اول از همه
مباني اين علامت با عنايت به آموزه هاي اسلامي مثل شير منتسب به تمثال امام علي (ع) يعني اسدالله الغالب و خورشيد منتسب به وجود پيامبر گرامي اسلام(ص) است و در نمادهای ملي مثل درفش كاويانی وديگر آثار فاخر ايراني از اين دو نماد وسمبل استفاده شده است.
بعد از انقلاب اسلامی تصور براین بوده که علامت شیر و خورشید ، علامت نظام شاهنشاهی و طاغوت است در صورتیکه مثل نام ايران يا مثل پرچم سه رنگ هیچ ارتباطی به حفظ نظام فاسد شاهنشاهی یا علامت رژيم ويا حكومت خاصي ندارد.
(تنها چیزی که در دوره پهلوی به شیر و خورشید اضافه شد تاج پهلوی بود )
استفاده توسط کشورهای همسایه
جمهوری آذربایجان که پس استقلال از شوروی سابق دنبال ساخت تاریخ و هویت جعلی برای کشور تازه تأسیس اش بود ، دوره های مهم تاریخ ایران را به نام خود به جهانیان معرفی کرد و بدین ترتیب شیر و خورشید از امپراتوری های افشاری و صفوی که مورد ادعای جمهوری آذربایجان بودند به نماد های رایج در ارتش و هویت این کشور تبدیل شدند.
نکته جالب این است که آنها دلیل حذف شیر و خورشید را از پرچم ایران ترکی بودن آن میدانند
و باور دارند که تاریخ ایران جعلی و ساخته شده است
و جالب تر از همه آنها رژیم منحوس پهلوی را هم جزو تاریخ آذربایجان می دانند و میگویند که رضا شاه پهلوی اصالت تالشی آذربایجانی داشته (به همین دلیل شیر و خورشید تا پهلوی حفظ شده )
ازبکستان هم که بر اثر گسترش فرهنگ و هنر ایرانی در این مناطق ، نماد شیر و خورشید به فرهنگش وارد شده سعی در ملی سازی و بومی نشان دادن آن دارد.
«شیر و خورشید سرخ» این علامت سال 1301 به درخواست ایران ثبت شد. با وجود شیر و خورشید سرخ ایران یکی از سه دارنده‌ی لوگوی بین المللی سازمان امدادرسانی جهانی است.
علی یونسی، دستیار سابق رییس جمهور و وزیر سابق اطلاعات پیش از این اظهاراتی در مورد این علامت داشت که منجر به دادگاهی شدن او شد. او درباره‌ی این دادگاه توضیح داده بود: «ما به دادگاه هم رفتیم و بازخواست هم شدیم؛ هر چند دادگاه حرف‌ها و استدلال‌های من را قبول کرد. گفتند چرا گفتید شیر و خورشید یک نماد ایرانی – اسلامی است؛ در حالی که نماد پهلوی بوده است. گفتند که شما بر خلاف نظر امام راحل سخن گفتید. من گفتم اولا مخالفت با نظر امام یا با نظر رهبری در حوزه نظر و علم جرم نیست، بلکه جزو مزیت‌ها و محاسن ماست، اصلا تربیت حوزوی و اسلامی ما این است که در مباحث نظری نظر بدهیم. ثانیا آن چیزی که امام فرمودند به آثار طاغوتی برمی‌گردد و منظورشان تاج بود، نه شیر و خورشید.»
در همین مورد با غلام‌حیدر ابراهیم بای سلامی، نماینده‌ی دوره‌ی پنجم و ششم مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداختیم. بای سلامی می‌گوی ایران تاکنون از حذف علامت شیر و خورشید سرخ در مکاتبات خود جلوگیری کرده است. به اعتقاد او علامت هلال اجمر یک نشان عثمانی است و جایگزینی آن با شیر و خورشید سرخ یک غفلت تاریخی بوده است.
ابراهيم بای سلامی در مورد لوگوی شیر و خورشید سرخ به انصاف نیوز گفت: «نهاد بین‌المللی نظام امدادرسانی، محدود به سه آرم و لوگوی مشخص بود ، صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ. بعد از این مصوبه به دلیل اینکه در نشانه هاي كمكي و فوريت‌هاي امدادی اورژانسي پراکندگی و آشفتگي وجود نداشته باشد و سازمان‌های متعدد و ناهماهنگ تشکیل نشود، سازمان ملل دادن نشانه‌ها را محدود به اين سه علامت كرد واعطاي هرگونه آرم جدید را ممنوع کرد. بنابراین ایران تنها کشوري بودکه بانشانه «شير و خورشيد سرخ» دارای یک آرم معتبر بین‌المللی و ثبت شده در نظام امداد رساني جهاني بود.
