گفتوگوی خبرگزاری جوان مدیا با شیخ حسین حیدری به مناسبت میلاد پیامبر اکرم (ص)
موضوع: روش تربیت نبوی در خانواده و رفتار پیامبر (ص) با همسران
خبرنگار جوان مدیا: جناب شیخ، در آستانه میلاد پیامبر اکرم (ص) هستیم. با توجه به جایگاه ایشان در مقام «اسوه حسنه»، الگوی رفتاری پیامبر در خانواده و بهویژه در تعامل با همسران چه شاخصهایی دارد؟
شیخ حسین حیدری: اگر بخواهیم به صورت علمی و مستند سخن بگوییم، باید تأکید کنیم که پیامبر اکرم (ص) در مدیریت خانواده، الگوی تلفیقی از محبت، عدالت و حکمت بودند. مهمترین شاخصه، همان حدیث معروف است: «خَیرُکُم خَیرُکُم لِأَهلِه و أنا خَیرُکُم لِأَهلِی» (سنن ترمذی، ج ۵، ص ۷۰۱). این روایت نشان میدهد که میزان رشد اخلاقی و تربیتی فرد، در درجه نخست در محیط خانواده سنجیده میشود. بنابراین، رفتار پیامبر (ص) با همسران فقط جنبه شخصی نداشت، بلکه تبدیل به معیار اخلاق خانوادگی در جامعه اسلامی شد.
---
خبرنگار: برخی جوانان امروز اقتدار مرد را در جدیت و گاهی سختگیری میبینند. آیا این نگاه با روش تربیت نبوی همخوانی دارد؟
شیخ حسین حیدری: خیر. در سیره نبوی، اقتدار هرگز به معنای خشونت یا سلطهگری تعریف نشده است. پیامبر (ص) «قوام» خانواده بودند، اما قوام ایشان بر پایه رأفت و همراهی بود. در منابع تاریخی و حدیثی آمده است که رسول خدا (ص) در خانه کار میکردند: «کانَ یَخیطُ ثَوبَه و یَخصِفُ نَعلَه و یَعملُ ما یَعملُ الرِّجالُ فی بیوتِهِم» (مسند احمد، ج ۶، ص ۲۵۶). این رفتار، نوعی بازتعریف اقتدار است؛ یعنی اقتدار واقعی، توانایی ایجاد محبت و انسجام در خانواده است، نه تحمیل اراده بر دیگران.
---
خبرنگار: برای نسل امروز، اجرای این الگو در زندگی خانوادگی چه راهکار عملی دارد؟
شیخ حسین حیدری: بر اساس سیره پیامبر (ص)، سه اصل کلیدی را میتوان توصیه کرد:
۱. گفتوگوی عاطفی و عقلانی: پیامبر (ص) با همسران خود سخن میگفتند، شنونده گلایههایشان بودند و حتی در امور زندگی مشورت میکردند. این یعنی ارتباط کلامی، ستون اصلی خانواده است.
۲. ابراز محبت آشکار: در روایات داریم که رسول خدا (ص) محبت خود را آشکار میکردند؛ تا جایی که در جمع میفرمودند: «إنی رزقت حبها» یعنی «خداوند محبت خدیجه را در دل من قرار داد» (المستدرک حاکم، ج ۳، ص ۱۸۰). این نشان میدهد که ابراز محبت، نهتنها خلاف مردانگی نیست، بلکه عین سیره نبوی است.
3. مشارکت در مسئولیتها: کمک به کارهای خانه یک اصل تربیتی است. وقتی پیامبر (ص) در امور خانه مشارکت میکردند، در واقع به همسر و فرزندان میآموختند که خانواده یک مجموعه مشارکتی است، نه سلسلهمراتب خشک.
---
خبرنگار: در جمعبندی، مهمترین پیام این سیره برای جوانان امروز چیست؟
شیخ حسین حیدری: مهمترین پیام این است که «خانواده میدان تمرین ایمان است». اگر مرد یا زن در خانواده نتوانند صبور، مهربان و اهل مدارا باشند، در اجتماع هم موفق نخواهند بود. پیامبر اکرم (ص) نشان دادند که استحکام جامعه اسلامی از استحکام خانواده آغاز میشود. بنابراین، برای نسل امروز باید گفت: معیار دینداری، فقط عبادات فردی نیست، بلکه کیفیت رفتار در خانه است.
---
خبرنگار جوان مدیا: سپاسگزاریم از این توضیحات عالمانه و مشاورهای شما، و میلاد پیامبر اعظم (ص) را به شما و همه مسلمانان تبریک میگوییم.
شیخ حسین حیدری: من هم عرض تبریک دارم و امیدوارم همه خانوادههای مسلمان بتوانند سیره نبوی را سرلوحه زندگی خود قرار دهند.
