طیف وسیعی از مواد شیمیایی آزمایشگاهی وجود دارد که در آزمایشگاه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. کارکنان آزمایشگاه در طول دوران کاری خود در معرض طیف وسیعی از مواد شیمیایی آزمایشگاهی خطرناک قرار می گیرند که برای حفظ ایمنی باید به درستی نگهداری و استفاده شوند. سهل انگاری غیرعمدی می تواند منجر به حوادثی مانند آتش سوزی یا اثرات نامطلوب سلامتی شود. اگر اقدامات مناسب برای کنترل خطرات مرتبط با مواد شیمیایی آزمایشگاهی انجام شود، ایمنی را می توان به مقدار زیادی بهبود بخشید.
با توجه به شرایط موجود، هر واکنش شیمیایی می تواند به سرعت از کنترل خارج شود. هر زمان که با مواد شیمیایی در آزمایشگاه کار می کنید، باید کاملا از کاری که انجام می دهید، میزان مخلوط کردن و خطرات مربوط به هر واکنش شیمیایی آگاه باشید.
مهم است که هرگز بدون داشتن اطلاعات کافی مواد شیمیایی را با هم مخلوط نکنید، مگر اینکه به شما گفته شده باشد که این کار را انجام دهید و بدانید که آنها چگونه واکنش نشان خواهند داد. به عنوان مثال، برخی از مواد شیمیایی با نور UV و برخی با آب واکنش می دهند. برخی از واکنش ها توسط گرما و برخی دیگر توسط سرما ایجاد می شوند. همیشه باید بدترین حالت را با هر ماده شیمیایی تصور کنید و با آن به گونه ای رفتار کنید که گویی یک ماده خطرناک است که می تواند به شما آسیب برساند.
مواد شیمیایی در بسیاری از جنبه های کار آزمایشگاهی بسیار مفید هستند و ممکن است چیزی باشند که شما به طور منظم با آن کار کنید. به همین دلیل، درک این نکته مهم است که چگونه رعایت برخی از قوانین ایمنی اولیه آزمایشگاهی می تواند از حوادث خطرناک شیمیایی جلوگیری کند و حتی ممکن است جان شما یا دیگران را نجات دهد. برخی از مواد شیمیایی آزمایشگاهی خطرناک عبارتند از:
این حلال چربی دوست و قابل اشتعال برای پوست، ریه ها و چشم ها تحریک کننده است. حتی بدتر از آن، بنزن به راحتی از پوست عبور کرده و وارد جریان خون می شود. سپس بدن آن را به متابولیت های سمی تبدیل می کند که می تواند به مغز و قلب آسیب برساند، سیستم ایمنی را سرکوب کند و حتی باعث سرطان خون شود.
این حلال و ضدعفونی کننده که در همه جا یافت می شود، به راحتی می تواند از طریق ریه ها و دستگاه گوارش جذب بدن شود. علاوه بر این که سیستم عصبی مرکزی را تحت فشار قرار می دهد. اتانول به دلیل قابل اشتعال بودن بسیار خطرناک است و ممکن است باعث آتش سوزی شود.
در حالی که بیوشیمی دانان احتمالا با استفاده از ایمیدازول در تصفیه پروتئین آشنا هستند، ممکن است ندانند که ایمیدازول بسیار خورنده است. این ماده شیمیایی می تواند پوست و چشم را به شدت بسوزاند و در صورت استنشاق به غشاهای مخاطی آسیب برساند.
به عنوان یک مایع برودتی، نیتروژن مایع می تواند باعث سوختگی وحشتناک فریزر و آسیب به بافت شود. علاوه بر این، هنگامی که مایع به اندازه ای گرم می شود که به گاز تبدیل شود، خطر خفگی ایجاد می کند.
این تثبیت کننده بافت همچنین به عنوان یک اکسید کننده با بخارات سمی عمل می کند که به ویژه برای ریه ها و چشم ها مضر است. این ماده شیمیایی حتی در غلظت های پایین، بخارات آن باعث پارگی و اثر آزار دهنده (روانگردان) در فرد می شود.
این ضد عفونی کننده قابل اشتعال باید حتما در زیر هود آزمایشگاهی استفاده شود. فنل می تواند پوست را خورده و همچنین در هنگام استنشاق به ریه ها آسیب های بسیار شدیدی وارد کند. غلظت بالای آن حتی می تواند با مسدود کردن کانال های سدیم قلب باعث آریتمی قلبی نیز شود.
اسید پیکریک که معمولا در فیکساتورهای بافت استفاده می شود، می تواند موها را زرد رنگ کرده و چشم و پوست را تحریک کند. مواجهه مکرر با این ماده شیمیایی باعث درماتیت می شود. حتی بدتر از آن، به کبد و کلیه ها نیز می تواند آسیب برساند. اسید پیکریک فلزات را خورده و در صورت نگهداری نادرست، می تواند از محلول متبلور شود که ممکن است باعث انفجار شود.
این اسید سولفوریک از مواد شیمیایی آزمایشگاهی رایج است که از طریق نکروز انعقادی باعث خوردگی پوست و چشم می شود. بدتر از آن، هنگامی که با الکل یا آب مخلوط می شود گرما آزاد می کند. به این معنی که افرادی که با اسید سولفوریک پاشیده شده آسیب می بینند، ممکن است از سوختگی حرارتی و همچنین اسیدی رنج ببرند.