بعد از اینکه در جنگ‌های جهانی و همینطور مشکلاتی که در بحران‌های طبيعي مثل سيل و زلزله پیش می‌آمد، نظام امدادرسانی جهانی در اقدامی بشردوستانه وخيرخواهانه و با تاكيد بر مسئوليت‌پذيری جامعه‌ز جهاني در قبال حوادث بزرگ ،صلیب سرخ را ایجاد کرد. نماد صلیب سرخ، از همان پرچم کشور سوئیس که مواضع خودرا در جنگ‌ها بی‌طرف اعلام مي كرد اخذ شد. به این گونه كه صلیب سفيد را سرخ و پرچم سرخ را سفیدكردند و اين علامت به وجود آمد. این علامت در همه‌ی جهان به عنوان امدادرساني بي‌طرف گسترش پیدا کرد. مبانی نظری و تئوریک این نشانه بیشتر ريشه در مذهب مسیحیت دارد و تا حد زیادی مربوط به نقش مهربانانه‌ای است که حضرت مسیح (ع) براي کمک به مردم داشت.
نشانه‌ی هلال احمر در نظام امدادی از امپراطوري عثماني آمده است و کشور ترکیه به دلیل سابقه‌ای که امپراطوری عثمانی در مجموع كشورهای اسلامي غرب آسيا داشته پیشنهاد کرد. ترک ها اعلام کردند که ما مسیحی نیستیم که از صلیب سرخ استفاده کنیم، و در دوران جنگهاي صليبي با همين عنوان در ستيز
بوده‌ايم ،به همین دلیل علامت «هلال احمر» پیشنهاد شد که اين نشانه معكوس رنگ پرچم ترکیه است. جنگ‌هایی که عثمانی‌ها با اروپا و امپراطوری روم داشتند و خیلی از اتفاق‌های تاریخی دیگر در واقع باعث شد کشور ترکیه پیشنهاد کند که این تفکیک و تمایز درنظام كمک‌رساني جهاني با هلال احمر بر پرچم سفيد نقش بندد.
عنوان «هلال احمر» غير از اينكه مفهومي اسمي به زبان عربي است هيچ ربطي به مباني اسلامي ندارد و فقط نشانه‌ی امپراطوري عثماني است كه در مقابل صليب سرخ قرار گرفته است . کشورهای عربی مثل کشور عربستان، عراق و مصر یا کشورهای ديگري که زمانی زیر سیطره‌ی عثمانی بودند نيز علامت هلال احمر را پذیرفته‌اند.نشانه شير وخورشيدسرخ با درخواست كشور ايران در قبل از انقلاب (١٣٠١) باتوجه به اينكه كشو رما حاضر نشد علامت صليبي و يا عثماني در نظام كمک‌رساني ملي و بين المللي را بپذيرد تصويب شد.
در ابتداي انقلاب که کشور در فرايند تغيیر علايم بود، به دلیل اسم هلال احمر که عربی است، با یک غفلت تاریخی نام شیر و خورشید سرخ تبدیل به هلال احمر شد و این هلال منقش به پرچم ترکیه که ماحصل امپراطوری عثماني است از اساس در ترکیه و کشورهای عربی گسترش پیدا کرده بود، در ایران به عنوان علامت نظام امدادرسانی اعلام شد. بعد از انقلاب اسلامی ایران دیگر از علامت شیر و خورشید استفاده نکرد ولی این از اعتبار مصوبه سازمان ملل متحد یا سازمان امدادرسانی جهانی کم نکرده و همچنان شیر و خورشید سرخ در سازمان امدادرسانی جهانی معتبر باقي ماند.
او در مورد تلاش‌های اسرائیل برای جایگزینی آرم «ستاره‌ی داوود» با شیر و خورشید سرخ توضیح داد: «در چندین سال گذشته اسرائیل اعتراض کرد که اسرائیل نه مسیحی است که آرم مسیحیان یعنی صلیب سرخ را استفاده کند نه عثمانی است که آرم هلال احمر را استفاده کند و نه با ایران میانه‌ای دارد که یهودیان جهان و کشور غاصب اسرائیل تابع شیر و خورشید سرخ باشند. وقتی من نماینده مجلس بودم، اسرائیلی‌ها پیشنهاد کردند که شیر و خورشید سرخ از نظام‌های مصوب امدادرسانی جهانی حذف شود و به جای آن «ستاره‌ی داوود» را جايگزين كنند و گسترش دهند و به عنوان سومین علامت سازمان امدادرسانی جهانی در دنیا معرفی کنند. در همان زمان سازمان ملل و سازمان امدادرسانی جهانی با جمهوری اسلامی ایران مکاتبه کردند و جمهوری اسلامی ایران با اینکه ستاره‌ی داوود جایگزین شیر و خورشید سرخ شود به شدت مخالفت کرد و مقامات رسمی ما اعلام کردند که شیر و خوردشید سرخ همچنان براي ايران معتبر است و جمهوری اسلامی فعلا و به صورت موقت از آن استفاده نمی‌کند.
