رازهایی برای جلوگیری از زایمان زودرس
مقدمه
من ش رمضانی کارشناس مامایی هستم و اینجام تا تجربیات شخصی و کاری خودم در ارتباط با مشکلات بارداری، خصوصا زایمن زودرس برو باهاتون به اشتراک بذارم. بارداری میتونه یکی از شیرین ترین و متفاوت ترین اتفاقات و یا تجربه در دوران زندگی هر خانمی باشد، با تمام این شیرینی ها بارداری دورانی حساس و نیازمند مراقبت های ویژه می باشد.
افرادی که اولین بار تجربه بارداری دارند ناخداگاه دچار استرس و دغدغه هایی میشوند که اگر یک ماما و یا پزشک مهربان و دلسوز در کنار آنها باشد، میتواند تا حدودی از این استرس کاسته و دوران فراموش نشدنی برای مادر باردار رقم بزنند.
همیشه پیشنهاد من، به عنوان یک ماما با 7 سال سابقه کاری به مادران این است که قبل از اقدام به بارداری حتما به پزشک یا ماما جهت بررسی مراجعه کنند تجربه ثابت کرده مادرانی که مراقبت های خود را از ماهها قبل از بارداری آغاز کرده اند بارداری و زایمان ایمن تر و سالم تری نسبت به مادران دیگر داشته اند. پس اگر سلامت خود و فرزند دلبند تان برایتان حایز اهمیت است مراقبت های خود را زودتر شروع کنید.
در این مقاله سعی کردم که مشکلات مربوط به زایمان زودرس و اقدامات لازم رابرایتان بازگو کنم مشکلی که ممکن است برای خیلی از مادران پیش آمده باشد از جمله خود من که با این مشکل در دوران بارداری روبه رو بودم امید است که این تجربه و اطلاعات کاربردی و مفید باشد.
تعریف زایمان زودس
مدت زمان بارداری نرمال 40 تا 42هفته طول میکشد که این مدت برای کامل شدن جنین از هر لحاظ لازم و ضروری می باشد زایمانی که قبل از 37 هفته انجام شود را زایمان زودرس میگویند. و زایمانی که بعد از 42 هفته باشد را زایمان دیررس می نامند.
زایمان زودرس بسته به اینکه در چه سنی از بارداری اتفاق می افتد عوارض و مشکلات مادری و جنینی متفاوتی خواهد داشت و هرچه سن بارداری به 37 هفته نزدیکتر باشد عوارض کمتری به همراه خواهد داشت.
چه عواملی باعث زایمان زودرس می شود
۱.افزایش زایمان های چند قلویی.
۲.تهدید به سقط: در خانم هایی که سابقه سقط جنین داشته یا به علت بیماری های مختلف زنان از جمله عفونت،بارداری خارج رحمی، پری اکلمپسی ، عدم تشکلیل قلب و نقایص جنینی احتمال سقط برای آنها وجود دارد معمولا ختم حاملگی قبل ۳۴ هفته اتفاق میافتد.
۳.سبک زندگی و عوامل اجتماعی: شغل و انجام کارهای طاقت فرسا، استعمال دخانیات و مصرف الکل، فقر، وزن پایین، قد خیلی کوتاه ،ساعت کاری طولانی ،عدم وجود مراقبت های بارداری و کمبود پزشک در مناطق محروم.
۴.عوامل روانی: افسردگی، ترس،اضطراب، مورد مهر و محبت واقع نشدن، استرس شدید که باعث تولید هورمونی میشود که انقباضات رحم را زیاد میکند.
۵.تغذیه:کمبود ویتامینс،وزن پایین یا وزن خیلی بالای مادر،کلسترول و چربی بالای مادر،کم خونی متوسط تا شدید در اوایل بارداری،وزن خیلی کم قبل بارداری و عدم کسب وزن مناسب در طول بارداری.
۶.سن کم تر از ۱۷یا بالای ۳۵و۴۰.
۷.ژنتیک:خانم هایی که خودشان قبل ۳۷ هفته به دنیا آمده اند یا مادر و خواهر آنها زایمان زودرس داشته اند احتمال آنکه این قضیه برای خودشان هم اتفاق بیافتد وجود دارد.
۸.فاصله بین بارداری ها: کمتر از ۱۸ ماه احتمال سقط و زایمان زودرس وجود دارد.
۹.سابقه زایمان زودرس: خطر زایمان زودرس در کسانی که زایمان اولشان هم زودرس بوده ۳ برابر نسبت بقیه بیشتر است.
۱۰.عفونت ها: میکروارگانیسم و میکروب های مختلف از طریق سرویکس،لوله ها ،واژن، پرده های جنینی،جفت،بندناف، که میتوانند به مایع آمنیوتیک و خون بند ناف راه پیدا کنند.
