معمولاً وقتی به احساس رضایت از زندگی میاندیشیم، اولین سوالي که به ذهنمان ميرسد اين است: « چه اندازه نسبت به زندگي خود احساس رضايت داريد؟ » به نظر ميرسد كه باید پاسخی کلی به این سؤال بدهیم؛ لذا به همین سبب دچار ابهام و سردرگمی میشویم؛ اما وقتی کمی عمیقتر به این موضوع فکر میکنیم متوجه میشویم که زندگی ما ابعاد مختلفی دارد و امکان دارد ما در یک يا چند حوزه خاص از زندگي خود احساس رضایت بالاتر و يا پایینتر داشته باشیم و در برخی از ابعاد احساس رضايتي در حد متوسط تجربه كنيم.
برای اینکه زندگی متعادل و شادی داشته باشیم، بهتر است به ابعاد مختلف زندگی خود توجه نشان بدهیم.
مفهوم چرخ زندگی یا (Wheel of Life) برای اولین بار توسط Paul J.Mayer مطرح شد. او زندگی را به چرخ تشبیه نمود. چرخ برای چرخش نیاز دارد تا همه محورهای آن هماندازه بوده و شکل دایروی داشته باشد.
در این مدل محورهای مختلف، ابعاد زندگی را نشان میدهند.
ابعاد مختلف زندگی:
زندگي ما ميتواند شامل ابعاد مختلفي باشد:
کار و درآمد، تفریح و سرگرمی، ارتباطات اجتماعی، خانواده، رشد و توسعه فردی، معنویت، سلامتی، روابط عاطفی.
اگر به این هشت حوزه زندگی، توجه کافی داشته و در هر بعد به شكل متعادلی رشد نماييم، احساس رضایت از زندگی ما ارتقاء خواهد یافت.
معمولاً افراد زیادی هستند که سالها توجه و رشد خود را متمرکز بر یک یا دو حوزه مینمایند و پس از گذشت چندین سال با بروز مشکلات بزرگی در ابعادی که مورد غفلت واقعشده، متوجه عدم تعادل در زندگی خود میگردند. كه منجر به كاهش احساس رضايتمندي و شادماني از زندگي در آنها ميشود.
چرخ زندگی مقیاسی فراهم میکند تا بتوانیم رضایت خود را در هر بعد زندگی ارزیابی و سپس نتایج آن حوزهها را باهم مقایسه نماییم تا متوجه شویم در چه حوزه و حوزههایی نیازمند توجه بیشتر، بهبود و تغییر هستیم.
درواقع این چرخ کمک میکند تا از وضعیت فعلی خودمان آگاه شویم. و سپس اهداف و جایگاهی که قصد داریم به آن برسیم را نیز شفاف نماییم.
چگونه از الگوی چرخ زندگی استفاده کنیم؟
از مرکز دایره شعاعی به سمت هرکدام از هر هشت بعد رسم میکنیم. هر شعاع را به ده بخش مساوی تقسیم میکنیم.
در گام نخست بهخوبی فکر کنید و به میزان رضایت خودتان در هریک از این هشت بعد نمره بدهید.
برای مثال در بعد کار و درآمد مالی میتوانید چند سؤال از خود بپرسید:
آیا به شغلم علاقهمند هستم؟ آن را ارزشمند میدانم؟ در شغل خود چه اندازه احساس تأثیرگذاری دارم؟ آیا درآمدم کفایت زندگیام را میدهد؟
و نهایتاً در کل از شغل و درآمدم تا چه اندازهای از صفر تا ده احساس رضایت دارم؟
سعی کنید تا در هر بعد سؤالاتی مطرح نموده و صادقانه به آنها پاسخ دهید، این پاسخها کمک میکنند تا بدانید وضعیت الآن شما در این حوزهها چگونه است.
زمانی که نمره خود را در هر حوزه مشخص کردید؛ آن نقطه را پررنگ کنید. در ادامه نقاط بهدستآمده را با دقت به هم وصل کنید. شکل بهدستآمده شکل چرخ زندگی شما را نشان میدهد.
زمانی که الگوی چرخ زندگی خود را به دست آوردید؛ با اشکال متفاوتی برخورد خواهید کرد.
هر چه شکل بهدستآمده به دایره نزدیکتر باشد؛ یعنی چرخ زندگی شما متعادلتر بوده و بهخوبی در حال چرخش است.
هر چه امتیازهای هر بعد متفاوتتر باشند، شکل به دایره نزدیک نخواهد بود و به این معناست که در یک یا چند حوزه نیاز به کارداریم.