با گسترش فضای دیجیتال و افزایش تعاملات آنلاین، آگاهی از حقوق دیجیتال برای کاربران اینترنتی به امری ضروری تبدیل شده است. از حریم خصوصی تا حفاظت از اطلاعات شخصی، هر فردی که در دنیای مجازی فعالیت می‌کند باید از حقوق خود آگاه باشد تا در برابر تهدیدات دیجیتال و نقض حریم خصوصی از خود دفاع کند.
-حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها
حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها یکی از مهم‌ترین مسائل در فضای آنلاین است. در دنیای دیجیتال امروز، افراد بخش زیادی از اطلاعات شخصی خود را در شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها به اشتراک می‌گذارند. این اطلاعات می‌تواند شامل نام، شماره تلفن، آدرس، عکس‌ها، مکان جغرافیایی و حتی سوابق خرید باشد. در این راستا، حفاظت از این داده‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که دسترسی غیرمجاز به اطلاعات شخصی می‌تواند منجر به سرقت هویت، کلاهبرداری یا سوءاستفاده‌های مالی شود.
طبق قوانین مختلف بین‌المللی مانند قانون «حفاظت از اطلاعات شخصی» اتحادیه اروپا (GDPR)، سازمان‌ها و شرکت‌ها موظف‌اند تا از داده‌های کاربران به دقت محافظت کنند و در صورت درخواست، این داده‌ها را در اختیار افراد قرار دهند. این قوانین همچنین از کاربران می‌خواهند که آگاهانه اطلاعات شخصی خود را در اختیار سرویس‌ها قرار دهند و در صورت عدم نیاز، از اشتراک‌گذاری آن‌ها خودداری کنند. اما گاهی اوقات ممکن است که اطلاعات شخصی افراد به‌طور غیرقانونی جمع‌آوری یا سرقت شود، که در این صورت فرد می‌تواند اقداماتی حقوقی برای جبران خسارت خود انجام دهد.
اگر شما متوجه شدید که اطلاعات شخصی شما توسط شخص یا سازمانی به سرقت رفته است یا به‌طور غیرقانونی از آن‌ها استفاده شده است، اولین قدمی که باید بردارید، تماس با فرد یا نهادی است که اطلاعات شما را در اختیار دارد. اگر این اطلاعات از طریق یک وبسایت، اپلیکیشن یا شبکه اجتماعی سرقت شده، باید ابتدا با پشتیبانی آن‌ها ارتباط برقرار کنید و درخواست حذف داده‌ها و مسدودسازی حساب را بدهید. بسیاری از این شرکت‌ها سیاست‌هایی برای محافظت از کاربران و واکنش به نقض حریم خصوصی دارند.
اگر پاسخ مناسب از طرف این نهادها دریافت نکردید یا اقدامات آن‌ها کافی نبود، می‌توانید از طرق قانونی اقدام کنید. در ایران، برای طرح شکایت در این زمینه می‌توانید به مراجع قضائی مراجعه کنید و شکایت خود را به دادسرا یا پلیس فتا (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات) ارائه دهید. پلیس فتا مسئول پیگیری جرایم سایبری است و در صورتی که اطلاعات شخصی شما به سرقت رفته باشد، این نهاد می‌تواند موضوع را بررسی کرده و اقدامات لازم را انجام دهد.
همچنین، در صورتی که شخصی از اطلاعات شما برای مقاصد مالی یا کلاهبرداری استفاده کرده باشد، می‌توانید از طریق شکایت کیفری به دنبال پیگیری موضوع باشید. بسته به نوع جرم، ممکن است متهم به اتهاماتی مانند کلاهبرداری، سرقت هویت، یا سوءاستفاده از اطلاعات شخصی محکوم شود.
لازم است که همیشه از رمزهای عبور قوی استفاده کنید، اطلاعات شخصی خود را تنها در مکان‌های امن به اشتراک بگذارید و از سیاست‌های حفظ حریم خصوصی وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها آگاه باشید تا از سرقت داده‌های خود جلوگیری کنید. همچنین، توصیه می‌شود که در صورت امکان از ابزارهای امنیتی مانند VPN، رمزگذاری داده‌ها و تأسیس چند لایه امنیتی برای حساب‌های آنلاین خود استفاده کنید.
