به قلم دکتر داود صالحی
هفتهای نیست که دانشآموزان این سرزمین، صبح را با بوی دود شروع نکنند. مسئولان اما طبق معمول، خبری خوش میدهند:
و مردم، تشویق میشوند به نفس عمیق کشیدن در خانهای که فقط یک درجه تمیزتر از خیابان است.
گویا سیاست ما در برابر طبیعت، شبیه آن پدر خستهایست که بهجای تربیت فرزند، تصمیم میگیرد تلویزیونش را خاموش کند تا خانه ساکت شود.
آلودگی را تولید میکنیم، بعد برایش تعطیلی اعلام میکنیم، بعد جلسه اضطراری میگذاریم تا بررسی کنیم چرا هوا آلوده است.
به همین چرخه میگویند توسعه پایدار نسخه بومی شده.
با هر بار بارش باران، تلویزیون با ذوق میگوید: «نعمت الهی نازل شد و آلودگی شسته شد!
اما هیچکس نمیپرسد؛ عزیز جان، اگر قرار است باران برایمان فیلتر هوای ملی باشد، پس بودجه سازمان محیطزیست دقیقاً خرج خرید چند لیتر امید میشود؟
در این میان جنگلهای هیرکانیِ پیر، از دور نظارهگر ما هستند؛ همانها که وقتی میسوختند، مسئولان گفتند «آتشسوزی طبیعی است».
طبیعی؟ بله، در مملکتی که ناهنجاری هنجار شده، آتشسوزی هم طبیعتش طبیعی است.
هیرکان میسوزد، خاکسترش میرود در هوا، هوا آلوده میشود، مدارس تعطیل میشوند، و بچهها همان وقت با گوشیهایشان ویدیوی سوختن درختان را تماشا میکنند.
نسلی تربیت میکنیم که جنگل را فقط در پسزمینهٔ عکس پروفایلش بشناسد.
در این میان سیاستمداران مهربان ما هرگز فراموش نمیکنند جلسه فوقالعاده بگذارند. نتیجه؟ وعدهٔ کاشت ده میلیون نهال.
اما نکته ظریفتر از تنهٔ همان نهال این است که کسی یادش نمیماند همان درخت کاشتهشده، سه ماه بعد زیر ساختمان نیمهکارهٔ بعدی دفن شد.
کشور ما شاید تنها جایی باشد که خاکش از درخت شلوغتر است؛ هرجا میکنی، یک طرح عمرانی بیرون میزند.
حالا رسیدهایم به جایی که بچهها بیشتر از معلمشان، شاخص آلودگی را بلدند.
کودک هفتساله میپرسد: مامان، شاخص آلودگی روی 170 یعنی چی؟
و مادر جواب میدهد: یعنی باز فردا مدرسه تعطیله، بخواب عزیزم.
بله، این است تعریف ما از «آینده روشن»؛ جایی که روشناییاش نه از خورشید، که از لایه مهِ دود سوسو میزند.
وقتی هوا تیره است، حرفها شفافتر میشوند.
و حقیقت شفاف این است:
تا وقتی درختان را آمار میکنیم نه سایهشان را،
تا وقتی جنگل میسوزد و خبرش «حماسه امداد مردمی» میشود،
تا وقتی باران فقط مأمور شستن هوای گناهکار ماست،
نه باران نجات میدهد، نه تعطیلی؛
تا وقتی تصمیمگیرها خودشان عاملند.
#هوای_آینده
#آلودگی_هوا
#بچههامون
#نفس_تمیز
#تعطیلی_مدرسه
#فکر_فردا
