موسیقی سنتی ایران

موسیقی اصیل ایرانی از چندین قسمت که به اصطلاح "دستگاه"نامیده می شوند تشکیل شده است که عبارتند از؛

شور و ماهور و همایون و نوا

سه گاه و چهارگاه و راست پنجگاه

بعضی از این به اصطلاح "دستگاه "های اصلی خود به چندین قسمت کوچک تر مشتق می شوند که به آنها مقام و یا آواز می گویند.

دستگاه هایی که شامل آواز های جداگانه هستند دو دستگاه شور و همایون هستند.

شور چهار آواز به نام های؛ ابوعطا،افشاری،بیات ترک (بیات زند) و دشتی دارد و همایون شامل یک آواز به نام اصفهان می باشد.

نکته اینکه در بعضی از تعاریف قدما به تمامی این دستگاه‌ها نیز واژه آواز اطلاق می گردد که در واقع می گویند موسیقی ایرانی شامل ۱۲ آواز می باشد که از جمع ۷ دستگاه اصلی و مشتقات آنها بوجود می آید.

هر دستگاه نیز به نوبه خود شامل قسمت های کوچکتری است که در واقع پیکر بندی آن دستگاه را تشکیل می دهند و به آنها در اصطلاح "گوشه"گفته می شود. این گوشه ها از پایین ترین نت شروع و به بالاترین نت حرکت کرده و دوباره به همان نت اول که به اصطلاح نت شاهد آن دستگاه نامگذاری می شود بر می گردند که معمولا نوازندگان و خوانندگان ایرانی این روش را رعایت می کنند هر چند ممکن است از نت های وسط و یا حتی نت‌های بالا شروع به خواندن و یا نواختن کنند.