جشنواره‌ی جهانی معماری (WAF) یکی از معتبرترین رویدادهای جهانی در زمینه‌ی معماری و طراحی است که هر ساله معماران و طراحان برتر از سراسر دنیا را به خود جذب می‌کند.
در این جشنواره، پروژه‌های نوین و خلاقانه به نمایش گذاشته می‌شوند و حضور در آن می‌تواند فرصت‌های بی‌نظیری برای بهره‌گیری از سبک‌های معماری نوین و مینیمال در ساخت یا بازسازی خانه‌ها فراهم آورد.در رویداد سال 2024 این جشنواره، پروژه‌ی “پاکت میانی” ساخته‌ی گروه سرمایه‌گذاری پایگان، در بخش معماری داخلی شرکت کرده و به جمع 9 اثر برتر جهان راه یافته است. این پروژه به دلیل پیشتاز بودن در سبک و تفاوت‌های کاملاً واضح در طراحی، به عنوان سرگروه در سایت WAF انتخاب شده است. امید است پروژه‌ی پاکت میانی با کسب مقام اول، افتخاری دیگر برای کشور عزیزمان ایران باشد.
در این مقاله قصد داریم تا ایده‌ی جالب و اسرارآمیز هرکدام از فینالیست‌های جشنواره‌ی WAF در بخش داخلی 2024 را برای شما بازگو کنیم.
Slender House به معنای خانهی باریک است و با پیروی از فلسفه‌ی “less is more” به معنی هرچه ساده‌تر بهتر، توسط تیمی از معماران برجسته طراحی شده است. “less is more” که نشان می‌دهد سادگی، اغلب موثرتر از پیچیدگی است، یک شعار برای مینیمالیست‌ها، یک روش زندگی برای دوستداران محیط زیست و یک اصل راهنما برای بسیاری از معماران و طراحان است.
این خانه با ابعاد 6×18 متر، به شکلی هوشمندانه و کارآمد طراحی شده است تا بهره‌وری از فضا را به حداکثر برساند. استفاده از خطوط ساده و مصالح طبیعی همچون چوب و شیشه، احساس هم‌زمانی از سادگی و لوکس بودن را به ساکنان آن منتقل می‌کند. کاربرد بهینه‌ی نور طبیعی و تهویه‌ی مناسب، از ویژگی‌های برجسته‌ی این خانه هستند.
Slender House علی‌رغم نمای باریک آن، بیانیه‌ای جسورانه در چشم انداز شهری ایجاد می‌کند. این موضوع گواهی بر این تصور است که اندازه، تأثیرگذاری را تعیین نمی‌کند. Slender House با تمرکز بر فضاهای طراحی شده که زندگی روزمره را بهبود می‌بخشد، موج جدیدی از فلسفه‌ی طراحی را نشان می‌دهد، فلسفه‌ای که کیفیت را به کمیت ارج می‌نهد.
Canopy House به معنای خانهی سایبان است و نام گذاری آن می‌تواند نمادی از سایه یا پناهگاهی در برابر شرایط آب و هوایی مانند نور خورشید، تگرگ، برف و باران باشد.
طراحی این خانه به روشی است که به طبیعت اطراف خانه آسیب نرساند. زمین ناهموار با شیب‌هایی تند، چالش‌های بسیاری را برای معماران ایجاد کرد. به نظر می‌رسد طراح، نقاط دسترسی، نما و … را به دقت امکان سنجی کرده تا توانسته است به یک طرح متعادل دست یابد. داخل خانه نیز متناسب با فرهنگ برزیل طراحی شده است که سعی دارد صنایع دستی و کارهای اصیل مردم برزیل را در بافت خانه به نمایش بگذارد.
این پروژه با بهره‌گیری از فضای سبز و ایجاد ارتباط مستمر بین محیط داخلی و خارجی، شرایط زندگی آرام و دلپذیر را برای ساکنان فراهم می‌آورد. طبیعت چشمگیر Canopy House همراه با تنوع فرهنگی بی نهایت، بسیار مورد توجه است.
