با گسترش تکنولوژی ما توقع داریم کاملترین، صحیح‌ترین و به‌روزترین مطالب و وبسایت‌ها در هر زمینه‌ای با یک سرچ ساده به ما برسد. اتفاقی که همیشه فکر میکردیم در طول زندگی ما می‌افتد و هیچکدام از ما شکی به صحت این نداشتیم. حتی امروزه مرجع بسیاری از افراد گوگل است. اگر می‌خواهید از مسئله ای مطمئن شوید یا سوالی دارید کافی است آنرا جستجو کنید. گوگل پاسخ شما را میدهد. بیایید فرض کنیم یک سوالی را جستجو کرده‌اید مانند "تفاوت سرمه‌ای با آبی نفتی". گوگل در پاسخ به موضوع مورد جستجوی شما تعدادی صفحه به شما نشان میدهد. اما از تیتر هیچکدام آن صفحات بنظر نمی‌آید قرار است پاسخ سوالتان را بگیرید! واقعا چرا؟ در گوگل که هر سوالی بپرسید جوابی خواهید گرفت.
اعتبار صحت این پاسخ‌ها چقدر است و آیا واقعا گوگل همه چیز را می‌داند؟ گوگل چگونه می‌داند من چه می‌خواهم و جواب مطلوب من را میدهد؟ هر جوابی که گوگل به سوال من میدهد، درست است؟ آیا در نهایت به پاسخ واقعی سوالم می‌رسم؟
در پاسخ به این پرسش باید بگوییم خیر! گوگل دایرة المعارف نیست. گوگل یک منبع خبری با آبرو و پافشار بر انتشار اخبار درست نیست!
گوگل یک موتور جستجوگر است یعنی از میان مطالب، وبسایت‌ها و تصاویر مطابق استانداردهای خودش و درکی که از سوال ما برایش پدید می‌آید، تعداد محدودی از آنها را به ما نمایش میدهد. اگر مطلب همه جانبه و صحیحی در پاسخ به سوال ما باشد اما مطابق معیارهای گوگل تنظیم نشده باشد گوگل حتی زحمت بالا آوردن آن را تا مدت‌ها به خود نمی‌دهد. و به این ترتیب احتمال بسیار زیاد جواب سوال شما ممکن است نادرست باشد. اگر جستجو کرده باشید بهترین تخفیفات لباس را کدام فروشگاه ارائه میدهد، گوگل تنها کلماتی که جستجو کردید را در صفحات اینترنتی جستجو می‌کند. این باعث میشود سایتهایی در جستجوی آن بالا بیایند که گاها حتی تخفیف آنچنانی ندارند اما چون طبق استانداردهای گوگل موثق هستند گوگل آنها را به عنوان مرکز مراجعه معتبر مردم در نظر میگیرد.
سالهاست گوگل الگوریتم‌هایی برای فیلتر کردن محتوای زرد و نادرست و مشکل‌زا به خود اضافه کرده _ در دوران اوج کرونا واقعا تلاشش تحسین برانگیز بود_ اما در واقعیت هنوز خیلی مانده تا محتوای صحیح و مفید بتواند توسط هر فردی از عوام منتشر شود و به اطلاع همه برسد. در این زمینه شبکه های اجتماعی از گوگل بسیار موفق‌تر عمل کرده‌اند.
مشکل جالب دیگر گوگل، مسئله جمع آوری اطلاعات است. با جستجو و گردش در اینترنت گوگل اطلاعاتی از شما مانند محل زندگیتان، دوستان و عزیزانتان، فیلمهایی که دیده‌اید، کتابهایی که خوانده‌اید، سبک موسیقی محبوبتان، شغل شما و هرچیزی که فکرش را بکنید جمع آوری می‌کند و برای آینده نگه می‌دارد. این آینده ممکن است خیلی زود به کارش بیاید. مثلا دفعه بعدی که عبارت weekend را سرچ کردید دقیقا می‌داند که آیا درباره پایان هفته سرچ کرده اید؟ آیا منظورتان خواننده‌ای با این نام است؟ آیا معنی کلمه را سرچ کرده‌اید؟ آیا فیلمی با این مضمون را می‌خواهید؟ و غیره!
این جمع آوری اطلاعات از نظر برخی مفید و لازم است. گوگل اطلاعات ما را گرفته و در ازایش سرویس بهتری به ما ارائه میدهد. به بهترین دوست ما تبدیل شده که سلیقه ما را از هرکسی بهتر می‌داند. اما این باعث میشود نتایج سرچ گوگل ما به سلیقه شخصی ما نزدیک‌تر باشد و یک فیلتر سنگین دیگری بر نتایج جستجوی ما بگذارد. مطالبی در اینترنت که با ذائقه قبلی ما همخوانی ندارد، دیرتر در سرچ گوگل پدیدار میشود و شاید حتی هرگز نمایش داده نشود!
