کاراگینان (Carrageenan) یک افزودنی غذایی است که از جلبک قرمز استخراج می شود و به عنوان ضخیم کننده و تثبیت کننده در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. کاراگینان انواع مختلفی دارد که هر کدام خاصیت ژله کنندگی متفاوتی دارند و می توان برای اهداف مختلف از آنها استفاده کرد.
قیمت خرید و فروش کاراگینان در بازار ایران تابع پارامترهای مختلف و همچنین قیمت دلار متفاوت است و در حال حاضر امکان خرید کاراگینان از طریق اینترنت نیز وجود دارد. با این مقاله از نشریه جهان شیمی فیزیک در ادامه همراه ما باشید.
همانطور که گفته شد کاراگینان یک افزودنی غذایی است که از یک نوع جلبک دریایی قرمز خوراکی بدست می آید و تاریخچه بسیار طولانی در کاربرد غذایی دارد. دو نوع از کاراگینان وجود دارد که از نظر ساختار شیمیایی بسیار متفاوت هستند.
کاراگینان تخریب شده توسط یک محلول اسیدی پردازش می شود در حالی که نوع تخریب نشده تحت پردازش قرار نمی گیرد. کاراگینان تخریب شده پلی گینان نامیده می شود و یک ترکیب التهاب زا و احتمالا سرطانزاست و نباید در مواد غذایی استفاده شود. کاراگینان تخریب نشده اغلب به عنوان یک افزودنی در مواد غذایی استفاده می شود.
کاراگینان اگرچه هیچ عطر و طعم و ارزش غذایی ندارد اما یک ماده قوام دهنده و تثبیت کننده مفید است. همچنین می تواند جایگزین چربی در غذاهای کم چرب و محصولات جایگزین لبنی با هدف بازار وگان شود.
بعضی از تولیدکنندگان از کاراگینان به عنوان چسب در گوشت های فرآوری شده استفاده می کنند. برخی دیگر نیز آن را قبل از پخت به مرغ ها تزریق می کنند تا گوشت نرم شده و برای مدت بیشتری آبدار بماند.
کاراگینان افزودنی است که برای غلیظ کردن ، امولسیون کردن و نگهداری مواد غذایی و نوشیدنی ها استفاده می شود. این ترکیب در انواع لبنیات ، شیرهای غیر لبنی ، پودینگ سویا و سایر دسرها ، مرغ و گوشت غذاهای آماده ، سوپ و آبگوشت کنسرو شده ، شام های مایکروویوی ، دسرهای ژله وگان و پیتزاهای منجمد مورد استفاده قرار می گیرد. در داروسازی این ماده برای برخی از نوشیدنی های تغذیه ای یا رژیمی و همچنین ویتامین های جویدنی مورد استفاده قرار می گیرد.
از اواخر دهه 1960 ، در مورد تأثیرات کاراگینان بر سلامتی اختلاف نظر وجود دارد. برخی شواهد نشان می دهد که کاراگینان باعث التهاب و زخم های دستگاه گوارش می شود و به سیستم هضم شما آسیب می رساند.
جامعه پزشکی مطمئن نیست که کاراگینان تا چه حدی به سیستم هضم آسیب می رساند. این بدان معناست که ما نمی دانیم این ماده چقدر سمی است. توجه به این نکته مهم است که هیچ مطالعه مرتبطی با شرکت کنندگان انسانی در این مورد انجام نشده است.
یافته های یک بررسی از سال 2017 نشان داد که حتی کاراگینان غیر تخریب شده نیز می تواند باعث التهاب و اختلالات روده شود و نشان داده شده که این ماده ممکن است باعث زخم های گوارشی و IBD شود.
با این حال بررسی های سال 2018 به این نتیجه رسیدند که شواهد کافی برای نتیجه گیری درباره اثرات دقیق کاراگینان بر سلامتی وجود ندارد.