کرگیری یا همان مغزه گیری بتن، به عملی گفته می شود که یک حفره یا شکلی استوانه مانند را از بتن جدا می کنند. در واقع کرگیری، یک روش برای مغزه گیری از بتن تقویت شده یا بتن معمولی به شمار می آید.
بتن یکی از مهم ترین بخش های هر پروژه ساختمانی و عمرانی است که کیفیت آن تاثیر به سزایی در ساختار کلی سازه خواهد داشت. به همین خاطر برای کسب نمودن اطمینان خاطر از کیفیت و مرغوبیت بتن، آزمایشاتی قبل و بعد از بتن ریزی انجام می شود.
زمانی کرگیری انجام می شود که بخواهند در بتن ، مسیری را برای عبور لوله ها، سیم کشی و …، در بتن ایجاد کنند. ضمن این که این کار به وسیله دریل های مخصوص انجام می شود که به آن ها دریل های مکانیکی می گویند.
هر پروژه ای که در آن از سازه بتنی استفاده شده باشد، به افراد و ابزار هایی نیاز است که کرگیری نیز شامل آن می شود. زمانی که یک سازه بتنی نیاز به حفاری داشته باشد، بدین صورت که نیاز باشد در سازه، لوله کشی و یا سیم کشی شود، به کر گیری نیاز داریم. ضمن این که مغزه گیری بتن، حفره هایی کاملا صاف و صیقل خورده را در دیوار، زمین و سقف ایجاد می کند. همین طور می توان از این حفره ها برای داکت لوله، اجرای سیستم اطفای حریق، عبور خطوط و سیم تلفن و… استفاده نمود.
البته در بعضی مواقع برای تست بتن، نیاز به نمونه برداری است که مغزه گیری بتن انجام می شود. بدین شکل که بخشی استوانه ای شکل از سازه جدا شده و به آزمایشگاه برده می شود. سپس آزمایش های لازمه بر روی نمونه انجام می پذیرد.
دستگاه های مغزه گیری بتن، از هسته الماسی استفاده می کنند. لازم به ذکر است که الماس، به عنوان یکی از سخت‌ترین مواد شناسایی شده و این قابلیت را دارد تا بتن را از بین ببرد. البته جالب است بدانید که اکثر دریل هایی که ساخته می شود، عمدتا از فولاد هستند و فقط در نوک انتهایی‌آن از الماس استفاده می شود. به این علت که الماس ارزش بالایی داشته و ساخت یک دریل تمام الماس می تواند هزینه گزافی را در پیش داشته باشد.
دسته دستگاه دریل، معمولا در سه نوع الکتریکی، بادی و هیدرولیک ساخته می شود. در نوع دریل های مدرن، دستگاه کاملا به صورت خودکار عمل می کند. بدین صورت که با تنظیماتی مشخص شده و کاملا آسان، بر روی دیوار نصب شده و با چرخش سیصد و شصت درجه، یک دایره کامل را از بتن جدا می کنند. پس از خارج کردن بتن برش خورده، خواهید دید که قسمت جدا شده، شکلی استوانه ای مانند دارد. ضمن این که قطر این استوانه بستگی به شما دارد که تا چه مقدار بتن را نیاز دارید.
دستگاه های دریل می توانند استوانه هایی یا قطر ۱۰ میلی متر تا ۱۸۰ سانتی متر را برش داده و از بتن خارج نمایند. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیش تر و مشاوره در این زمینه با مشاوران برش بتن پاسارگاد صحبت نمایید.
در زمان مغزه گیری، سوراخ هایی بسته به افقی یا عمودی بودن سطح نمونه گیری، در بتن ایجاد می شود تا بتوان پایه های دستگاه کرگیر را در آن محکم کرد. البته لازم به ذکر است که بعضی از دستگاه های دارای پایه هایی هستند که نیازی به پیچ کردن به سطح زیرین ندارند و به خودی خود محکم می شوند. پس از کسب اطمینان از محکم بودن پایه ها، موتور اصلی دستگاه روی آن ها قرار می گیرد.
در زمان مغزه گیری، شما نیاز به آب دارید. آب باعث خنک شدن مته می شود. همین طور مسیر را با انتقال خرده های حفاری به سمت بالا، تمیر می نماید. سپس پس از رسیدن به عمق مورد نظر شما، دستگاه خاموش شده و برای بیرون آوردن مغزه اقدام می کند.
