در این مقاله به توضیح انواع رویکردهای رواندرمانی پرداخته ام ، به دانشجویان روانشناسی و افرادی که علاقه مند به این رشته هستند بسیار پیشنهاد میکنم چون دانستن درباره نظریه های رواندرمانی یکی از اصول اساسی روانشناسی است .
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) یکی از درمان های شناختی رفتاری موج - سوم است.
این روش یک مداخله روانشناختی مبتنی بر شواهد است که راهبردهای پذیرش و توجه آگاهی (MINDFULNESS) را به شیوه های مختلفی با راهبرد های تعهد و تغییر رفتار در می‌آمیزد.
در ACT هدف این است که افراد بیاموزند وقایع درونی‌شان، مخصوصاً آن‌هایی را که ناخواسته‌اند، قضاوت نکنند ، انکار نکنند و آن را بپذیرند. ACT فرد را یاری می‌کند تا حس خوب نسبت به خود داشته باشد. هدف و کاربرد ACT آن است که به مراجع کمک کند تا ارزش‌های زندگی اش را مشخص کند و بر اساس آنها اقدام به عمل کند. درمانACT در درمان اختلالات افسردگی و اضطرابی و همچینن برخی از اختلالات شخصیتی بخصوص اختلال شخصیت مرزی موثر است. درمان ACT را می توان به عنوان درمانی اصلی و یا درمانی ممکل برای پیشگیری از عود اختلالات روانشناختی بکار برد. ACT عموماً از شش اصل بنیادین زیر برای کمک به افزایش انعطاف‌پذیری روانشناختی افراد استفاده میشود: 1- گسلش شناختی: یادگیری روش‌هایی برای کاهش تمایل به عین واقعیت پنداشتن افکار، تصورات، هیجانات و خاطرات. 2- پذیرش: اجازه دادن به آمد و رفت افکار بدون اینکه با آنها مبارزه شود. 3- تماس با لحظه اکنون: آگاهی از اکنون؛ و تجربه آن با گشودگی و علاقه‌مندی. 4- مشاهده خود: دستیابی به حس مثبت نسبت به خود؛ تسلسلی از آگاهی که تغییرپذیر نیست. 5- ارزش‌ها: بررسی اینکه چه چیزی برای خود واقعی فرد بسیار مهم است. 6- اقدام متعهدانه: طرح‌ریزی اهداف بر اساس ارزش‌ها .
رویکرد سی بی تی (Cognitive Behavioral Therapy) یکی از بزرگ‌ترین دست‌آوردهای علم روانشناسی در نیم قرن گذشته است. این روش درمانی بسیار مؤثر است ، بطوری که برای توصیف آن از عبارت «انقلاب شناختی» استفاده میشود. نظریه (CBT) اثربخش‌ترین روش در درمان اختلالات اضطراب و افسردگی است. هم‌چنین در درمان و کاهش علائم بیماری‌های حاد روانی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی تأثیر بسیاری دارد. مبانی فلسفی و علمی درمان شناختی رفتاری بسیار قدرتمند هستند بطوری که باعث می‌شوند این نظریه در میان روش‌های مختلف روانشناسی بیشتر از همه پیشرفت کند.. درمان شناختی رفتاری (CBT)، یک روش رواندرمانی کوتاه‌مدت است که روان‌درمانگران از آن برای آموزش افراد استفاده می‌کنند و احساسات و رفتارهای آنها را از طریق تغییر الگوهای فکری و باورهای‌شان، تغییر می‌دهند. در حقیقت اساس رفتار درمانی شناختی این است که نوع تفکر و الگوهای فکری و شناخت ما از محیط اطراف و خودمان و البته تفسیر شخصی ما از اتفاقات زندگی، باعث بروز رفتارها و احساسات ما میشود و به طور کلی ما هرطور که فکر کنیم، همان‌طور هم احساس می‌کنیم و رفتارهای ما متناسب با همان افکار و احساسات شکل می‌گیرند.