قلمرو اثیری Ishavasya، جایی است که امر مقدس و متعالی به هم می‌پیوندند. ریشه‌ی کلمه‌ی Ishava قادر، مالک و فرمانروا معنی شده است و این انستنباط می‌شود که Ishavasya به معنای پروردگار سازنده‌ی خانه و از خدایان اسطوره‌ای هند باشد.
از آنجایی که مالک خانه یک بینش‌گر در دنیای فناوری است و در حال حاضر در کالیفرنیا زندگی می‌کند، خواستار ساخت خانه‌ای در بنگلور هند بود که به عنوان هدیه‌ای به پروردگارش تقدیم کند. طراح به طور نمادین از احساس «احترام عمیق» در وفاداری بی‌چون و چرای لرد هانومان (یکی از شخصیت‌های اسطوره‌ای هند ) به لرد راما (همسر هانومان) استفاده کرده است، پیوندی که در آتش وفاداری و عشق شکل گرفته است.
هنگامی که در راهروهای ایشاواسیا قدم می‌زنید، خود را غرق در تابلوهایی از نمادهای مذهبی خواهید یافت که با ظرافت و زیبایی بافته شده‌اند. از لحظه‌ای که پای به ورودی می‌گذارید، جایی که هامساهای باشکوه مانند نگهبانان آسمانی آستانه درب را زینت داده‌اند، هر عنصر، نجواگر احترام و تواضع است. در این خانه بیش از 9 مرجع نمادین از اساطیر هندو به نمایش گذاشته شده است.
همانطور که به عمق بیشتری در ایشاواسیا سفر می‌کنید، خود را در یک سمفونی غرق شده از نمادگرایی خواهید یافت. جایی که هر الگو، رنگ و هر طرح، داستانی از ایمان و اخلاص را روایت می‌کند. در واقع این خانهی مقدس منتظر است تا یک چشم بصیر و آگاه، روایت بافته شده در تار و پود خانه را کشف کند.
Meditation Duplex با معنای خانه‌ای کوچک برای مدیتیشن است؛ خانه‌ای که طراحی آن با چالش کمبود فضا و همزمان احتیاج به فضا برای مدیتیشن روبرو بود. در آغاز این سوال مطرح بود که آیا می‌توان در آپارتمان‌های کوچک و فشرده‌ی شهری به یک فضای آرام برای مدیتیشن دست یافت؟
طراح با پاسخی مثبت به سوال مطرح شده، به این نتیجه رسید که با استفاده از یک راه‌پله و ساخت یک خانهی دوبلکس می‌توان این مسئله را حل کرد. در واقع طراح با استفاده از یک پله برقی متغیر و یک پلتفرم جداشدنی، توانسته است فضای مدیتیشن و مراقبه را در این خانه فراهم کند. این خانه با ترکیبی منحصر به فرد از طراحی مدرن و عناصر طبیعی، به یک فضای آرامش‌بخش و مناسب برای تمرکز و مدیتیشن تبدیل شده است. شاید دلیل انتخاب “Meditation Duplex” در این جشنواره، توجه به جزئیات و تعهد به ایجاد فضایی بوده است که به بهبود کیفیت زندگی ساکنان کمک می‌کند.
Middle Envelope Apartment به معنای پاکت میانی، خانه‌ای برگرفته از یکی از کهن‌ترین الگوهای معماری ایران است. این معماری باستانی ایرانی که در آینده مفصل در مورد آن صحبت خواهیم کرد، با مرکزیت قرار دادن بخشی از خانه و اتصال آن به قسمت‌های دیگر، حین گشایش فضا در مساحت کم، ارتباط و همبستگی را در خانه بوجود می‌آورد.
