تفکر خلاق و تفکر نقاد بخشی از روند تفکر صحیح می‌باشند. تفکر خلاق با شکل‌گیری یا خلق ایده‌ها، شیوه‌ها و تجربیات مرتبط است در حالی که تفکر نقاد درگیر ارزیابی دائم آن‌هاست و این دو شیوه با هم در ارتباط نزدیک و همراه می‌باشند.
بدیهی است که امروزه رویارویی موفق با چالش‌ها، نیاز به خلاقیت و نقد دارد. چنانچه برای تقویت این دو مهارت تلاش کنیم، می‌توانیم حل مسئله و تصمیم‌گیری مناسب‌تری داشته باشیم.
_ برای یک پرسش، همیشه تنها یک پاسخ درست وجود ندارد. بنابراین هنگامی که به پاسخ صحیح می‌رسیم، اگر روند تفکر خود را ادامه دهیم، ممکن است به دومین و حتی چندمین پاسخ برسیم که با ارزیابی لازم، آن را مناسب‌تر از پاسخ اولیه بدانیم. بنابراین یکی از نکات مهم، تغییر دادن الگوی ذهنی «تنها یک پاسخ» است.
_ بسیاری از مواقع دنباله‌روی بی‌چون و چرای قواعدی هستیم که نمی‌دانیم چرا چنین طراحی شده‌اند. به خصوص وقتی از نتیجه و حاصل عملکرد بر اساس این قواعد راضی نیستیم. علاوه بر ارزیابی و نقد خود، سؤال و تفکر در مورد چرایی قواعد می‌تواند نتایج سودمندی در پی داشته باشد.
_ خیلی اوقات کمبود امکانات موجود و تفکر عملکردی، خلاقیت و تجسم ما را محدود می‌کند. نباید رویاها و ایده‌هایمان را به صرف آن که ممکن است در حال حاضر عملی نباشد، سرکوب کنیم. البته این بدین معنی نیست که غالب انرژی و وقتمان را به رویاپردازی‌های غیرعملی بگذرانیم. بلکه منظور اختصاص بخشی از تفکراتمان به ایده‌های جدید است.
برای آشنایی با بازی‌های مناسب کودکان می‌توانید کتاب زیر را تهیه نمایید:
بازی پدیده‌ای شگفت انگیز (نسخه چاپی)
بازی پدیده‌ای شگفت انگیز (نسخه pdf)
_ به جای هراس و فرار از اشتباهاتمان، از آن‌ها برای خلق راه‌های مناسب‌تر سود ببریم.
_ به توانایی خلاقیت خود اعتقاد داشته باشیم و سعی کنیم با استفاده از فرصت‌هایی که داریم، حتی در مواجهه با مسائل ساده، آن را تقویت کنیم.
_ به یاد داشته باشیم که بدون نقد مناسب، خلاقیت به تنهایی نمی‌تواند راه صحیح را بیابد. همان‌طور که نقد مسیرهای از پیش تعیین شده یا پیشنهادی توسط دیگران می‌تواند ما را در خلق روش‌های نو کمک کند، نقد تفکرات، ایده‌ها و عملکرد خود نیز برای پرهیز از خطا و یافتن مسیر صحیح ضروری است که این امر هم توسط خودمان باید صورت پذیرد و هم باید به نقدها و ارزیابی‌های دیگران توجه کنیم.
_ تفکر به شیوه فعال: یعنی در مواجهه با موقعیت‌ها و در شرایط تصمیم‌گیری، به جای سکون و رفتار منفعلانه و پذیرش بی‌چون و چرای پیشنهادها، به طور فعال به گردآوری اطلاعات مناسب و بررسی احتمالات و امکانات بپردازیم.
_ سوال کردن هدفمند: برای بررسی دقیق موقعیت باید بتوانیم سؤالات مناسب و مرتبط زیادی طرح کنیم تا مسئله برایمان وضوح بیش‌تری پیدا کند.
_ ارزیابی اعتبار عقاید و افکار: قبل از پذیرش بی‌چون و چرای پیشنهادات و ایده‌ها آن‌ها را بررسی کنیم و از خود بپرسیم چه دلایل و شواهدی به نفع آن وجود دارد.
_ مشاهده موقعیت از دیدگاه‌های مختلف و بررسی نظرات دیگران: گوش کردن به نظرات دیگران، توجه به ایده‌های جدید و ارزیابی و نقد آن‌ها نیز بخش دیگری از مهارت تفکر نقاد است. بررسی شواهد و نظرات و استدلال‌های دیگران، بدون پذیرش محض آن‌ها، منجر به درک جامع‌تری از مسئله‌ی مورد بررسی می‌شود و ما را در انتخاب بهتر راهنمایی می‌کند.
مرکز آموزشی – توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری ذهن فرزام با برگزاری دوره‌های بهبود مهارت‌های ذهنی (DMS) و دوره‌های بهبود مهارت‌های رفتاری (DBS)، آماده خدمات رسانی به شما والدین گرامی و فرزندان دلبندتان می‌باشد.