۱۱.خونریزی واژینال در ۳ ماهه اول و دوم بارداری
۱۲. اختلالات رحمی و جفتی:کوتاه بودن دهانه رحم نسبت به طبیعی حدود کمتر از۲۰mm به عنوان نارسایی دهانه رحم شناخته میشود.اختلالات جفتی مثل جفت سرراهی،چسبندگی جفت،جداشدن زودرس جفت.
۱۳. بیماری: دیابت بارداری،فشار خون،بیماری قلبی عروقی،پری اکلامپسی و بیماری کلیوی، تیروئید درمان نشده مادر.
راه های جلوگیری از زایمان زودرس
پس از شناسایی مادران در معرض خطر زایمان زودرس با توجه به عامل شناسایی شده اقدام برای هر کدام نیز متفاوت خواهد بود. تعدادی از بارداران مجبور به بستری در بیمارستان و تعدادی در منزل دارو دریافت می کنند .
آن دسته از مادرانی که سابقه سقط یا زایمان زودرس در بارداری قبلی داشته اند با استفاده از سونوگرافی طول سرویکس(دهانه رحم) آنها بررسی می شود که در صورتی که کمتر از 25م.م باشد این مادران باید سرکلاژ شوند.
سرکلاژ یعنی دوختن دهانه رحم جهت جلوگیری از زایمان زودرس؛ سرکلاژ خود نیز عوارضی دارد که انجام دادن یا ندادن آن بستگی به نظر پزشک معالج دارد.
یکی دیگر از راههای جلوگیری از زایمان زودرس هورمون درمانی با استفاده از پروژسترون می باشد.
هورمون پروژسترون در پایداری رحم و ثبات آن و جلوگیری از انقباضات شدید در دوران بارداری نقش مهمی دارد.به طوری که تولید آن توسط جسم زرد و بعدا توسط جفت اهمیت بسیار مهمی دارد. و در صورت اشکال در ترشح آن سقط جنین یا زایمان زودرس اتفاق میوفتد.چرا که با کاهش پروژسترون تولید پروستاگلاندین های منقبض کننده از آندومتر رحم زیاد شده و سبب انقباضات میومتر رحم میشود.
تجویز پروژسترون در آمریکا فقط برای زنانی است که سابقه زایمان زودرس را قبلا داشته و یا سابقه زایمان زودرس ندارند اما سرویکس آنها کوتاه است .
استفاده از پروژسترون در پروتکل کشوری در خصوص پیشگیری از زایمان زودرس
اگر خانمی قبلا سابقه زایمان زودرس داشته باشد و اکنون حامله است و تک قلو است باید این خانوم پروژسترون ۲۵۰میلی گرم عضلانی را از هفته ۱۶ تا ۲۰ به صورت هر هفته تا ۳۶ هفته حاملگی تزریق کند.
اگر خانمی باشد که سابقه زایمان زودرس نداشته باشد اما تا هفته ۲۴ حاملگی طول آن کمتر از ۲۰ میلی متر باشد باید برای او شیاف پروژسترون را روزانه به میزان ۱۰۰_۲۰۰میلی گرم تا هفته ۳۶ بارداری تجویز کرد. علاوه بر آن باید اگر بارداری چندقلو دارد و سابقه زایمان زودرس داشته و یا طول سرویکس کمتر از ۲۰ میلیمتر است باید برای پیشگیری به او پروژسترون داد.
در پایان به عنوان یک مادر باید بگویم من نیز در دوران بارداری با این مشکل درگیر بودم در 30 هفته بارداری به دلیل شروع درد های زایمانی بستری شدم و استرس های آن دوران غیر قابل تحمل بود، انتظار یک نوزاد نارس که آن هم معلوم نبود که اصلا بتواند زنده بماند یا نه و یا اگر زنده بماند چه عوارض و مشکلاتی در پیش رویمان خواهد بود تمامی این افکار دیوانه کننده بود. اما با کمک پزشکان مجرب و استفاده از دارو دردهای زایمانی را از بین بردند و این کابوس تا انتهای بارداری با من همراه بود زیرا هر لحظه امکان ایجاد زایمان وجود داشت و 2 ماه اخر بارداری استراحت مطلق بودم ولی با تولد به موقع نوزاد تمامی آن استرس ها و کابوس ها به شیرینی وجود دلبندم خاتمه پیدا کرد. امید است که تمامی مادران این سرزمینم زایمانی ایمن و نوزادی سالم داشته باشند و از تمامی این استرس ها به دور باشند.
1401/5/27