واکنش پذیری عناصر یکی از جنبه های مهم علم شیمی است و از این طریق می توان به ترکیبات جدید دست یافت. واکنش پذیری عناصر را می توان بر اساس جایگاه آنها در جدول تناوبی نیز پیش بینی کرد.
بطور کلی می توان توانایی واکنش پذیری عناصر مختلف را به تمایل اتم های آنها برای واکنش جهت رسیدن به آرایش الکترونی گاز نجیب نسبت داد. در واقع اصل واکنش پذیری همه عناصر رسیدن به یک آرایش الکترونی پایدار است و این مسئله با از دست دادن و گرفتن الکترون صورت می گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه با این مقاله از نشریه جهان شیمی فیزیک همراه ما باشید.
همانطور که می دانید فلزات در لایه های ظرفیت خود اصولا دارای یک تا دو الکترون هستند و از آنجاییکه قدرت جاذبه هسته بر آنها خیلی قوی نیست تمایل به از دست دادن الکترون دارند. مثلا فلزات قلیایی با از دست دادن یک الکترون و فلزات قلیایی با از دست دادن دو الکترون می توانند با عناصر دیگر پیوند برقرار کنند و به آرایش الکترونی پایدار برسند.
غیر فلزات برعکس به دلیل الکترونگاتیویته بیشتر با گرفتن الکترون به آرایش گاز نجیب می رسند و با عناصری با الکترونگاتیویته کمتر مانند فلزات پیوند برقرار می کنند. با در نظر گرفتن این موارد از روی جدول تناوبی می توان وضعیت واکنش پذیری عناصر مختلف را تعیین کرد.
یکی دیگر از مواردی که واکنش پذیری عناصر را می توان بر اساس آن تعیین کرد شعاع اتمی است. همانطور که می دانید شعاع اتمی بزرگتر در فلزات قدرت واکنش پذیری آنها را افزایش می دهد زیرا هسته اتم تسلط کمتری بر الکترون های لایه ظرفیت دارد و آنها خیلی راحت تر جدا می شوند. برعکس در غیر فلزات شعاع الکترونی کوچکتر با الکترونگاتیوی بیشتر قدرت واکنش پذیری آنها را افزایش می دهد.
در گروه های جدول تناوبی مثلا در فلزات قلیایی و قلیایی خاکی از بالا به پایین واکنش پذیری افزایش می یابد و در تناوب ها از چپ به راست با کوچکتر شدن شعاع اتمی واکنش پذیری افزایش می یابد.
