این بخش از تاریخ ایران به سه بخش شامل تاریخ ایران قبل از آریایی ها، مهاجرت آریایی ها به ایران و ایران باستان تقسیم می شود. قبل از آریایی ها اقوام مختلفی در نقاط مختلف فلات ایران زندگی می کردند. در تاریخ پیش از ایران، تمدن آریایی شهر سوزان (در سیستان)، تمدن اسلامی (در شمال قرقیزستان)، تمدن جیرفت (در کرمان) و تپه سیلک (در کاشان)، تمدن اورارتو (در آذربایجان) و تپه گیان (در نهاوند) تمدن کاسی (در کرمانشاه و لرستان) و تمدن تپور در طبرستان مازندران) در ایران بوده است. آریایی ها شاخه بزرگی از نژاد سفید هستند که سرزمین آنها ممکن است از شمال دریای سیاه و دریای خزر تا نواحی اطراف رودخانه های سیحون و جیحون گسترش یابد. برخی از آنها بعداً به اروپا و گروهی به ایران و هند نقل مکان کردند. در نتیجه، آسیایی ها و زبان های آنها را هندی و اروپایی می نامند. آریایی یعنی نجیب. آریاییهای هند و ایران از دیرباز با هم زندگی کردهاند و مدتها از هم جدا شدهاند و قبل از جدایی افسانهای، تشکیلات اجتماعی و زبان مشترک بین آنها وجود داشته است تاریخ ایران باستان شامل سلسله های مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان است.
پس از پذیرش اسلام توسط ایرانیان، تحولات بسیاری در تاریخ ایران در زمینههای مختلف اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی رخ داد. شهرها مسلمانان را میپذیرفتند، اما روستاها نه. شرق ایران، طبرستان و گیلان دیرتر از منطقه غرب به تصرف مسلمانان درآمد. ایرانیان از تبعیض طبقاتی در کشور خود ناراضی بودند، اسلام را پذیرفتند، اما در طول تاریخ ایران، مخالفت خود را با حکومت بنیامیه و بنیعباس بر سرزمین ایران پنهان نکردند و استقلال خود را اعلام کردند. نهضتهایی که منجر به تشکیل حکومتهایی چون طاهری و صفاریان شد. میتوانند از نتایج آنها درس بگیرند. برای اولینبار پس از گسترش اسلام، طاهریان مناطق شرقی ایران از جمله خراسان را مستقل کردند و صفاریان اولین کسانی بودند که زبانی غیر از عربی به کار بردند. از عهد سامانیان حروف فارسی امروزی پدیدار شد و الفبای عربی در فارسی گسترش یافت.از دیگر دورههای تاریخی پس از اسلام میتوان به طاهریان، صفویان، سامانیان، زیاریان، بویه، غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، ایخانیها، تیموریان، صفویان، افشاریان زندیان، قاجارها، پهلویها و جمهوری اسلامی اشاره کرد.
ایران با نام رسمی جمهوری اسلامی ایران در جنوب غربی آسیا واقع شده و با چندین کشور از جمله عراق، ترکیه، افغانستان، پاکستان و خلیجفارس همسایه است. جغرافیای ایران با مجموعهای از مناطق متمایز مشخص میشود که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند. در شمال و شمال شرق کشور، قلههای مرتفع و رشتهکوههایی از جمله البرز، کپه داغ را دارد دریای خزر، بزرگترین دریاچه جهان در شمال ایران واقع شده است. بخش مرکزی کشور را بهعنوان دشتی وسیع نشان میدهد، درحالیکه جنوب آن خلیجفارس قرار گرفته است. همچنین ایران دریای دیگری به اسم عمان دارد که این دریا در جنوب شرق این کشور قرار گرفته است و آبهای ایران را به آبهای آزاد متصل میکند. ایران به دلیل تنوع جغرافیایی دارای تنوع آبوهوایی است که از زمستانهای سرد در مناطق کوهستانی تا تابستانهای گرم در بیابانها را شامل میشود. ایران به دلیل جغرافیای متنوع و میراثفرهنگی غنی، زیستبومهای گوناگونی از جمله رشتهکوههای پوشیده از برف، بیابانهای وسیع، جنگلهای سرسبز و کانونهای متنوع تنوع زیستی را در خود جایداده است.
