جوش شیرین یا بی کربنات سدیم به دلیل تطبیق پذیری بالایی که دارد، در همه جا یافت می شود. این ترکیب شیمیایی به صورت پودری با رنگ سفید، غیر قابل اشتعال و بی بو در بازار یافت می شود. جوش شیرین به عنوان یک پاک کننده چند منظوره، خوشبو کننده و علف کش استفاده می شود. همچنین برای بسیاری از اهداف بهداشتی و پزشکی نیز استفاده می شود. از این ترکیب شیمیایی در پزشکی معمولاً برای کاهش سوء هاضمه، رفلاکس اسید معده و از بین بردن بوی بد بدن استفاده می شود.
جوش شیرین از بی کربنات سدیم ساخته شده است که در تماس با آب فعال می شود. این ترکیب در آب به اجزای تشکیل دهنده خود یعنی سدیم و بی کربنات تجزیه می شود و pH محلول را افزایش می دهد و آن را قلیایی تر می کند. جوش شیرین به همین دلیل می تواند شیره معده را خنثی کرده و از بروز رفلاکس اسید معده جلوگیری کند.
در رابطه با مضرات جوش شیرین تحقیقات نشان می دهد که خود درمانی با آنمی تواند عوارض جانبی شدیدی برای سلامتی به همراه داشته باشد. آنتی اسیدهای بدون نسخه به طور کلی بی خطر هستند و عوارض جانبی ایجاد نمی کنند، اما مصرف جوش شیرین در مقادیر زیاد بدون مشورت پزشک می تواند منجر به تغییرات خطرناک در سطح الکترولیت بدن شود. همچنین ممکن است باعث پارگی معده شود. علاوه بر این، مصرف آن برای افراد مبتلا به فشار خون بالا، کسانی که سطح سدیم بالایی دارند و افرادی که کمبود آهن دارند (کم خونی) توصیه نمی شود.
جوش شیرین ممکن است با برخی داروها نیز تداخل داشته باشد و اثرات درمانی آنها را تغییر دهد. اگر از داروهای دیگری استفاده می کنید باید با پزشک خود در مورد استفاده از جوش شیرین مشورت کنید. با این حال، به طور کلی، زمانی که جوش شیرین در مقادیر توصیه شده مصرف شود، بعید است که خطرناک باشد.
جوش شیرین فواید بسیار زیادی در هم در صنعت و هم در منزل دارد. علاوه بر آشپزی و تمیزکاری شما از جوش شیرین می توانید برای موارد دیگری نیز استفاده کنید. رقیق کردن جوش شیرین در آب جایگزین مناسبی برای استفاده از شامپوهای تجاری است. جوش شیرین برای افرادی که موهای چرب دارند، می تواند بسیار مفید باشد زیرا دارای اثر خشک کننده و پاک کنندگی قوی است.
با این حال، استفاده بیش از حد از جوش شیرین می تواند در دراز مدت به موها آسیب برساند. طبق یک مطالعه، PH قلیایی، بار الکتریکی منفی و اصطکاک بین الیاف مو را افزایش می دهد که می تواند منجر به آسیب کوتیکول و شکستن فیبر شود که از مضرات جوش شیرین است.
شواهد محدودی وجود دارد که نشان می دهد جوش شیرین می تواند برای پوست نیز مفید باشد. با این حال، این ترکیب شیمیایی دارای خواص ضدعفونی کنندگی ملایمی است و مطالعات نشان داده است که بر روی انواع خاصی از قارچ ها اثر می گذارد.
جوش شیرین همچنین می تواند خارش و سوزش مرتبط با سایر مشکلات پوستی مانند اگزما و واکنش های پیچک سمی را تسکین دهد. همچنین ممکن است برخی از علائم پسوریازیس، عفونت های ادراری و خارش ناشی از آبله مرغان و بثورات پوشک را تسکین دهد. با این حال، باید مطالعات بیشتری در این رابطه انجام شود.
جوش شیرین همچنین به عنوان یک تمیز کننده و سفید کننده دندان ها و برای حفظ سلامت دهان و دندان نیز کارایی دارد. بسیاری از خمیردندان ها در واقع حاوی جوش شیرین برای این اهداف هستند.
برخی از افرادی که از جوش شیرین به صورت موضعی استفاده می کنند، ممکن است با بدتر شدن مشکلات پوستی مانند خارش، قرمزی و سوزش مواجه شوند. این ترکیب شیمیایی همچنین می تواند پوست را بیش از حد خشک کند که از مضرات جوش شیرین می باشد.
مصرف بیش از حد جوش شیرین ممکن است باعث بروز مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ، رفلاکس اسید، درد معده و اسهال شود. استفاده طولانی مدت از جوش شیرین، می تواند باعث افزایش تولید اسید معده شود و شرایط قلبی و کلیوی را بدتر کند.
افرادی که از قبل شرایطی مانند بیماری کلیوی، بیماری کبدی، فشار خون بالا و آپاندیسیت دارند، باید از مصرف جوش شیرین اجتناب کنند. همچنین مصرف این ترکیب شیمیایی برای زنان باردار و نوزادان زیر 6 سال توصیه نمی شود.
