی، محل سکونت نخستین ساکنان تجریش به شمار می‌رفت . طجرشت از مناطق خوش‌آب وهوا تهران بود که پادشاهان برای استفاده از خنکی هوا در فصل های گرم، به سوی این منطقه می رفتند . نجم‌الدین راوندی درباره سلطنت طغرل سلجوقی در این منطقه آورده است : آنگاه سلطان از تبریز به سوی شهرری رفت تا زفاف به دار الملک باشد. اندک مایه رنج بر وی مستولی شد ، به قصران بیرونی ، به در ری به دیه (روستا) طجرشت (تجریش) از جهت خنکی هوا نزول فرمود ، چه حرارت هوا به‌غایت بود (به سال ۴۵۵ ق). مقبرهٔ متبرکهٔ صالح ابن موسی کاظم، برادر امام رضا (ع) دلیل دیگری بر قدمت این منطقه است . نزدیکترین روستا به دهکده طجرشت، روستای دزاشیب بود و تپه باغ وسیع محیط بر این دو روستا «گل باوکان» نام داشت . در حدفاصل این تپه تا امامزاده قاسم باغی به نام «جنت گلشن» قرار داشت .
اولین ایستگاه خط یک متروی تهران ایستگاه مترو تجریش در مجاورت میدان قدس ابتدای خیابان شریعتی است . از قدیم خطوط اتوبوسرانی مختلفی از دو میدان اصلی یعنی میدان قدس و پل تجریش به مناطق مختلف تهران سرویس رسانی دارند . برای دسترسی به میدان تجریش با خودروی شخصی باید از یکی از خیابان‌های شریعتی یا ولیعصر، خود را به شمال تهران برسانید . انتهای شمالی این خیابان‌ها به منطقه تجریش و میدان‌های قدس و تجریش می‌رسد . در طول روزهای هفته، عبور از خیابان‌های شلوغ و پر ترافیک شریعتی و ولیعصر با وسایل نقلیه شخصی و تاکسی و اتوبوس بسیار زمان بر است. در خیابان‌های شریعتی و ولیعصر اتوبوس‌های بی‌آرتی تردد می‌کنند و بزرگراه شرقی-غربی صدر و بزرگراه‌های شمالی-جنوبی مدرس و چمران، که میان تجریش و زرگنده هستند؛ نزدیکترین اتوبان‌ها به میدان تجریش هستند . بنابراین بهترین راه دسترسی به این میدان، اتوبوس‌های بی‌آرتی و خطوط مترو هستند.
منطقه تجریش در گذشته از سه محله «بالا»، «پایین» و «قلعه نو و حومه» تشکیل شده بود . در تجریش بالا مناطق زعفرانیه ، چهارراه حسابی ، باغ فردوس و الهیه قرار داشتند و تجریش پایین محله‌های فردوسی ، اسدی ، سه راه قیطریه ، سه راه دزاشیب و ظهیرالدوله را در بر می‌گرفت . محله قلعه نو و حومه را نیز مناطق زعفرانیه ، جعفرآباد ، ناودانک و محمودیه تشکیل می‌دادند. این محله از بخش شمالی به دربند، از بخش شرقی با قیطریه و حکمت، از بخش غربی با باغ فردوس و الهیه و در نهایت از بخش جنوبی با زرگنده مجاورت دارد.
امامزاده صالح ، تکیه تجریش ،بازار تجریش ، کاخ موزه سعدآباد ، امامزاده قاسم ، باغ فردوس و آرامگاه ظهیرالدوله. میدان تجریش (سر پل تجریش یا میدان قدس کنونی) که نقطهٔ پایانی خیابان ولیعصر است، از مکان‌های تجاری و زیبا تهران محسوب می شود . بازار قدیم تجریش هم مابین میدان تجریش (سر پل تجریش) تا میدان قدس قرار دارد و از بازارهای مهم تهران است . میدان تجریش میزبان کوهنوردان در روزهای تعطیل است . دسترسی به کوهستان‌های دربند و گلاب‌دره از این میدان است . در تجریش قنات‌های متعددی هم وجود داشته که برخی از آن‌ها هنوز هم آبدهی دارند. قنات هایی که هنوز آبدهی دارند شامل قنات امامزاده صالح (مظهر آن در صحن امامزاده)، قنات مقصودبک در کنار رود دربند ، قنات محمدیه ، قنات سرپل تجریش و قنات کهریزک که مظهر آن در تکیهٔ پایین تجریش بوده‌است.
تجریش یکی از قدیمی‌ترین محله هاست با توجه با امکانات فراوان برای سکونت و همچنین برای تفریح و گردش مناسب است . این محله که از آب و هوای مناسبی برخوردار است و دسترسی مناسبی به دیگر محله ها دارد ، مکان زیبا و عالی ای برای وقت گذرانی و لذت بردن است . اگر به تهران سفر کردید ، پیشنهاد می شود حتما به این محله زیبا سر بزنید و یک روز تفریحی خوب را برای خود و خانواده‌تان بسازید و لذت ببرید.
منبع: کجابریم
