انواع مختلف پارچه در جهان وجود دارد که از زمان قدیم همین‌ها در تولید انواع لباسهای مختلف نقش داشتند. شاید شما هم برایتان سوالی جدی در این زمینه که "نخ، کتون و پنبه چه فرقی دارند" وجود داشته باشد. خصوصا که در زبان انگلیسی Cotton به گیاه Gossypium اشاره دارد اما ویکی پدیای فارسی کتان را گیاه Linum usitatissimum معرفی کرده اند. جریان چیست؟
ابتدا بگذارید با این 12 بافت آشنا شویم، بسیاری از آنها مانند پشم، چرم، مخمل یا ساتن نیازی به معرفی ندارند. اما برخی مانند لینن یا نخی برای شما جدید هستند. این 12 نوع عبارتند از:
1- الیاف مصنوعی مانند پلی استر، آکریلیک و ریون، الیافی سبک، مقاوم، با قابلیت شست و شوی عالی، معمولا ضد چروک اما گاهی حساسیت زا هستند. در لباسهای ورزشی به علت کیفیت و ضد تعریق بودن بسیار پر کاربرد هستند و تفاوتهایی در وزن با هم دارند. در آینده انواع این الیاف را با جزییات بررسی میکنیم.
2- پشم : الیاف پشمی از حیواناتی چون گوسفند، بز، لاما و غیره به دست می آیند. با دوام و ماندگارند اما مودار و خارش آور هم هستند. چروک نشده و با خاک و اشک خراب نمیشوند. پشم معمولا باید با دست شسته شود و یا فقط خشکشویی شود. جنس آن گاهی میتواند پشم مصنوعی باشد ولی معمولا از جنس پشم حیوانات است.
3- مخمل: پارچه‌ای نرم، گران و سلطنتی. مراحل تولید پیچیده‌ای هم دارد. در هر دو طرف لطیف بوده، سنگین و براق است. کیفیت آن بسته به چسبندگی خزهای آن به پارچه پایه اش دارد. جنس آن میتواند از کتان، پنبه و الیاف مصنوعی باشد.
4- ابریشم: از پیله پروانه ابریشم به دست می‌آید. نرم و زیباست و مستحکم‌ترین و کم حساسیت‌زا‌ترین پارچه است. شست و شوی سختی دارد و به راحتی تمیز نمی‌شود. و گران قیمت هم است. ابریشم کشمیر و شانتونگ _شانتون_ مشهور هستند.
5- ساتن: از سه بافت اصلی هست. از یک سمت براق و نرم و از یک طرف مات است. مناسب مراسم های مجلل است. وزن کمی دارد و متاسفانه استحکام خوبی بر روی سمت براق ندارد و با ناخن یا پوست نخ کش میشود.
6- لینن: یک بافت باستانی است. محکم، با دوام، با کیفیت و سبک است. در گذشته همیشه از جنس گیاه کتان بود. به خوبی جاذب آب است و لطیف، خنک و کشسان است. نیاز به اتوکشی بعد از شست و شو دارد و زود چروک میشود. بجز البسه در ملحفه‌ها هم کاربرد فراوان دارد. این پارچه در اصل همان پارچه ایست که بین ایرانیها به نام پارچه کتان شناخته میشود. امروزه بجز کتان از مواد اولیه دیگری چون پنبه و پلی استر ساخته میشود اما این غلط مصطلح باقی مانده است.
7- چرم: با روش خاصی از پوست حیوانات می‌آید. مقاوم، گرم، ضد چروک و مد روز است. جیر هم مشابه چرم اما به پشت برگشته و حالت مخمل مانندی دارد. هر دو مناسب زمستان هستند.
8- توری: توری پارچه ای ظریف است. توری به عنوان یک پارچه لوکس در نظر گرفته میشود. و از اسمش مشخص است که تور است. اما معمولا در تار و پود آن بافت خاصی هم دوخته شده بنابراین قیمت کمی ندارد.
9- جین: یک نوع دیگر پارچه جین است. جین یک پارچه پنبه‌ای بافته شده است که از نخ درهم تنیده پنبه‌ای و نخ سفید پنبه‌ای ساخته شده است. اغلب به دلیل بافت زنده، استحکام، دوام و راحتی آن شناخته می شود. جین بیشتر با نیلی برای ایجاد شلوار جین آبی، رنگ میشود، اما برای کت و لباس نیز استفاده میشود.
10- کرپ: کرپ یک پارچه ساده سبک وزن با سطحی ناهموار است که چروک نمی‌شود. پارچه همه کاره هم به آن میگویند. ژرژت نوعی پارچه کرپ است که اغلب در لباس های عربی و هندی استفاده می شود.
11- نخی: یک پارچه طبیعی سبک و نرم است. راحت، تطبیق پذیر و با دوام. ضد حساسیت است و به خوبی تنفس می کند، اگرچه به سرعت خشک نمی شود. با این حال، می تواند چروک یا کوچک شود. چینو، چینتز، گینگهام و موسلین انواع دیگر پارچه نخی هستند. از جنس پنبه است. پس نخ و پنبه منظور همین پارچه است.
12- شیفون
شیفون پارچه ای شفاف، سبک و ساده است و کمی حس زبری دارد. نخ آن معمولا از ابریشم، نایلون، پلی استر یا ابریشم مصنوعی ساخته میشود. شیفون را می توان به راحتی رنگ کرد. جنس آن سبک و روان است.
بله پارچه نخی همیشه از جنس پنبه است. خیر کتان با پنبه یکی نیست. خیر پارچه کتان همیشه از جنس گیاه کتان نیست. در واقع گیاه کتان، پارچه کتان _ لینن_ و پارچه پنبه‌ای سه چیز کاملا متفاوت هستند. آیا پارچه به همین دوازده بافت تقسیم میشود؟
خیر! لایکرا، کانواس، نایلون، مازراتی _ و سایر انواع پارچه‌های مناسب اثاثیه _، کبریتی، تافتا _ که در لباس خواب های مجلل قدیمی استفاده میشد_ شاین و همچنین خز انواع دیگری از بافت پارچه هستند. امیدوارم این مطلب براتون جالب بوده باشد.