ایران کشوری چندفرهنگی با تاریخ غنی است و مردمانش تنوع آن را نشان می دهند. مردم ایران تاریخ فرهنگی طولانی و پرافتخاری دارند که هزاران سال را در بر می گیرد، از پادشاهی باستانی ایران تا تولد زرتشتیان تا انقلاب اسلامی. مردم ایران به مهمان نوازی، خونگرمی و عشق به زندگی معروف هستند. آنها به تاریخ، فرهنگ و سنت های خود افتخار می کنند و حس ملی گرایی قوی دارند. مردم ایران سختی های زیادی را پشت سر گذاشته اند و در برابر ناملایمات، مقاومت و اراده زیادی از خود نشان داده اند. آنها متعهد به صلح، عدالت و پیشرفت هستند و برای ساختن آینده ای روشن برای کشور و مردم آن تلاش می کنند. در سالهای اخیر، ایرانیان خواستار آزادی، دموکراسی و عدالت بیشتر شدهاند و حتی در مواجهه با مخالفتها نیز سخنان خود را اعلام کردهاند. قومیت های مختلفی وجود دارند که می توان آنها را ایرانی نامید: ترکمن، آذری، طبری، فارسی، ترک، لک، بلوچ، تالش، گیلک، کرد و عرب..
بر اساس گزارش گلوبال فایر، جمهوری اسلامی ایران از نظر نیروی زمینی و تعداد کل تانک، موشکانداز و پرسنل فعال در بین 10 کشور برتر جهان قرار دارد. ایران در سال 2023 هفدهمین کشور قدرتمند نظامی جهان خواهد بود. کشور ما بعد از ترکیه و مصر سومین کشور خاورمیانه و همچنین در منطقه خلیجفارس اولین است. نشریه فرانسوی Lezaco جدولی از قویترین ارتشهای جهان بر اساس تعداد سربازان را در حساب توییتر خود منتشر کرد. در این ردهبندی، جمهوری اسلامی ایران با حدود 600 هزار نیروی نظامی در جایگاه هفتم قرار دارد. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از 3 سازمان نظامی شامل ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده است. وزارت دفاع نیز مسئول برنامهریزی و پشتیبانی از نیروهای نظامی است. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر بزرگترین سازمان نیروهای مسلح در غرب آسیا است.
ایران کشوری است با جمعیت غنی و متنوع ، هم از نظر قومی و هم از نظر فرهنگی. جمعیت ایران از گروههای مختلف قومی و نژادی از جمله پارسیان ، کردها ، ترکان ، عرب ها ، آذری ها ، بلوچی ها و بسیاری دیگر تشکیل شده است که هر کدام دارای زبان ، فرهنگ و سنت های منحصر به فرد خود هستند که در قسمت قبل هم اشاره کردیم. جمعیت نیز از نظر اعتقادات مذهبی متنوع است و اسلام دین غالب است و اقلیت هایی مانند مسیحیان ، بهائیان ، زرتشتیان و دیگران نیز در این کشور حضور دارند. جمعیت ایران عمدتا جوان است و بیش از نیمی از جمعیت زیر 30 سال سن دارند و این جمعیت جوان و پویا نیروی محرک توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور است. در سال های اخیر ، ایران شهرنشینی سریع را تجربه کرده است ، و مردم بیشتری به دنبال فرصت های بهتر به شهرهای بزرگ نقل مکان کرده اند. این کشور همچنین دارای جمعیت قابل توجهی ازمردم است که ایرانی ها در بسیاری از نقاط مختلف جهان زندگی می کنند. با وجود تنوع جمعیت ایران ، آنها هویت ملی مشترک دارند و در آرزوی آینده ای پر رونق و پایدار برای کشورشان متحد هستند.
فرهنگ ایرانی یکی از قدیمی ترین و متنوع ترین فرهنگ های جهان است. این بنا از یک میراث تاریخی غنی و ملیله ای از تأثیرات مذهبی، قومی و فرهنگی تشکیل شده است. فرهنگ ایرانی دارای یک سنت ادبی طولانی و پرافتخار است که شعر، موسیقی و هنر به عنوان جنبههای زندگی روزمره ارزشمند است. مردم ایران عمیقاً به میراث غنی فرهنگی خود احترام می گذارند و به حفظ و ترویج سنت های فرهنگی خود افتخار می کنند. در نتیجه فرهنگ ایران پر جنب و جوش و متنوع است و هر منطقه سنت ها و آداب و رسوم خاص خود را دارد. مردم ایران به مهمان نوازی، صمیمیت و عشق به زیبایی شهرت دارند و این در هنر، موسیقی و معماری آنها نمود پیدا می کند. علاوه بر این، فرهنگ ایرانی به شدت تحت تأثیر موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد و تاریخ غنی خود قرار دارد و آن را به یکی از جالب ترین و متنوع ترین فرهنگ های جهان تبدیل کرده است. فرهنگ ایرانی ترکیبی غنی و جذاب از سنت های کهن و تأثیرات مدرن است. با احترام عمیق به شعر، ادبیات و موسیقی مشخص می شود، نویسندگان، شاعران و موسیقی دانان گنجینه ملی محسوب می شوند. زبان ایرانی، فارسی، یکی از قدیمیترین و پیچیدهترین زبانهای جهان است و نقش مهمی در شکلگیری فرهنگ ایرانی داشته است. معماری ایرانی یکی دیگر از جنبه های فرهنگی است که توجه جهانیان را به خود جلب کرده است، با معابد، قلعه ها و کاخ های باستانی که تاریخ غنی و میراث فرهنگی کشور را به نمایش می گذارد. غذاهای ایرانی یکی دیگر از جلوه های این فرهنگ است که به دلیل طعم ها و تنوع های منحصر به فرد خود شناخته شده است. ایران همچنین بهخاطر موسیقی و رقص سنتیاش، با سبکها و ژانرهای متنوعی که نشاندهنده تنوع فرهنگی این کشور است، معروف است. علاوه بر این، میراث فرهنگی ایران در هنر آن مشهود است و هنرمندان ایرانی تعدادی از بهترین و زیباترین آثار هنری جهان را تولید می کنند. ترکیب فرهنگی و میراث ایران، ایران را به یکی از تأثیرگذارترین کشورهای خاورمیانه تبدیل کرده و تأثیر زیادی در عرصه جهانی داشته است.