نظریه‌های شناخت‌درمانی (Cognitive Therapy)، رفتار درمانی عقلانی-هیجانی (REBT)، شناخت‌درمانی مبتنی بر حضور ذهن (MBCT)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)، فراشناخت درمانی (Metacognitive Therapy)، رفتار درمانی دیالکتیک (DBT)، درمان چندوجهی (MMT) زیرمجموعه‌ی رفتار درمانی شناختی محسوب می‌شوند. تعریف رفتار درمانی شناختی رفتار درمانی شناختی نوعی روش رواندرمانی است که تمرکزش بر تأثیر باورها، تفکرات و نگرش‌های فرد بر احساسات و رفتارهای وی است. یکی از اساسی‌ترین اصول رفتار درمانی شناختی این است که افکار غیرواقعی و غیرمنطقی و یا افکار تحریف‌شده‌‌ی شما، باعث ایجاد ناراحتی و رفتارهای دردرسرساز می‌شوند. در عوض با تفکرات معقول و مبتنی بر واقعیت‌های عینی زندگی، می‌توانید نه تنها اختلالاتی مانند افسردگی و اضطراب را از خود دور کنید، بلکه در چالش برانگیز ترین اتفاقات زندگی واکنش مناسب نشان دهید. تحقیقات و پژوهش‌های متعدد علمی، دانشگاهی و بالینی نشان داده‌اند که رفتار درمانی شناختی در درمان افسردگی، اضطراب، هراس، وسواس فکری و بسیاری از بیماری‌های روانی و حتی جسمی کاملا مؤثر است.
روان درمانی (Psychotherapy) به شیوه هایی گفته می شود که در آن مشکلات روانی و عاطفی از طریق مراجعه و گفتگو با یک روانشناس درمان می گردد. روان درمانی یعنی همراهی فکری و روحی در طی دوره درمان، به ما امکان تفکر عمیق را روی خودمان می دهد تا بتوانیم در اهداف خود همانطوری که خودمان دوست داریم پیش برویم و نه آنطوری که زندگی (تربیت و جامعه) ما را شکل و مسیر داده است. این شیوه درمانی برای اختلالات روانی و مشکلات روان شناختی و هیجانی است و مبتنی بر رابطه منحصر به فرد بین روان‌درمانگر و مراجع است. روان‌درمانگری بر دوپایه «رابطه» و «ارتباطات» به شکل کلامی و غیرکلامی استوار است. در درمان اختلالهای شخصیت، روان درمانی تحلیلی یا روانکاوانه کاربرد دارد. مفهوم متداول روان درمانی، همان گفتار درمانی سنتی است.
منظور از رواندرمانی، درمان اختلالهای روانی به کمک تدابیر روانشناختی است(نه تدابیر جسمانی یا زیستی). این اصطلاح شیوه‌های درمانی گوناگونی را دربردارد که همگی قصد کمک به افراد آشفته هیجانی را دارند تا رفتار، افکار و هیجان‌هایشان را طوری تغییر دهند که بتوانند راه‌های مفیدتری برای کنار آمدن با فشار روانی و افراد محیط پیدا کنند. رواندرمانی، متکی بر این تفکرات است که احساسات، برداشت‌ها، نگرش‌ها و رفتار، محصول تجربیات زندگی است و اگر چیزی در طول این تجربه، یاد گرفته شده باشد، امکان تغییر آن وجود دارد؛ به دلیل اینکه رواندرمانی، یک روند یادگیری است .
اگزیستانسیال درمانی( روان درمانی وجودی) چیست؟
رواندرمانی وجودی یک سبک درمانی است که تاکید بر شرایط انسان به عنوان یک کل دارد.
رواندرمانی وجودی از یک رویکرد مثبت استفاده می‌کند که ظرفیت‌ها و آرمان‌های انسانی را تحسین می‌کند ،در حالی که به طور همزمان به محدودیت‌های انسانی اذعان می‌کند.اگزیستانسیال شباهت‌های بسیاری با روانشناسی انسان‌گرایی، رواندرمانی تجربی، رواندرمانی عمیق و رواندرمانی نسبی دارد.
رواندرمانی اگزیستانسیال بر این باور بنیادی است که همه افراد به دلیل تعاملشان با شرایط خاص ذاتی در وجود انسان، تعارض روان‌پریشی (intrapsychic) را تجربه می‌کنند، که به عنوان معلومات شناخته می‌شوند. این نظریه‌ها حداقل چهار معلومات وجودی اصلی را تشخیص می‌دهند:
رویارویی با هر کدام از شرایط ذکر شده، فرد را با نوعی هراس روبه‌رو می‌کند که عموما به عنوان نگرانی وجودی به آن اشاره میشود. این اضطراب آگاهی جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی فرد را کاهش می‌دهد که ممکن است باعث عواقب قابل توجهی در طولانی مدت شود.
روان درمانی وجودی (اگزیستانسیال) به چه کسانی توصیه میشود؟
کارگاه روانشناسی آشنایی با رویکرد های رواندرمانی مدرسه روانشناسی واران
سپاس از توجهتون
