در تمام این سالها چشم ها و گوش هایمان با چهرهها و نامهای فعالان حقوق زنان در جهان آشنا شده و اذهان عمومی بیشتر از هر زمان دیگر بر اهمیت موضوع زنان واقف شده است. اما نام پیشگامان این عرصه در ایران کمرنگ تر از هر نام دیگری است و بد نیست تلاش کنیم یاد آنها را نیز زنده نگه داریم . یکی از تاثیرگذار ترین زنان ایرانی در این زمینه صدیقه دولت آبادی است .
صدیقه دولت آبادی کیست؟
صدیقه دولت آبادی در سال 1261 در خانواده ای مشروطه خواه متولد شد . نقش خانواده و نگرش آزادی طلب آنها در ذهنیت و فعالیتهای وی به شدت تاثیر گذار بود اما حتی در این خانواده تحصیل کرده نیز اعتقاد به ازدواج زود هنگام دختر وجود داشت و صدیقه دولت آبادی در سن 16 سالگی ازدواج کرد . ازدواجی که چند سال بعد به جدایی ختم شد و او را به یکی از مخالفان ازدواج دختران در سن کم تبدیل کرد . او خواهر یحیی دولتآبادی ، نویسنده وقایع مشروطه و یکی از رجال سیاسی آن دوران ، بود . شمّ نویسندگی در صدیقه دولت آبادی نیز وجود داشت و بعد ها یکی از اولین نشریه ها در حوزه زنان را تاسیس کرد. وی در 6 مرداد 1340 در 80 سالگی درگذشت و در زرگنده دفن شد.
او در چه زمینه هایی فعالیت میکرد؟
با توجه به این که تا قبل از سال 1303 ه.ش تنها 3 درصد از زنان و دختران ایران سواد داشتند و قوانین شرعی و کمبود امکانات مانع تحصیل آنها می شد ؛ سواد آموزی به یکی از دغدغه های او تبدیل شد . همانطور که گفتیم صدیقه از خانواده ای تحصیل کرده بود و از طریق آنها درس خواند و دبیرستان را هم در دارالفنون اصفهان گذارند. همین دغدغه باعث شد که او یکی از اولین دبستانهای دخترانه را تاسیس کند درحالی که خودش فقط 14 سالش بود و یکی از دوستانش مدیریت آن را به عهده گرفت اما به علت رعایت نکردن شئونات دینی و عرف اجتماعی در مدرسه تخته شد و صدیقه دولت ابادی به مدت 3 ماه بازداشت شد .
او در سال 1298 اولین نشریه حقوق زنان در خارج از تهران و سومین در تهران را تاسیس کرد تا زنان را با مفاهیمی چون آزادی اقتصادی و آموزش و حقوق خانوادگی آشنا کند . این نشریه زبان زنان نام داشت . او همچنین در کانون های مخفی آن دوران شرکت میکرد و به نوعی زندگی خود را به پای رفاه و آزادی زنان ریخت و اولین زن ایرانی بود که در یک کنگره بین المللی زنان در برلین سخنرانی کرد .
زندگی نامه کامل او تحت عنوان کتاب صدیقه دولتآبادی : نامهها ، نوشتهها ، یادها نوشته شده است . اگر علاقهمند به تاریخ زنان و دوران مشروطه هستید این کتاب دریچه خوبی به آن زمان است.