طراح با قردادن آشپرخانه به عنوان محوریت اصلی خانه و با استفاده از آجر (نمادی از گرما و دلپذیری) در ساخت آن، سعی کرده است تا فضایی ایجاد کند به عنوان قلب خانه عمل می‌کند. قرار دادن آشپزخانه به صورت یک بخش میانی که ارتباط راحت و مستمری با اتاق‌ها دارد، اعضای خانه را در زمان صرف غذا، به راحتی کنار هم جمع می‌کند. این رویکرد نه تنها به دنبال کارایی است، بلکه امکان یک تجربهی آشپزی اجتماعی و تعاملی را نیز فراهم می‌کند. ایجاد یک محیط پویا در مرکز خانه باعث می‌شود تا معنی ارتباط و خانواده، در دنیای فردی شده‌ی این روزها، جانی دوباره بگیرد.
پاکت میانی نمونه‌ای برجسته از تلفیق هنر و علم در معماری است که به طور قطع الهام‌بخش نسل‌های آینده خواهد بود و می‌تواند به یک الگو در حوزه‌ی مسکن شهری تبدیل شود. از آنجایی که بازسازی خانه در یکی از بلندترین برج‌های تهران کار آسانی نیست، چالش‌های حل شده در این پروژه، استانداردهای جدیدی در حوزه‌ی معماری را تعریف خواهد کرد. این خانه تلفیقی است از گذشته و حال، و تجربهی این مسئله که می‌توان در دل بلندترین برج‌های تهران، خانه‌ای با کارایی و زیبایی ایران باستان داشت.
Sol Royal یک ویلای انحصاری مدیترانه‌ای است که در اصل به خواهر پادشاه سابق اسپانیا، خوان کارلوس، تعلق داشته است و به نحوی برای بازسازی طراحی شده تا در حین احترام به معماری اصیل خود، هوشمندی را نیز در محیطی از شکوه سلطنتی به ساکنان خود هدیه دهد. این خانه با روح و تاریخ سلطنتی خود، خانه‌ای ایده آل است برای کسانی که تاریخ و تجملات را همراه با هم می‌خواهند.
Sol Royal به طور کامل در فضای جاودانه و مدرن مدیترانه‌ای بازسازی شده و اهمیت تاریخی و غنی خود را با امکانات مدرن ترکیب کرده است و دارای جدیدترین فناوری خانه‌های هوشمند است. هوشمندی‌هایی مانند؛ پمپ حرارتی منبع هوا (استفاده از هوای بیرون برای گرم کردن خانه در زمستان و خنک کردن آن در تابستان)، گرمایش از کف، تهویه‌ی مطبوع با کیفیت پیشرفته و سیستم فتوولتایی گسترده (استفاده از انرژی پایدار جهت تبدیل نور به الکتریسیته). Sol Royal با استفاده از تکنولوژی روز دنیا، در واقع نمایانگر هماهنگی کامل سنت و مدرنیته است.
Sunny Side Up با یک طراحی منحصر بفرد برای خانواده‌هایی ساخته شده است که پرجمعیت و پرمشغله بوده و می‌خواهند خانه‌ای قوی داشته باشند تا برای سرگرمی و استراحت مناسب باشد.
استفاده از چوب در سرتاسر خانه شامل؛ کفپوش، کابینت، صفحه‌ی بلوط روی راه پله و پوشش دیوار در اتاق خواب اصلی و همچنین استفاده از رنگ‌هایی که منعکس کننده‌ی طبیعت هستند، باعث شده است تا افراد خانواده احساس راحتی و آرامش داشته باشند.
این خانه با طراحی منحصر به فرد و بهره‌گیری از اصول پایداری زیست‌محیطی، به عنوان نمادی از تعامل هماهنگ بین انسان و طبیعت معرفی شده است. معماران این پروژه با استفاده از مواد بازیافتی و تکنولوژی‌های نوین، خانه‌ای را به وجود آورده‌اند که نه تنها زیبایی بصری را به ارمغان می‌آورد، بلکه کارایی و عملکرد بالایی نیز دارد.
