یه اصل خیلی مهم تو زندگی و اقتصاد هست که معمولاً جدی گرفته نمیشه:
پیشگیری همیشه از درمان ارزونتره.
خیلی وقتها میریم تو فروشگاه، یه مسواک یا خمیردندون خوب میبینیم و با خودمون میگیم ولش کن گرونه، ولی چند ماه بعد چند برابر همون پول رو میدیم دندونپزشکی. یا مثلاً ورزش کردن روزی نیم ساعت یا یه رژیم ساده خیلی زمانبر نیست، ولی انجامش نمیدیم و بعدش میریم سراغ قرص لاغری، جراحی و هزینههای درمانی سنگین. نادیده گرفتن بهداشت و سلامت، برای خیلیها یکی از اصلیترین دلایل فقره. همین موضوع درباره چکاپ بدن، سرویس ماشین یا رسیدگیهای کوچیک خونه هم صدق میکنه؛ کارهایی که انجام ندادنشون باعث هزینههای چندبرابری میشه.
یه خطای رایج دیگهای که خیلی میبینیم من اسمش رو گذاشتم «گوشی به جای دندان». آدمهایی که دندون خراب دارن ولی چون دندونپزشکی گرونه نمیرن، اما همون آدم گوشی چندصد میلیونی دستشه، یا وام میگیره ماشین لوکس سوار میشه، یا خونه بالاشهر اجاره میکنه فقط برای اینکه بگه بالاشهر زندگی میکنه. در حالی که درست کردن دندون، سرویس کولر، تعویض یه قطعه ماشین یا حتی تعمیر یه سیفون خراب، هزینه نیست؛ خرج آسایش خودمونه. یه جمله معروف تو اقتصاده که میگه نگهداری از سرمایه موجود از افزایش سرمایه جدید مهمتره. با دندون خراب، حتی بهترین گوشی دنیا هم لذتی نداره.
یه اشتباه دیگه هم خرید تلویزیون به جای یخچاله. یخچال که اختراع شد زندگی آدمها جلو رفت چون دغدغه غذا کمتر شد و آرامش بیشتر. اما تحقیقات نشون میده وقتی بعضی خانوادهها نمیتونن همزمان دو وسیله بخرن، میرن سراغ چیزی که ضرورت کمتری داره مثل تلویزیون و از یخچال میزنن. این بدترین انتخاب ممکنه. اگه قراره از یه خواسته بگذریم، بهتره تلویزیون ارزونتر بخریم یا اصلاً نخریم، ولی یخچال درستوحسابی داشته باشیم. یخچال غذا رو سالم نگه میداره، تلویزیون بیشتر وقتمون رو میخوره.
موضوع بعدی ماشین بهتر به جای خانه بهتره. خیلی وقتها فقط برای اینکه تو چشم بقیه بهتر دیده بشیم، میایم آسایش خودمون رو قربانی میکنیم. ماشین گرون میخریم برای آدمهایی که حتی ممکنه دوستشون نداشته باشیم. ما چیزهایی میخریم که نیاز نداریم برای تحتتأثیر قرار دادن آدمهایی که قراره هیچ نقشی تو زندگیمون نداشته باشن. یه قانون ساده میگه اگر خونه داری، قیمت ماشین بهتره حداکثر یکپنجم قیمت خونه باشه و اگر مستأجری، ماشین بیشتر از پول پیش خونهات نباشه. بیشتر از این یعنی فشار الکی.
و آخرش هم سوسیس به جای کاهو. معمولاً وقتی رفاه میره بالا، خیلیها به جای غذای سالمتر، میرن سراغ غذای خوشمزهتر؛ کالری بیشتر، ارزش غذایی کمتر. در حالی که بدن ما بیشتر از لذت، به مراقبت نیاز داره. یکی از نقدهای جدی به اقتصاد آزاد هم همینه که آدمها وقتی پولدارتر میشن، بیشتر سمت لذتهای آنی میرن تا انتخابهای درستتر.
جمعبندی خیلی سادهست:
قبل از اینکه دنبال زیاد کردن پولمون باشیم، اول باید ازش مراقبت کنیم. سلامت، آرامش و نیازهای اساسی سرمایهان. اگر اینها آسیب ببینن، هیچ سود و سرمایهای حالمون رو خوب نمیکنه.