رتبه ایران در تعدادی از شاخص های مهم جهانی از جمله:
1. شاخص توسعه انسانی (HDI) - 71
2. شاخص رقابت پذیری جهانی-59
3. شاخص ادراک فساد-149
4. شاخص جهانی نوآوری-42
5. شاخص صلح جهانی-152
6. شاخص شادی 114 است
لازم به ذکر است که این وضعیت ممکن است در طول زمان تغییر کند و باید آن را بخشی از ارزیابی گسترده تر از وضعیت اجتماعی و اقتصادی ایران دانست.
زبان ایرانی که به فارسی نیز معروف است یکی از قدیمی ترین و مهم ترین زبان های جهان است. این زبان از خانواده زبانهای هندواروپایی است و در ایران، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان رایج است. زبان فارسی زبانی غنی و متنوع است که بیش از دو هزار سال قدمت دارد. این زبان با خطی به نام الفبای فارسی نوشته شده است که از عربی گرفته شده است. فارسی زبان پیچیده ای است با ساختارهای دستوری و کلمات فراوان. این زبان تحت تأثیر زبان های دیگر از جمله عربی، ترکی و فرانسوی قرار گرفته است. فارسی زبان ادبی و شعری معروف است که بسیاری از شاعران و نویسندگان نامدار ایرانی در فرهنگ غنی آن سهیم بوده اند. علیرغم چالش هایی که این زبان در قرون اخیر با آن مواجه بوده است، زبان فارسی همچنان به عنوان یک زبان مهم در منطقه باقی مانده و در سراسر جهان مورد مطالعه و ارزش گذاری قرار می گیرد.
نظام سیاسی در ایران پیچیده و چند لایه است رسما به جمهوری اسلامی ایران معروف است و ترکیبی از نظام حکومتی مجلس و ریاست جمهوری است. این کشور توسط یک رهبر عالی رهبری می شود که توسط شورای رهبران مذهبی برای زندگی انتخاب می شود. مقام معظم رهبری قدرت و اقتدار قابل توجهی در کشور دارند و در تمام امور حاکمیت اقتدار نهایی محسوب می شوند. مجلس قانونگذاری شامل یک پارلمان به نام مجلس و یک شورای ریاست جمهوری است که شامل رئیس جمهور و کابینه او است. قوه قضاییه مستقل از قوه مجریه و قانونگذاری است و از تعدادی دادگاه در سطوح مختلف تشکیل شده است. در حالی که برخی از آزادی ها و حمایت های ارائه شده به شهروندان وجود دارد ، همچنین تعدادی از محدودیت ها و محدودیت ها در حقوق آنها وجود دارد. نظام سیاسی در ایران در سال های اخیر با چالش ها و انتقادات متعددی از جمله اتهامات فساد و پاسخگویی محدود مواجه شده است. با وجود این چالشها ، نظام سیاسی در ایران همچنان بخش مرکزی حاکمیت کشور است و نقش بسزایی در سیاست و سیاست خارجی دارد.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری با اکثریت مسلمان شناخته می شود و مذهب شیعه مذهب غالب است. جامعه ایران بسیار مذهبی است و به ایمان خود می بالد. اسلام که یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین ادیان جهان است، تاریخ و میراث فرهنگی غنی در ایران دارد. این کشور دارای اماکن مذهبی مهم بسیاری از جمله مساجد، زیارتگاه ها و مدارس است که سالانه میلیون ها زائر از آنها بازدید می کنند. جمهوری اسلامی ایران نیز به سنت دیرینه علما معروف است، بسیاری از علما و متکلمان برجسته از این کشور هستند. جدای از نفوذ عمیق فرهنگی و مذهبی اسلام در ایران، این کشور همچنین دارای تاریخ غنی از تنوع مذهبی است و ادیان اقلیت مانند زرتشتی، یهودی و مسیحی نیز در این کشور حضور دارند. دین ایرانی تأثیر عمده ای بر فرهنگ،سیاست و اقتصاد کشور داشته و همچنان نقش مهمی در زندگی مردم این کشور ایفا میکند.