در نظر داشته باشید اگر عمق حفاری بیش تر از ضخامت سطح مورد نظر باشد، مغزه به همراه مته بیرون خواهد آمد. در غیر این صورت باید برای بیرون آوردن مغزه از ابزار های مخصوص استفاده کنید.
این دستگاه، از بخش های مختلفی تشکیل شده است. موتور این دستگاه، معمولا در دو نوع الکتریکی، بنزینی و یا در بعضی از مدل ها هیدرولیکی می باشد. همین طور گیر بکس در دو نوع برای افراد حرفه ای و آماتور تعبیه شده است. نوع تک دور برای افراد مبتدی مناسب بوده و نوع چند دور آن برای کرگیر های حرفه ای.
پایه نگهدارنده یا همان استند، نیز جزو دیگر بخش های دریل می باشد. البته لازم به ذکر است که با این وسیله اکسسوری هایی مانند مته کرگیر و پیچ مخصوص نصب و ثابت سازی دستگاه روی سطح ارائه می شود تا در زمان استفاده از دستگاه دریل، عملکرد راحت تری برای شما داشته باشد.
همان طور که پیش تر گفته شد، مغزه گیری، بر روی بتن مسلح و غیر مسلح انجام می شود. اما به دلیل متفاوت بودن نوع بتن، این عمل به دو صورت کاملا مجزا و تکنیکی انجام می پذیرد. البته لازم به ذکر است مغزه گیری از بتن مسلح به مراتب سخت تر و پیچیده تر از بتن غیر مسلح می باشد. همین طور نیاز به زمان بیش تری دارد. ضمن این که در کر گیری از بتن مسلح، روش های محدود تری برای ما وجود دارد در صورتی که برای بتن معمولی و غیر مسلح این گونه نیست و ما می توانیم روش های مختلفی را اعمال نماییم.
۱- کلیه نمونه ها باید عمود بر سطح کرگیری شوند. توجه کنید که نباید از قسمت اتصالات انجام پذیرد.
۲- زاویه تقریبی بین محور طولی کر و سطح افقی بتن را ثبت و یادداشت نمایید.
۳- در نظر داشته باشید اگر نمونه عمود بر سطح قائم یا عمود بر سطح دارای خمیدگی است، باید از نزدیکی وسط عضو انجام پذیرد.
۴- مقاومت بتنی که در کف قرار می گیرد، به طور معمول از بتنی که در سطح قرار می گیرد، بیش تر است. در زمان کر گیری و مغزه گیری بتن به این مسئله توجه کنید.
۵- مقاومت بتنی که از آزمایش کر ها به دست می آید، قطعا تحت تاثیر مقدار و توزیع رطوبت در نمونه در زمان آزمایش قرار گرفته است.
۶- زمانی که بتن، به مقدار کافی سفت نشده است، نباید از آن نمونه گیری انجام شود و مقاومت آن را مورد بررسی قرار داد.
۷- در نظر داشته باشید در صورت آسیب دیدن نمونه در زمان بیرون کشیدن، از آن استفاده نکنید و سعی کنید تا نمونه جدیدی را مغزه گیری کنید.
۸- توجه کنید از نمونه هایی که از بتن مسلح گرفته شده و اصطلاحا دارای میلگرد هستند، نمی توانید برای آزمایش مقاومت فشاری استفاده نمایید.
۱- حتما درزمان کار با دستگاه دریل، به نکات ایمنی توجه کنید و آن ها را‌به طور کامل رعایت کنید.
۲- قبل از انجام مغزه گیری، جهت عملیات را نسبت به جهت بتن ریزی مشخص نمایید.
۳- سطحی که قرار است بر روی آن کرگیری انجام شود، باید کاملا صاف و تمیز باشد.
۴- سعی کنید برای نمونه گیری از بتنی استفاده کنید که حداقل ۱۴ روز از عمر آن می گذرد.
۵- در صورتی که قصد شما از کرگیری انجام آزمایش است، سعی کنید از وسط مقطع آن را انجام دهید و از نمونه گیری در نزدیکی ترک ها و محل های اتصال اعضای بتنی به شدت خودداری کنید. هم چنین در نظر داشته باشید که سطوح طرفین کاملا تمیز و از هر گونه آلودگی عاری باشد.
۶- توجه کنید که قطر نمونه ای که برای آزمایش می خواهید باید از ۴ اینچ بیش تر باشد.
۷- در زمان کرگیری توجه کنید که نسبت طول به قطر مغزه نباید کم تر از یک باشد.
