نادرشاه افشار، آخرین جهانگشای شرق و ناپلئون ایران که توانست امپراتوری عثمانی، افغان‌ها و مدعیان داخلی را از بین ببرد و مشهد را به عنوان پایتخت ایران نامگذاری کند!
آرامگاه نادرشاه افشار در مشهد، بیشتر از یک مکان تاریخی است. اینجا یک معجزه از هنر، زیبایی، و تاریخ ایران را تجربه خواهید کرد که به شما احساسی عمیق از ارزش‌ها و فرهنگ این سرزمین می‌بخشد.
در ادامه با ما همراه باشید تا این شخصیت قدرتمند تاریخ ایران را بشناسیم و آثار موجود در آرامگاه نادری را باهم بررسی کنیم.
بعد از انقراض سلسله صفویان و تسلط افغان بر ایران، نادرشاه قیام کرد و سلسله افشاریه با کشتن اشرف افغان و خلع شاه عباس سوم از پادشاهی، پایه‌گذاری شد.
در این زمان، ایران به پهناورترین گسترهاش رسید که بخشهایی از کشورهای کنونی ارمنستان، گرجستان، جمهوری آذرباریجان، افغانستان، تاجیکستان، بحرین، ترکمنستان، ازبکستان، پاکستان، عراق، کویت، ترکیه، امارات متحده عربی و عمان را نیز در بر داشت.
مقبره نادرشاه افشار داستان عجیبی دارد. نادر شاه دوست داشت در شهر مشهد به خاک سپرده شود و به همین دلیل در هنگام حیات خود دستور ساخت آرامگاهی کوچک را در بالا خیابان مشهد داد. این آرامگاه کوچک در سال ۱۱۴۵ هجری قمری یا ۱۱۱۱ هجری شمسی در مجاور چهارباغ شاهی و روبروی حرم امام رضا از خشت و گل ساخته شد.
بعد از آن به هند رفت و درصدد فتح آن برآمد و الماس کوه نور و دریای نور را به غنیمت گرفت و همراه خود به ایران آورد.الماس کوه نور هم اکنون بخشی از جواهرات سلطنتی پادشاهی بریتانیا است و مشهورترین الماس غیر قابل ارزش گذاری جهان است.
الماس دریای نور هم، هم اکنون در موزه جواهرات ملی ایران واقع در خیابان فردوسی تهران قرار دارد و ارزش آن چنان است که به عنوان پشتوانه پول ملی شناخته می‌شود.
پس از پیروزی‌اش نیز تصمیم گرفت یک مقبره بهتر برای خودش بسازد؛ از این رو دستور داد تا سنگهای مرمر سیاه و بزرگی را از آذرباریجان به سمت خراسان بیاورند که هر کدام از این سنگ‌ها به صورت میانگین حدود ۴۰ خروار وزن داشت.
در اواخر عمرش نیز، یک بنای خانوادگی به نام عمارت خورشید یا کاخ خورشید ساخت که در شهرستان کلات خراسان رضوی قرار دارد. اما در نهایت، جسدش در هیچ کدام از این مقبره‌ها دفن نشد!
آقا محمد خان قاجار، جسد او را از فتح آباد خبوشان به تهران برد و سر انجام قوام السلطنه در اواخرعهد قاجار( ۱۲۹۶خورشیدی)، به پاس قدردانی از خدمات این شاه بزرگ، در محل یکی از مقابر ویران شده نادری، آرامگاه تازه‌ای برای وی ساخت و استخوانهای او را از تهران به مقبره مزبور حمل کردند.
ساختمان جدید که در محل فعلی آرامگاه وی قرار داشت مدتی بر پا بود تا این که انجمن آثار ملی ایران در سال ۱۳۳۵ خورشیدی درصدد بر آمد آرامگاهی مناسبِ شأن نادرشاه برای وی در همان محل مقبره ساخته قوام‌السلطنه ساخته شود. این کار از سال ۱۳۳۶شروع و در سال ۱۳۴۲ به پایان رسید. ساختمان جدید آرامگاه نادر شاه افشار در تاریخ ۱۲ فرودین ماه سال ۱۳۴۲ با حضور محمد رضا پهلوی به همت انجمن آثار ملی ایران در باغ نادری بازگشایی شد.
این موزه هم‌اکنون تحت مدیریت سازمان میراث فرهنگی اداره می‌شود. در اواخر سال ۱۳۸۶ باغ موزه نادری که بر اساس طرح نوین بهسازی مورد بازنگری و تعمیرات در فضاهای داخلی قرار گرفته بود پس از ۶ ماه تعطیلی دوباره بازگشایی شد. فیلمی درباره آرامگاه در ساله ۱۳۸۹ به کارگردانی علی حسن زاده ساخته شده است.
