در مصرف انرژی الکتریکی، مدیریت توان به یکی از مهمترین دغدغههای صنایع تبدیل شده است. توان راکتیو، اگرچه بهصورت مستقیم مصرف نمیشود، اما میتواند باعث افزایش هزینهها و اعمال جریمههای سنگین شود. در این مقاله به بررسی توان راکتیو، بهای آن، نحوه محاسبه در قبض برق و راهکارهایی برای جلوگیری از جریمههای ناشی از آن خواهیم پرداخت. البته جلوگیری از توان راکتیو توسط بانک خازنی مزایای دیگری جز کاهش هزینه ها و صرفه جویی در قبض برق دارد که در مقاله "کاربرد و عملکرد بانک خازنی: صفر تا صد بانک خازنی" به مزایای آن پرداختیم.
توان راکتیو به بخشی از توان الکتریکی گفته میشود که برای ایجاد و حفظ میدانهای الکترومغناطیسی در تجهیزات الکتریکی نظیر موتورها، ترانسفورماتورها و سایر دستگاههای القایی مورد استفاده قرار میگیرد. برخلاف توان اکتیو که برای انجام کار مفید مصرف میشود، توان راکتیو نقشی در تولید کار ندارد و صرفاً برای پشتیبانی عملکرد تجهیزات استفاده میشود. مصرف بالای توان راکتیو میتواند باعث کاهش بازدهی شبکه برق و اعمال هزینههای اضافی شود.از همین رو است که شرکت توزیع برق عنوان جریمه راکتیو را در قبوض برق در نظر گرفته است.

شرکتهای برق برای کنترل مصرف انرژی و جلوگیری از ایجاد فشار بیشازحد بر شبکه توزیع، بهای انرژی راکتیو را در قالب جریمههایی در قبوض برق اعمال میکنند. این جریمه زمانی اعمال میشود که ضریب توان (Power Factor) مصرفکننده از مقدار استاندارد (معمولاً 0.9 یا 0.95) کمتر باشد.
کاهش ضریب توان به معنای مصرف بیشتر توان راکتیو است که موجب ناپایداری شبکه و کاهش کارایی میشود. به همین دلیل، بهای انرژی راکتیو بهعنوان راهکاری برای تشویق مصرفکنندگان به کاهش این نوع توان در نظر گرفته شده است.
در قبض برق صنعتی، ضریب توان بهعنوان معیاری برای میزان کارایی مصرف انرژی معرفی میشود. جریمه توان راکتیو معمولاً از طریق فرمول زیر محاسبه میشود:
هزینه راکتیو = بهای واحد × (توان کل × (1−ضریب توان))
این جریمه به وضوح نشان میدهد که کاهش ضریب توان هزینههای اضافی به دنبال دارد و نیاز به اصلاح مصرف انرژی بهویژه در تجهیزات القایی ضروری است. البته این بدین معنا نیست که فقط تجهیزات القایی هستند که توان راکتیو مصرف میکنند بلکه به صورت کلی در آمپرهای بالا خصوصا مجتمعهای بزرگ مسکونی که دارای چیلر و تجهیزات سرمایش و گرمایش مرکزی هستند یا واحدهای تولیدی نیازمند کنترل این توان میباشند.
بانک خازنی یکی از راهکارهای عملی برای کاهش توان راکتیو و بهبود ضریب توان است. نصب این تجهیزات نهتنها باعث جلوگیری از جریمهها میشود، بلکه پایداری شبکه برق را نیز افزایش میدهد. در شرایط فعلی و به دلیل مشکلات تأمین انرژی، شرکتهای برق جریمههای توان راکتیو را به طور مداوم افزایش دادهاند و در زمان نگارش این مقاله، میزان این جریمهها تا 6 برابر بیشتر از گذشته شده است.