۸- در صورتی که هدف شما از مغزه گیری، نمونه گیری می باشد، قطر نمونه شما باید دو برابر بزرگ ترین دانه باشد!
هر یک از دستگاه های دریل تولید و عرضه شده در بازار، دارای کلاس ها و توان های مختلفی هستند. توجه کنید که برای چه کاری نیاز به دستگاه دریل دارید. در واقع باید برای هر پروژه دستگاه دریل مناسب را انتخاب نمایید. به طور مثال دستگاه های مغزه گیری آماتور، برای کار های سنگین مغزه گیری و برش بتن مسلح اصلا مناسب نیستند. بلکه این نوع از دستگاه دریل صرفا برای سوراخ کاری های محدود تاسیساتی مورد استفاده قرار می گیرد. در صورت استفاده از این نوع دستگاه دریل، امکان دارد که روند کار شما به کندی پیش برود و یا بتن مسلح مورد نظر شما دچار آسیب شود.
مغزه گیری از بتن، نیاز به تخصص و مهارت کافی دارد. سعی کنید برای انجام صحیح پروژه خود به سراغ یک کرگیر استاد کار بروید و پروژه خود را به دست شخصی مبتدی و نابلد نسپارید. در غیر این صورت امکان دارد که شما متحمل ضرر و زیان مالی شوید و یا پروژه شما به کندی پیش برود.
قبل از انجام مغزه گیری، بهتر است که شخص کرگیر، بتن را اسکن کند تا مواد و تجهیزاتی را که نباید سوراخ کند را شناسایی نماید. سپس بتواند مکان مناسبی را برای مغزه گیری تشخیص داده و آن را علامت گذاری کند.
به طور مثال مغزه گیری از بتن مسلح، باید به گونه ای باشد که میلگرد های آسیب نبینند و چینش آن ها در بتن به هم نریزد. همین طور باید توجه کند که از قسمت هایی که مجرا های الکتریکی مانند خطوط برق از آن عبور کرده اند، نمونه برداری نکند و آن را سوراخ ننماید. این کار می تواند علاوه بر آسیب زدن به کابل های برق، خطر آفرین نیز شود.
رادار نافذ به زمین، یکی از تکنولوژی هایی است که امروزه بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. تکنولوژی GPR، دقت بالایی داشته و می تواند به بررسی دقیق بتن به ما کمک کند. همین طور می تواند به ما این امکان را بدهد که در فواصل کوتاه، چند بار عمل اسکن را در قسمت های مختلف انجام دهید. ضمن این که در مقایسه با اشعه ایکس، کار آمد تر بوده و نتیجه آن در بازه مدت زمانی کوتاه تر مشخص می شود.
اسکن فرومغناطیس، راه دیگری برای شناسایی مواد فرومغناطیس مانند آهن، فولاد کاشته شده در بتن و… می باشد. اما در نظر داشته باشید که این نوع از اسکن، قابلیت شناسایی مجرا های پلاستکی ندارد! ضمن این که تنها تا عمق شش اینچ معادل ۱۵ سانتی متر می تواند بتن را اسکن نماید.
۱- حتما پین اتصال بین مته و دستگاه را چک کنید تا به طور کامل سر جای خودش نشسته باشد.
۲- توجه کنید که بدنه مته باید عاری از هر گونه ترک باشد. در صورتی که بدنه ترک داشته باشد، بر اثر فشار امکان دارد که شکسته شود و حادثه آفرین شود.
۳- در زمان استفاده از دستگاه دریل، به رنگ مته توجه کنید. هر چه مته داغ تر باشد، رنگ آن قرمز تر است. سعی کنید از داغ شدن بیش از اندازه مته جلوگیری کنید.
۴- جنس مواد خنک کننده را سازگار با جنس مته و یا مصالحی که با آن کار می کنید، تهیه نمایید تا از وارد شدن صدمه به مته یا مصالح جلوگیری شود.
۵- به سرعت کار مجاز‌بر روی مته توجه کنید. باید‌سرعت گردش موتور با در نظر گرفتن نوع مته مشخص شود. در صورتی که سرعت موتور با سرعت مجاز مته هماهنگ باشد، از عمر مفید مته کاسته شده و عملکرد ضعیفی از آن دریافت خواهید کرد.
۶- عرض الماس ها را چک کنید. به طور معمول عرض الماسه های فولاد با یکدیگر برابر است تا از سایش آن جلوگیری شود.