راه حل این مشکل برای کاربران چیست؟
استفاده از کلملت پیچیده‌تر به جای کلمات ساده تر به هنگام جستجو! فرض کنید می‌خواهیم از وبسایت ریبون با تخفیف زیاد خرید کنیم. با جستجوی ریبون، ابتدا گوگل نتایج دیگری از واژه ریبون بالا می آورد که در مدت زمان طولانی بیشتر بازدید خورده! پس ما باید نتیجه را مجددا به گوگل تفهیم کنیم. منظور ما فروشگاه ریبون است پس جستجو میکنیم فروشگاه ریبون! و وبسایت را در صفحه اول سایت گوگل مشاهده میکنیم. به همین طریق میتوانید ریشه تاریخی کلمه مادر را نیز سرچ کنید. اگر در صفحه نخست گوگل معنی کلمه مورد نظر شما را نیاورد، کافیست با واژه های دقیق‌تری سرچ کنید _مانند عبارت "ریشه تاریخی کلمه مادر"_ یا "ریشه باستانی کلمه مادر".
متاسفانه گاهی امتیاز صفحه در رقابت آنقدر پایین است که اصلا نمیتوان بسادگی آن را پیدا کرد. برای مثال اگر درباره برند ایرانی کفش چرم Bonetti در اینترنت تولید محتوا شده باشد، انقدر صفحات با ارزش بیشتر جلوی آن قرار می‌گیرند که تنها راه رسیدن به سایت این برند را تبدیل به جستجوی عبارات طولانی و کاملا مرتبط می‌کند مانند : برند چرم بونتی ایرانی. در این بین تعداد بسیاری صفحه و حتی پیج اینستاگرام با کلمات کلیدی مرتبط در صفحه اول گوگل قرار می‌گیرند که گاهی تشخیص اصل بودن صفحه یا فرعی بودن آن صفحات را برای کاربران بسیار سخت می‌کنند. برای صفحاتی که تیک آبی ندارند این اتفاق به فراوانی ممکن است بیافتد.
به همین علت است که مادربزرگ شما معتقد است سلبریتی محبوبش او را فالوبک داده اما در اصل فن پیج سلبریتی پشت این ماجرا بوده! مشابه همین اتفاق برای سرچ گوگل هم میتواند بیافتد. مطالب فراوانی به نام فردی از وزارت بهداشت، وزارت صنایع، وزارت کار، فلان سلبریتی، بهمان مسئول توسط گوگل به صفحات اول آورده می‌شوند که بسیاری از آنها کذب خالص هستند.
متاسفانه گوگل هنوز نمیتواند کلمه به کلمه مطالب منتشر شده خصوصا به زبان فارسی و یا در بنرهای تبلیغاتی را اعتبار سنجی کند، یا اگر سازنده صفحه وعده دروغی بدهد، روایت اشتباهی بکند و نیات شوم کلاهبرداری داشته باشد، گوگل توانایی تشخیص آن را ندارد. البته با توسعه روزانه هوش مصنوعی گوگل هم در این زمینه بهبود داشته اما هنوز نمیتوان صد در صد به نتایج جستجوی او اعتماد کرد.
پس چه کنیم؟ مقاله‌ای در ادامه همین مقاله منتشر خواهم کرد که تشخیص محتوای صحیح از فیک و بی اعتبار و غلط را برای ما بسیار ساده خواهد کرد. اما یک شبهه باقی می‌ماند.
فقط گوگل؟ چرا بقیه موتورهای جستجوگر نه؟ آیا همه همین مشکلات را دارند؟
با وجود مشکلی که بیان شد، گوگل همچنان از هر نظر کاربردی‌ترین موتور جستجوگر است. اگر مدتی با سایر موتورهای جستجوگر کار کرده باشید، علت منطقی محبوب‌تر بودن آن نسبت به سایر موتورهای جستجوگر را متوجه می‌شوید. مشتری مداری همیشه صنعت را رو به جلو هل میدهد.
اما اهمیت درک این مسئله بسیار زیاد است. به دفعات، کاربران اینترنتی صرفا چون یک سایت هنگام سرچ، در رتبه نخست قرار گرفته، آن را مرجع علمی قرار داده اند! کلاهبرداران اینترنتی از این اعتماد افراد به گوگل سواستفاده می‌کنند و مبالغ هنگفتی را از این طریق به دست می‌آورند. خصوصا توضیح این موارد به افرادی که از علم سئو خیلی سر در نمی‌آورند آسان نیست اما امیدوارم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.