برای محاسبه بانک خازنی موردنیاز بر اساس قبض برق در ابتدای طی مراحل طراحی بانک خازنی، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. بررسی ضریب توان فعلی: این عدد معمولاً در قبض برق مشخص شده است.
2. انتخاب ضریب توان هدف: مقدار ایدهآل اغلب 0.95 یا بالاتر است.
3. محاسبه کسری توان راکتیو: با استفاده از توان کل و اختلاف بین ضریب توان فعلی و هدف.
4. تعیین ظرفیت بانک خازنی: ظرفیت بانک باید متناسب با کسری توان محاسبهشده باشد.
توصیه میشود تصویر قبض برق خود را برای کارشناسان ما ارسال کنید تا با بررسی دقیق شرایط، ظرفیت مناسب بانک خازنی محاسبه شود و مناسبترین گزینه و بهصرفهترین پیشنهاد خدمت شما ارائه شود.
قیمت بانک خازنی سه فاز به عوامل متعددی نظیر نوع آن، کیفیت و قطعات مورد استفاده در بانک خازنی اتوماتیک بستگی دارد، از جمله:
ظرفیت خازنها: ظرفیت بیشتر، قیمت بالاتری به دنبال دارد.
کیفیت تجهیزات جانبی: ازجمله کنتاکتورها، رلهها و فیوزها هر چه کیفیت بالاتری داشته باشند قیمت آنها هم طبیعتا متفاوت میشود.
نوع خازنها: خازنهای خشک، روغنی یا گازی که هرکدام ویژگیها و قیمت متفاوتی دارند.
برند و کشور سازنده: برندهای خارجی معمولاً گرانتر از نمونههای داخلی هستند.

بهطور کلی، قیمت بانک خازنی میتواند از چند میلیون تومان برای ظرفیتهای کوچک تا دهها میلیون تومان برای ظرفیتهای بزرگتر متغیر باشد.
برای دریافت قیمت دقیق و انتخاب مناسبترین گزینه، تصویر قبض برق خود را برای کارشناسان ما ارسال کنید. مهندسین ما با بررسی جزئیات مصرف شما، بانک خازنی مناسب را پیشنهاد خواهند داد و مشاوره کاملی در اختیارتان قرار خواهد گرفت.
در گذشته، بسیاری از مصرفکنندگان خانگی و ساختمانی تصور میکردند جریمه راکتیو تنها مخصوص واحدهای صنعتی و تولیدی است؛ اما با اصلاحات انجامشده در قوانین مربوط به بهای انرژی راکتیو، اکنون کنتورهای سهفاز با آمپراژ ۵۰ به بالا نیز مشمول این قانون شدهاند. این موضوع بهویژه برای ساختمانهایی که مجهز به آسانسور، پمپ آب، چیلر، استخر یا سیستم تهویه مرکزی هستند، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. با توجه به روند تغییرات اخیر، این احتمال وجود دارد که در آینده، کنتورهای سهفاز با آمپراژ کمتر نیز مشمول جریمه بهای انرژی راکتیو شوند.
راهکار مناسب برای جلوگیری از این هزینههای اضافی، بررسی و طراحی دقیق سیستم اصلاح ضریب توان است. در برخی موارد ممکن است یک بانک خازنی پلهای اتوماتیک با رگولاتور هوشمند نیاز باشد، و در مواردی دیگر، یک خازن با ظرفیت ثابت کفایت کند. تشخیص این موضوع کاملاً به تجهیزات مصرفی بستگی دارد و در مشاوره تلفنی بهصورت دقیق راهنمایی خواهید شد. جهت دریافت مشاوره و اطلاع از قیمت بانک خازنی سه فاز متناسب با شرایط منزل یا ساختمانتان، همین حالا با ما تماس بگیرید.
توان راکتیو و جریمههای مرتبط با آن، چالشی جدی برای مصرفکنندگان صنعتی و تجاری است. استفاده از راهحلهایی مانند بانک خازنی بهعنوان روشی اقتصادی و کارآمد میتواند از جریمههای سنگین جلوگیری کرده و بهرهوری انرژی را بهبود بخشد. اگر به دنبال کاهش هزینههای انرژی و بهینهسازی مصرف خود هستید، با ما در تماس باشید تا بهترین راهحل را بر اساس نیاز شما ارائه دهیم.
برای مشاوره و اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید:
09129516153
09129516154