جماران نام محله‌ای در شمال تهران و از توابع شمیرانات است و در منطقه یک شهرداری تهران قرار دارد . جماران در دامنه رشته کوه البرز واقع شده است و به طور متوسط ۱۷۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. جماران که در نزدیکی محله نیاوران است، از شمال به حصارک و ارتفاعات کلک چال ، از سمت شرق به بوستان باهنر و نیاوران، از جنوب به دزاشیب و کامرانیه، و از غرب به گلابدره و امامزاده قاسم (شمیرانات) یا همان محله نخجوان منتهی میشود. جماران به عنوان یکی از محله‌های سیاسی کشور معرفی می شود، زیرا امام خمینی(ره) در مقطعی در آنجا زندگی کرد و اکبر هاشمی رفسنجانی نیز از ۱۳۵۸ تا زمان فوت در دی ۱۳۹۵ نیز در این محله سکونت داشت.
نام قدیمی‌‌تر جماران، جاموران بوده است.دربارهٔ نام جماران گفته‌اند که جُمهران ری، که امامزاده ادریس در آن مدفون است، همان جماران امروزی است و عده‌ای هم معتقدند که جَمَر و کمر به معنی سنگ بزرگ است و به خاطر اینکه از این مکان سنگ‌های بزرگ به دست می‌آمده ، آن را جمران، یعنی محل به دست آمدن جمر نامیده اند. همچنین بر اساس شواهد تاریخی و گفته‌های افراد مسن در این محله ، در گذشته این منطقه از مارهایی مملو بوده که افراد برای کسب درآمد به آنجا می رفتند و با جمع‌آوری آنها برای خود درآمد کسب می کردند. با گذشت زمان و افزایش تعداد مارگیران، ساکنین اسم آن را جماران که مخفف جمع ماران است ، گذاشتند.
تاریخ دانان معتقدند جماران یکی از روستاهای قدیم تهران است که قدمت آن شاید به ری نیز برسد. اولین نوشته‌های تاریخی که به جماران اشاره کرده ، به قرن سوم شمسی بر می گردد که در آن اعلام شده جماران یکی از دهات خوش آب و هوا در شمال ری بوده است که افراد در آن به کشاورزی و گاهی نیز دامداری مشغول بوده‌اند. در دوران قاجاریه نیز بسیاری از افراد تحت تاثیر نزدیکی جماران به امامزاده صالح، در این محل زندگی می کردند و از امکانات موجود در آن استفاده می کردند. در نوشته های دوران قاجار اعلام شده که نزدیک به ۷۰۰ خانوار در این محله سکونت داشتند و تعداد اهالی آن نسبت به بسیاری از مناطق دیگر تهران بیشتر بوده است. زمانی که مسلمانان ری را تصرف کردند برای زیر نظر داشتن مقاومت محلی، لشکریان خود را در پایگاه‌هایی در جماران، فیروز و رام (فیروزکوه کنونی، در راه ری به کومش) ، دهکده اندرمان و جایی به نام شیروان (احتمالاً همان شمیران) مستقر کردند. پس از تصرف ری توسط عرب‌ها، این پایگاه‌های چهارگانه از بازپس‌گیری شهر توسط گروه‌های مقاومت تشکیل شده که گروهی از مردم شهر بودند که به کوه‌ها و آبادی‌های پیرامون رفته‌بودند جلوگیری کردند .
جماران در شمالی‌ترین نقطه تهران قرار دارد و بافت منحصر به فردی را داراست. جماران که بیشتر به خاطر آب و هوای بسیار خوبی که دارد ، مشهور است، بافت قدیمی خود را حفظ کرده است بافت این محله درست شبیه به گلابدره قدیمی است. جماران همچنین یکی از محله‌های اعیان نشین تهران است که بیشتر به خاطر سکونت افراد مشهور سیاسی در آن شناخته می شود و بسیاری از افراد از آن به عنوان محله سیاسی نشین‌ها یاد می کنند.
جماران فاقد خط مترو می‌باشد و نزدیکترین خط مترو به این محله ایستگاه مترو تجریش است اما می توانید از اتوبوس‌هایی که از میدان جماران تا تجریش حرکت می کنند، برای تردد استفاده کنید. تنها خط اتوبوسرانی منتهی به این محل خط ۲۱۹ میدان جماران به پایانه تجریش در مسیر خیابان جماران ، خیابان باهنر (نیاوران) ، میدان قدس ، خیابان شهرداری و میدان تجریش است . یکی از اصلی ترین نقاط ضعف محله جماران عدم دسترسی به تاکسی‌های خطی هم است که به خاطر بافت این محله است . به همین دلیل ، پیشنهاد میشود از خود روی شخصی و یا تاکسی‌های اینترنتی برای رسیدن به جماران ، استفاده کنید.
مکان‌های مهم جماران شامل حسینیه جماران، تکیه پایین ، مسجد جامع جماران ، مسجد جامع حصارک شمیران و ... می باشد، از امکاکن مهم و قدیمی در نزدیک جماران، امامزاده قاسم است که در منطقه 1 بسیار مشهور است.
جماران تهران یکی از محله‌های اعیان نشین تهران است که بسیاری از افراد از آن به عنوان محله سیاسی نشین‌ها یاد می کنند. این محله که در منطقه یک تهران واقع شده است ، یکی از بهترین نقاط تهران می باشد که آب و هوای فوق العاده خوبی دارد و دسترسی آن نسبت به دیگر محله‌ها بهتر است. ساخت قدیمی محله همچنان برقرار است ولی طبیعتا به خاطر اعیان نشین بودن محله ، سکونت در آن به آسانی نخواهد بود.
منبع: کجابریم
