مونوپروپیلن گلیکول که معمولاً با نام پروپیلن گلیکول نیز شناخته می شود، یک ترکیب شیمیایی بسیار پرکاربرد در صنایع مختلف است. مونوپروپیلن گلیکول برای سال ها به عنوان گلیکول در سیستم‌های فرآوری مواد غذایی و آشامیدنی مورد استفاده قرار می گرفت. گلیکول به صورت تجاری از طریق یک واکنش شیمیایی بین پروپیلن اکسید و یک کاتالیزور تولید می شود.
مونو پروپیلن گلیکول مایعی بی رنگ، بی بو، با طعمی خاص، روغنی، رطوبت گیر و قابل اختلاط با آب، استون و کلروفرم است. از خواص این ترکیب شیمیایی می توان به خواص پلاسته کننده، سورفکتانت و امولسیون کنندگی مورد استفاده در صنایع مختلف اشاره کرد. همچنین می توان از آن به عنوان مرطوب کننده و آنتی اکسیدان در لوازم آرایشی و مواد غذایی نیز استفاده کرد.
این ترکیب شیمیایی در صنایع مختلف کاربردهای بسیار زیادی دارد. در صنعت پتروشیمی از این ترکیب شیمیایی برای تولید رزین های پلی استر، در واکنش با اسیدهای عامل و استایرن استفاده می شود. رزین هایی به دست آمده را می توان با الیاف شیشه برای ساخت قایق ها و غیره استفاده کرد. در صنایع شیمیایی از مونو پروپیلن گلیکول به عنوان ضد یخ و خنک کننده نیز استفاده می شود.
مونو پروپیلن گلیکول در صنعت داروسازی، به عنوان حامل مواد فعال در واکسن ها، شربت های سرفه و در کپسول های ژل استفاده می شود. از این ترکیب شیمیایی در تهیه یک فرآورده دارویی، برای استفاده موثر از محصول، مواد موثره باید در یک ماده اولیه حل شوند. مونو پروپیلن گلیکول به دلیل میل ترکیبی بالا، پایه بسیار موثری برای تولید داروهای خوراکی، موضعی یا تزریقی است.
در صنایع غذایی از این ترکیب شیمیایی به عنوان یک مرطوب کننده استفاده می شود. این ترکیب شیمیایی می تواند به عنوان یک اصلاح کننده کریستالیزاسیون، یک مرطوب کننده، یک عامل نرم کننده، یک حلال، یک عامل کنترل کننده ویسکوزیته، یک کمک آبرسانی مجدد یا یک افزودنی غذایی موثر باشد.
در تولید محصولات مراقبت شخصی، مونو پروپیلن گیلکول به عنوان یک مرطوب کننده و یک حلال استفاده می شود. این ماده به عنوان یک نرم کننده، اصلاح کننده ویسکوزیته و مرطوب کننده در بسیاری از انواع لوازم آرایشی استفاده می شود. این ماده جزء محصولاتی مانند دئودورانت ها، ضد تعریق ها، شامپوها، نرم کننده ها، فیکساتورها و ژل ها است.
از مونو پروپیلن گلیکول در سیالات انتقال حرارت مبتنی بر آب که به عملکرد ضد یخ نیاز دارند، استفاده می شود.
از این ترکیب شیمیایی در فرمولاسیون تهیه ضد یخ موتور بدون آب و بر پایه آب استفاده می شود.
مونو پروپیلن گلیکول به عنوان یک خوراک شیمیایی برای تولید رزین های پلی استری استفاده می شود.
از این ترکیب شیمیایی برای تولید مایع یخ زدایی برای هواپیما و باند فرودگاه استفاده می شود.
مونو پروپیلن گلیکول یک مرطوب کننده، برای حفظ سطح رطوبت تنباکو و برخی مواد غذایی است.
این ترکیب شیمیایی یک مایع شفاف سفید مایل به آب، کمی شیرین و کمی چسبناک است. مونو پروپیلن گلیکول در دمای 198 درجه سانتی گراد می جوشد و در دمای 51- درجه سانتی گراد وقتی با کمتر از 39 درصد آب مخلوط می شود، منجمد می شود. این ترکیب شیمیایی دارای خاصیت رطوبت سنجی و قابلیت اختلاط با آب در تمام نسبت ها است.
مونو پروپیلن گلیکول به راحتی زیست تخریب پذیر است و دچار زیست انباشتگی نمی شود. غلظت بالای 25 درصد حجمی این ترکیب شیمیایی در آب یک عملکرد بیواستاتیک را ارائه می دهد.
مونو پروپیلن گلیکول در مقایسه با مخلوط های مبتنی بر اتیلن گلیکول ظرفیت بسیار کمتری برای انتقال حرارت کارآمد دارد. همچنین در دماهای پایین چسبناک تر است و بنابراین چالش بیشتری برای پمپاژ ایجاد می کند. اخیراً مونو پروپیلن گلیکول مبتنی بر سبزیجات به صورت تجاری در دسترس قرار گرفته است.
عوامل موثر بر سرنوشت و رفتار مونو پروپیلن گلیکول در محیط زیست عبارتند از pH، مواد آلی، محتوای رس خاک، ظرفیت تبادل کاتیونی، هوادهی و بافت زمین است. فرآیندهای اصلی که تحرک و توزیع مونو پروپیلن گلیکول را در محیط زیست تعیین می کند، ورود به آبراهه های سطحی و زیرزمینی با توجه به حلالیت آبی بالا و همچنین تجزیه زیستی و فتولیز سریع آن است.
تخمین زده می شود که مونو پروپیلن گلیکول در خاک به دلیل تجزیه زیستی برابر یا کمتر از 1 تا 5 روز نیمه عمر داشته باشد. با این حال، نرخ تخریب با توجه به خواص خاک، دما و سایر شرایط محیطی متفاوت خواهد بود.
