وقتی برای اولین بار تصمیم گرفتم مقالهام رو در یک مجله معتبر منتشر کنم، یکی از بزرگترین چالشهام انتخاب مجله مناسب بود. توی این مسیر، بارها اصطلاح "ایمپکت فاکتور" یا همون "ضریب تأثیر" به چشمم خورد ولی واقعاً نمیدونستم چقدر اهمیت داره و چطور باید بهش استناد کرد. بعد از کلی جستجو، بالاخره یه سایت خوب پیدا کردم که خیلی جامع همه چی رو توضیح داده بود. اگه شما هم مثل من تازهوارد دنیای چاپ مقاله هستید، پیشنهاد میکنم این مطلب سایت https://anjammaghaleh.com رو بخونید، خیلی چیزا برام روشن شد.
ایمپکت فاکتور در واقع نشون میده که بهطور میانگین، هر مقاله چاپشده در یک مجله، توی دو سال گذشته چند بار مورد استناد قرار گرفته. این شاخص که توسط پایگاه JCR و شرکت Clarivate منتشر میشه، یه جورایی اعتبار علمی مجله رو نشون میده. برای همین وقتی دنبال مجله مناسب میگردید، به نظرم اولین چیزی که باید چک کنید همین ایمپکت فاکتوره.
مثلاً توی همون مقالهای که خوندم، اشاره شده بود که فقط با دونستن ایمپکت فاکتور، میشه فهمید آیا اون مجله واقعاً توی حوزه تخصصی شما تأثیرگذار هست یا نه. بهخصوص توی فرآیندهای ارتقاء شغلی یا جذب هیئت علمی، اینکه مقالهتون توی یه مجله با ایمپکت بالا چاپ شده باشه میتونه خیلی بهتون کمک کنه. حتی دیدم بعضی دانشگاهها برای پذیرش پایاننامه یا تز دکتری، حداقل ایمپکت خاصی رو برای مقالات دانشجوها در نظر میگیرن.
البته همونطور که توی مطلب سایت انجام مقاله گفته شده، نباید فقط به ایمپکت فاکتور اکتفا کرد. چون توی بعضی رشتهها، مثلاً علوم انسانی، این شاخص معمولاً پایینتره، و مقایسهاش با مثلاً علوم پایه منطقی نیست. از طرف دیگه، بعضی از مجلات با ترفندهایی مثل انتشار بیش از حد مقالات مروری یا خوداستنادی، سعی میکنن ایمپکتشون رو بالا ببرن. پس باید همیشه با تحلیل دقیقتری مجلهها رو بررسی کرد.
جالب بود برام که توی اون مطلب، فرمول دقیق محاسبه ایمپکت فاکتور هم آورده شده بود، و حتی مثال واقعی مثل محاسبه ضریب تأثیر مجله Nature رو زده بودن. فهمیدن اینکه این عدد چطور بهدست میاد کمک میکنه آدم راحتتر بین مجلهها مقایسه کنه.
در نهایت هم، با اینکه این شاخص یکی از ابزارهای مهم برای ارزیابی مجلههاست، ولی ابزارهای دیگهای مثل CiteScore، SJR و SNIP هم وجود دارن که دید کاملتری از کیفیت علمی یک نشریه به شما میدن. حتی اگه بخواید فعالیتهای پژوهشی خودتون یا یه استاد خاص رو بسنجید، شاخص H-index خیلی کاربردیه.
خلاصه اینکه اگه مثل من تازه وارد این مسیر شدید و سردرگم هستید که کدوم مجله رو برای چاپ انتخاب کنید یا اصلاً ایمپکت فاکتور به چه درد میخوره، خوندن اون مطلب از سایت انجام مقاله واقعاً بهدردتون میخوره. من که خیلی چیزها یاد گرفتم و تونستم انتخاب بهتری داشته باشم.