همچنین درخواست هایی از کشور هند برای تغییر شیرو و خورشید سرخ به چرخ سرخ داده شده است
ابراهيم باي سلامی در پاسخ به اینکه آیا اکنون امکان بازگشت این لوگو وجود دارد یا خیر گفت: «امکان بازگرداندن آن برای ایران از طریق وزارت امور خارجه ميسر است، فقط باید در سطح كلان سياستگذاری نظام به اين نتيجه برسد و یک مصوبه در مجلس شورای اسلامی داشته باشیم و بتوانیم این کار را انجام دهیم. ایران به عنوان یکی از سه معتبر دارنده‌ی لوگوی امدادرسانی جهانی، در دنياي جديد كه نشانه‌ها براي حفظ هويت مهم هستند اين نشانه بين المللي و اين آرم و لوگو قابل گسترش در سطح جهاني را دارد و می‌تواند از ان استفاده کند. اگر موانع اداری و بین‌المللی هم وجود داشته باشد با توجه به متن مصوبه‌ی قديم سازمان ملل متحدقابل رفع است. در اوضاع كنوني ممكن است امریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها مخالفت کنند؛ ولی مشکلات ما بیشتر در داخل و جملاتی و برخي عبارات است که از طرف برخي بزرگان در مورد شیر و خورشید ممكن است گفته شده باشد. من فکر می‌کنم الان بعد از گذشت چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی ونابودی ذهنيت نظام شاهنشاهي خیلی مشکلی نباشد.
اگر چنین اتفاقی بیافتد و مجلس شورای اسلامی چنین طرحی داشته باشد با استقبال گسترده‌ی مردم و ایرانیان و کسانی دوست ندارند زير علامت صلیب سرخ و علامت عثمانی هلال احمر فعالیت کنند مواجه خواهد شد و اين تغيير با یک اقبال جهانی روبه‌رو می‌شود. با ملاحظاتی که نظام نسبت به نظام شاهنشاهی دارد، در حیطه‌ی سیاست‌گذاری کلان و ملی و شورای امنیت ملی و همچنین وزارت خارجه و تصمیم عالی‌ترین مقامات کشور استفاده از اين نشانه ميسر است.
در خصوص موانع استفاده از اين نشانه،در وهله‌ی اول مانع سیاسی وجود دارد. در مورد بخش فرهنگی که علامت شیر علامت اسدالله حضرت علی ابن ابی طالب است که این در ادبیات ما زیاد آمده و در کتاب ها به آن اشاره شده، من هم در یک مقاله كه در اوايل دهه هشتاد چاپ ومنتشر شده است به ریشه‌های این علامت اشاره کردم که علامت شیر علامتی است که مربوط به حضرت علی ابن ابی طالب (ع) است و حتی در برخی از مطبوعات قدیم مثل وقایع الاتفاقیه این تصویر وجود دارد. خورشید هم مربوط به وجود گرامی حضرت پیامبر(ص)مربوط می‌شود که موجب روشنایی و رهایی و درخشانی می‌شود و رهاکننده‌ی زمین از سیاهی‌ها و تاریکی‌ها و جريان زندگي است.»
اخيرا برخي گروهك‌هاي ضدانقلاب و ضدايران كه در حمله به خاك ايران در رمان جنگ آلت دست صدام شدند واكنون از حمله دشمن به خاک ايران استقبال مي‌كنند نيز از نشانه شير و خورشيد استفاده مي‌كنند كه اقدام به موقع ايران مي‌تواند اين علامت بين المللي را تصرف دشمنان ملت ايران نجات دهد.»
آن چیزی که ثابت شده است ، این است که تمامی این گروهک ها و سازمان ها تا چند سال دیگر از بین می‌روند و سران آن ها می‌میرند و این ایران که نیاز به ملی گرایی و استفاده دوباره از نماد های تاریخی خود دارد که در صورت نابودی آن ها در مراجع بین المللی و استفاده و ثبت توسط کشورهای دیگر این امکان وجود ندارد.
ابراهيم سلامی در پایان در پاسخ به سوالی در مورد اقدامات انجام شده برای استفاده از شیر و خورشید سرخ اضافه کرد: «من حدود سال 80 مقاله‌ای نوشتم و منتشر شد، تعدادی از دوستان دیگر هم مثل وزير اسبق اطلاعات در چند سال گذشته نظر داده بودند اما تا جایی که من می‌دانم و اسناد آن وجود دارد وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران در مکاتباتی که در اوايل دهه‌ی هشتاد با سازمان ملل كرد مي‌خواست از لغو ونابودی نشانه شیر و خورشیدجلوگیری كند،»