Back to Front House در حقیقت به معنای خانه‌ای است که جلوی آن در پشت خانه‌های دیگر قرار گرفته و حل مشکل پیش آمده برای این خانه باعث این نام گذاری شده است. این خانه در اصل یکی از چهار خانهی تراسی یکسان ساخته شده از سنگ ماسه‌ای در سال ۱۸۶۳ است که از طریق یک باغ جلویی طولانی به خیابان متصل است. در سال ۱۹۸۰، نیمه جلویی سایت تقسیم و ساختمان دیگری در جلوی خیابان ویکتوریا ساخته شد، که نتیجه‌ی آن تبدیل بخش کوچکی از باغ جلویی به حیاط پشتی و انتقال ورودی اصلی به کوچه پشتی بود. هدف سازنده از بازسازی این خانه، ایجاد ورودی مناسب‌تر برای خانه، باز کردن فضای نشیمن به سمت حیاط پشتی، گسترش اتاق زیرشیروانی فعلی و اضافه کردن یک حمام به اتاق زیرشیروانی بود.
با توجه به موقعیت خانه در منطقه‌ی حفاظت شده، شورای محلی خواستار حفظ بخش پشتی بود، زیرا بیش از ۱۰۰ سال قدمت داشت و اصرار داشت که تمام کارهای جدید به وضوح از خانه اصلی متمایز شود. کارهای جدید به صورت یک برج سه طبقه پوشیده از فولاد، با پنجره‌های قاب فولادی و سایبان‌های خورشیدی هستند، در حالی که سنگ ماسه‌ای اصلی همراه با پنجره‌ها و درهای قاب چوبی اصلی حفظ شده است.
نکته جالب توجه اینجاست که این خانه دارای تهویه مطبوع نیست و به تهویه‌ی طبیعی با فن‌های سقفی، سایه‌بان برای تمامی پنجره‌ها و درها، سقف و دیوارهای عایق بندی شده متکی است. همچنین برای گرم کردن آب، نورپردازی LED، تامین انرژی وسایل برقی و موتورخانه از پنل‌های خورشیدی استفاده می شود.
twentyfour با معنای بیست و چهار به عنوان بازآفرینی معاصر از هنجارهای معماری سنتی، در شهر رباط کشور مالتا ظهور کرده است. این خانه به‌طور یکپارچه‌ای با رعایت زیبایی‌شناسی معماری مالتا و در عین حال تزریق حساسیت معاصر، با محیط اطراف خود ترکیب می‌شود.
این آمیختگی میان معماری سنتی و زیبایی‌شناسی مدرن، به نمای خارجی محدود نمی‌شود؛ بلکه تمامی جنبه‌های خانه را فرا گرفته است. توجه دقیقی به جزئیات در انتخاب رنگ و انحنا اختصاص داده شده است. رنگ به عمد از پالت حذف شده و یک طرح تک‌رنگ اتخاذ شده است که با رنگ‌های طبیعی سنگ محلی همخوانی دارد. طراحی منحنی از قوس سنتی درب اصلی الهام گرفته شده است. این عناصر نقش محوری در شکل‌گیری هویت خانه را ایفا می‌کنند و ترکیب انحناها در طراحی نه تنها جذابیت بصری اضافه می‌کند بلکه به تفکیک و طبقه‌بندی فضاهای مختلف داخل خانه نیز کمک می‌کند.
با ورود به داخل خانه، ترکیبی هماهنگ از نور و بافت‌ها خود را نشان می‌دهد. این رابطه‌‌ی جذاب بین نور طبیعی، تن‌های تک‌رنگ و بافت‌های متنوع، ادغام بی‌وقفه سنت و مدرنیته که ویژگی خانه است را تقویت می‌کند.
امیدواریم این مقاله ایده و طرح فینالیست‌ها در جشنواره جهانی معماری (WAF) را با زبانی گویا برای شما بیان کرده باشد.
