میان دنیای رنگارنگ کتابها غرق بودم که فکر کردم این بار چه بهتر که از دوستان بخواهم کتابی را به من معرفی کنند! سرگرم جستجو و پیگری بودم که نام یک کتاب مرا جذب کرد: دنیای سوفی.
نمیدانم چرا با خواندن نامش یاد آلیس در سرزمین عجایب افتادم! شاید همین حس مرا بیشتر کنجکاو کرد. فکر این که این بار به جای آلیس، با دختری به نام سوفی همراه شوم و زندگی در دنیای او را تجربه کنم هیجانانگیز بود. اما اوج هیجان قضیه آنجا بود که در موردش تحقیق کردم و فهمیدم سوفی نه در دنیای عجایب بلکه در دنیای واقعی خودمان زندگی میکند! یک زندگی توام با سوالاتی چالشبرانگیز.... سوالاتی که میدانم دست کم به ذهن اکثر ما خطور کردهاند... . دنیای سوفی همان کتابی است که از نگاه فلسفی به چیستی و چرایی دنیا میگرد و نویسنده فلسفهای سه هزارساله را در قالب داستانی جذاب بیان میکند.
داستان از آنجا شروع میشود که سوفی آندرسن ۱۴ ساله که اهل نروژ است، دو نامهی مرموز در صندوق پست خود دریافت میکند. نامهها اما نه برای سوفی بلکه خطاب به فردی به نام هیلد مولر نوشته شدهاند. این دو نامه سوالاتی اساسی را مطرح میکنند، همچون: «تو چه کسی هستی؟" و "این جهان از کجا آمده است؟»
سوفی که از پاسخ دادن به این سوالات عاجز است، بیشتر و بیشتر کنجکاو میشود. چه کسی نامهها را برای سوفی ارسال کرده؟ هیلد مولر کیست؟ سوفی چگونه باید پاسخ این سوالات را دریابد؟
با گذشت زمان، نامهها به جای جملات کوتاه، پاسخهایی فلسفی را در بر میگیرند و هربار سوفی و خواننده را با اندیشهای فلسفی رو به رو میسازند. نویسنده با زبردستی توانسته مفاهیم فلسفی و اندیشههای فیلسوفان را در قالب داستانی گیرا و جذاب بیان کند.
بد نیست مرور کوتاهی بر زندگی نویسندهی کتاب هم داشته باشیم. یوستین گوردر نویسندهای نروژی است که آثاری همچون رمان، داستان کوتاه و کتابهای کودکان را در کارنامه دارد. او در اصل معلمی است که سالها به تدریس فلسفه مشغول بوده است و دغدغهمند آن است که بتواند مفاهیم باارزش را به زبانی روان بیان کند.
'عجیب نبود که نمی دانست کیست؟ و بی انصافی نیست که انسان در قیافه خود دستی ندارد؟ این قیافه را به او قالب کرده بودند. آدم می تواند دوستانش را خود انتخاب کند، اما انتخاب خودش دست خودش نیست. حتی بشر بودنش هم دست خودش نیست.'
کتاب دنیای سوفی اولین بار در سال ۱۹۹۱به چاپ رسید و در سه سال متوالی پرفروشترین کتاب نروژ لقب گرفت. اکنون میتوان دنیای سوفی را به ۶۰ زبان دنیا در سراسر جهان یافت. همچنین فیلمی برگرفته از داستان این کتاب ساخته شده است. علاوهبر اینها، حتی بازی رایانهای هم با الگو گرفتن از آن و با همین عنوان روانهی بازار گشته است.
کتاب دنیای سوفی در عین سرگرمکننده بودن بسیار آموزنده است. خواندن این کتاب هم برای نوجوانان و هم بزرگسالان مناسب خواهد بود.
با هم بریدهی دیگری از کتاب را بخوانیم:
اسب، اسب به دنیا میآید. اما انسان، انسان به دنیا نمیآید. باید او را آموزش و تعلیم داد تا انسان شود.