آرامگاه نادرشاه بنایی است در مجموعه باغ موزه نادری در شهر مشهد که به یادبود نادرشاه افشار در سال ۱۳۴۲ خورشیدی توسط هوشنگ سیحون طراحی و ساخته شد. ساختمان آرامگاه نادرشاه از قسمت مرکزی که محل تدفین نادرشاه است به دو تالار موزه تقسیم شده است که یکی از آنها موزه اسلحه دوره‌های مختلف تاریخ ایران و دیگری موزه اسلحه و آثار مربوط به دوران نادرشاه را نمایش می‌دهد.
این مجموعه واقع در ضلع شمال غربی چهارراه شهدا (نادری سابق) است که پس از آرامگاه امام رضا، مهم‌ترین مکان گردشگری و تاریخی داخل شهر مشهد تلقی می‌شود. این بنا در باغی به مساحت ۱۴۴۰۰ متر مربع ساخته شده‌است.
آرامگاه شامل سکویی دوازده پله‌ای، محل گور، پوششی خیمه مانند بر روی قبر، سکویی مرتفع در مجاور قبر با مجسمه نادرشاه سوار بر اسب و سه تن دیگر در پی او، یک غرفه فروش کتاب و دو تالار برای موزه است.
مجسمه نادر شاه سوار بر اسب به همراه تنی چند از سربازانش بر فراز یک حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز فقید ابوالحسن صدیقی ساخته شده است. مصالح مقبره غالباً از سنگهای خشن و سخت گرانیت کوهسنگی مشهد است. بعضی از قطعات سنگ بسیار بزرگ انتخاب شده تا تداعی کننده مقبره دوم ساخته خود نادرشاه باشد. پوشش آرامگاه کاملاً به مانند چادر عشایری است، که نادر در آن زاده و هم کشته شده‌است. پوشش دیوارهای داخلی آرامگاه نیز از سنگهای مرمر اُخرایی رنگ مراغه انتخاب شده تا قتل نادرشاه در داخل چادر را بهتر تداعی کند.
موزه نادری در قسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه نادرشاه افشار در ۲ تالار به معرفی آثار تاریخی این دوره می‌پردازد
این تالار به نمایش اشیاء مختلفی به‌منظور معرفی آثار تاریخی دوره افشار پرداخته است.
شامل انواع سلاح‌ها، البسه و پوشاک رزمی نظامیان دوره افشار، تابلوهای نقاشی از نادر و صحنه‌های جنگ مانند تابلویی از جنگ کرنال، وسایل سوارکاری مانند زین و برگ اسب از دوره افشار تا قاجار، چند نسخه خطی نفیس از جمله تاریخ جهانگشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادراختصاص دارد که روی یکی کلمه « السلطان نادر» حک شده و روی دیگری که در دشت مغان به سال ۱۱۴۸ هجری در روز تاجگذاری نادر از طرف ملت ایران به وی هدیه شده این بیت شعر طلاکوب شده‌است:
در حال حاضر این تالار به نمایش برخی تصاویر و نیز پاره ای اطلاعات تاریخی در ارتباط با زندگی نادرشاه افشار و همچنین محمدتقی خان پسیان اختصاص یافته است.
قیمت بلیط ورودی آرامگاه نادری در سال ۱۴۰۳ برای هر نفر ۲۵ هزار تومان است.
از حرم از سمت بست شیرازی خارج شوید، چهارراه اول مقابل شما، چهارراه شهدا نام دارد که سمت راست شما آرامگاه مشخص است. مسیر پیاده‌روی آن تا حرم تنها ۱۰ دقیقه است.
ساعت کاری موزه نادری از ۹ صبح تا ۵ عصر است. این مجموعه در طول ۷روز هفته آماده استقبال از شما گردشگران عزیز است و تنها در روز اول فروردین و شهادت‌ها تعطیل می‌باشد.
آرامگاه نادرشاه افشار، بنایی باشکوه در شهر مشهد، یادآور فاتحی بزرگ و دورانی پر فراز و نشیب در تاریخ ایران است. این مجموعه با معماری چشمگیر، موزه ارزشمند و باغ سرسبز، مکانی مناسب برای گشت و گذار و آشنایی با تاریخ ایران زمین است. بازدید از این آرامگاه، فرصتی برای تجلیل از نادر شاه افشار، بزرگ مردی که ایران را پس از سالها آشوب و ناامنی، متحد و قدرتمند کرد، به ارمغان می‌آورد.
اگر قصد سفر به مشهد را دارید، برنامه سفر سه روزه به مشهد را مطالعه کنید تا سکان سفرتان را بدست بگیرید و بدون نیاز به لیدر، به تنهایی از زیباترین جاهای دیدنی مشهد دیدن کنید.
منبع : yejayekhoob.com
