به سوال زیر دقت کنید یکی از نمونه سوالات تکرار شده در ازمون های استخدامی اموزش و پرورش است . قصد داریم با ارائه یک سوال به بررسی مفاهیم موجود در این سوال بپردازیم .
سوال: کدام یک از موارد زیر میتواند مهم‌ترین کارکرد یک تدریس موثر باشد؟
گزینه‌ها:
برای پاسخ به سوال بالا درباره مهم‌ترین کارکرد تدریس موثر، نیاز به اطلاعاتی درباره **روش‌ها و فنون تدریس** داریم. این اطلاعات به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از نقش معلم و فرآیند یادگیری دانش‌آموزان داشته باشیم. در ادامه، برخی از مفاهیم کلیدی و روش‌های تدریس که برای پاسخ به این سوال مفید هستند، آورده شده است:
تعریف:کنترل و هدایت به معنای راهنمایی دانش‌آزان در فرآیند یادگیری است. معلم با استفاده از روش‌های مختلف، افکار و اعمال دانش‌آموزان را به سمت اهداف آموزشی هدایت می‌کند.به عنوان مثال: استفاده از پرسش‌های هدفمند، فعالیت‌های گروهی و بازخوردهای سازنده برای هدایت دانش‌آموزان.
اهمیت این کارکرد پایه‌ای برای سایر کارکردهای تدریس است، زیرا بدون هدایت صحیح، انتقال اطلاعات و ایجاد انگیزه به درستی انجام نمی‌شود.
ایجاد انگیزه به معنای تشویق دانش‌آموزان به مشارکت فعال در فرآیند یادگیری است. برای مثال استفاده از داستان‌های جذاب، مثال‌های واقعی و تشویق دانش‌آموزان برای مشارکت در کلاس. انگیزه باعث می‌شود دانش‌آموزان با علاقه بیشتری در فرآیند یادگیری شرکت کنند.
انتقال اطلاعات به معنای ارائه محتوای آموزشی به دانش‌آموزان است. استفاده از سخنرانی، ارائه‌های بصری (مانند اسلاید) و منابع آموزشی متنوع مثال هایی برای درک بهتر موضوع هستند . این مورد برای ارائه دانش پایه به دانش‌آموزان ضروری است، اما بدون هدایت و انگیزه، ممکن است به یادگیری عمیق منجر نشود.
پرورش مهارت‌های تفکر به معنای کمک به دانش‌آموزان برای تحلیل، ارزیابی و حل مسائل است.
مثال: استفاده از روش‌های حل مسئله، بحث‌های گروهی و پروژه‌های تحقیقاتی - این کارکرد به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا به جای حفظ کردن اطلاعات، توانایی تفکر انتقادی و خلاقانه پیدا کنند.
ایجاد تعادل به معنای برقراری توازن بین چالش‌ها و توانایی‌های دانش‌آموزان است. بعنوان مثال ارائه تکالیف متناسب با سطح دانش‌آموزان و استفاده از روش‌های آموزشی متنوع.
اهمیت این کارکرد باعث می‌شود دانش‌آموزان احساس ناتوانی یا خستگی نکنند و با انگیزه به یادگیری ادامه دهند.
روش‌های فعال تدریس، دانش‌آموزان را به مشارکت فعال در فرآیند یادگیری تشویق می‌کنند. برای مثال استفاده از روش‌هایی مانند یادگیری مشارکتی، پروژه‌های گروهی و بحث‌های کلاسی.
ارزیابی و بازخورد به معنای بررسی پیشرفت دانش‌آموزان و ارائه راهنمایی‌های سازنده است.( استفاده از آزمون‌های کوتاه، پروژه‌ها و بازخوردهای فردی به دانش‌آموزان میتواند مثال هایی برای این مورد باشند )
با توجه به ۷ موردی که در بالا توضیح داده شد، کنترل و هدایت (Guidance and Control) به عنوان مهم‌ترین کارکرد تدریس موثر در نظر گرفته می‌شود. دلیل این انتخاب به شرح زیر است:
برای درک بهتر میتوان به مثال زیر پرداخت :
فرض کنید معلمی در حال تدریس درس ریاضی است. او با استفاده از کنترل و هدایت، دانش‌آموزان را به سمت حل مسئله هدایت می‌کند. در این فرآیند:
بدون کنترل و هدایت، این فرآیند ممکن است به درستی انجام نشود و دانش‌آموزان نتوانند مفاهیم را به طور عمیق یاد بگیرند.
منابع :
کتاب Teaching for Effective Learning: A Guide for Teachers
سوالات آزمون استخدام
