پرسوناها نماینده‌هایی از مخاطبان هدف محصول ما هستند که رفتارها، اهداف، انگیزه‌ها و نیازهای مشابهی در محصول دارند و ما در محصول سعی می‌کنیم نیازهایشان را برطرف کنیم.
در دوره شهریور سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، که در آن ما با شیوع ویروس کرونا و تغییرات بسیار در حوزه آموزش و استفاده از ابزارهای دیجیتال مواجه بودیم، متوجه شدیم که تعداد زیادی کاربر از طرف مدارس به «بله» پیوستند. هدف ما در این تحقیق بررسی اهداف، نیازها، رفتارها و چالش‌های این گروه از کاربران در «بله» بود و در صورت لزوم، اقداماتی را برای پاسخگویی به این نیازها در نظر بگیریم.
برای بخش‌بندی، به کمک تیم دیتا کاربران را در ۴ دسته زیر گروه‌‌بندی کردیم.
کاربران قدیمی کادر مدرسه: برای مصاحبه، ۲۵ نفر از ادمین گروه‌های مدرسه‌ای که در سال گذشته در «بله» گروه ساختند و همچنان فعالیت دارند، انتخاب شد.
کاربران جدید کادر مدرسه: برای مصاحبه، ۲۵ نفر از ادمین گروه‌های مدرسه‌ای که از ماه شهریور به بعد، گروه ساختند و خود ادمین هم در ۲ ماه اخیر حساب کاربری بله‌اش ساخته شده بود، انتخاب شد.
کاربران قدیمی دانش‌آموز: برای مصاحبه، ۲۵ نفر از کسانی که در گروه‌های مدرسه‌ای که در شهریور سال گذشته عضو شدند ولی دیگر فعالیتی ندارند. (بیشتر از دوماه هست که به برنامه سر نزدند)
کاربران جدید دانش‌آموز: برای مصاحبه، ۲۵ نفر از کسانی که در گروه‌های مدرسه‌ای از ماه شهریور به بعد عضو شدند و خود کاربر هم در ۲ ماه اخیر، حساب کاربری بله‌اش ساخته شده بود.
هدف از انتخاب کاربران جدید در هر دو دسته‌ی کادر مدرسه و دانش آموز، شناخت آن‌ها در مواجهه‌های اول با محصول بود. اینکه چه مشکلات و نیازهایی دارند و هدف از انتخاب کاربران قدیمی، شناخت کاربرانی که بیشتر به محصول مسلط هستند. این گروه می‌توانستند اطلاعات زیادی در مورد نیازها، مشکلات و…. دهند.
این پیش‌نویس شامل هدف، مخاطبان هدف، سوالات مصاحبه، اطلاعات شخصی برای معرفی خودمان و یک تمپلیت برای نتایج مصاحبه در نظر گرفته شد. یکی از مهم‌ترین بخشهای این پیش‌نویس، سوالات مصاحبه است که باید به زبان کاربر ترجمه می‌کردیم. به دلیل شرایط کرونا، ما مصاحبه تلفنی را انتخاب کردیم و در طراحی سوالات این مورد را در نظر گرفتیم که به علت مصاحبه به صورت تلفنی، زمانی زیادی را از کاربر نگیریم. پس از طراحی سوالات، این سند را با سایر اعضای شرکت که به این پروژه مرتبط می‌شد، به اشتراک گذاشتیم و نظرات آن‌ها را درباره این سوالات بررسی کردیم و در نهایت یک‌سری سوالات را نهایی کردیم.
بعداز تکمیل این سند، یک مصاحبه آزمایشی با همکارم که قرار بود این تحقیق را باهم انجام دهیم، برگزار کردیم و مواردی که نیاز بود در سند اصلاح شود یا مواردی که در طول مصاحبه بهتر بود رعایت کنیم را اعمال کردیم.
به دلیل برگزاری مصاحبه‌ها به صورت تلفنی، مدت زمان هر مصاحبه معمولا بین ۵ تا ۲۰ بود. در ابتدای مصاحبه تلاش می‌کردیم تا اطلاعات شخصی از کاربران نگیریم. تنها در صورت تمایل طرف مقابل به ادامه مصاحبه، سوالاتی شخصی مورد نیاز را مطرح می‌کردیم و این اطمینان را به کاربران می‌دادیم که این اطلاعات گرفته شده محرمانه است و صرفا برای بهبود تجربه‌ی کاربری استفاده می‌شود.
در طول مصاحبه، با چالش‌هایی مواجه شدیم که عبارتند از:
بعد از انجام مصاحبه، ما به کدگذاری نتایج پرداختیم و از روش کدگذاری قیاسی استفاده کردیم. در طول مصاحبه، این کدگذاری‌ها را اعمال کرده و با برآوردی که انجام دادیم، کدگذاری هر مصاحبه، شش برابر مدت زمان واقعی مصاحبه بود.
فرآیندی که ما برای کدگذاری داشتیم، به کمک همکارم هر کدام از مصاحبه‌ها را در Google form وارد می‌کردیم. سپس هر مصاحبه‌ی انجام شده را در بخشهای مختلفی مانند نیازها(کارت زرد)، انگیزه‌ها(بنفش)، فرصت‌ها(سبز)، مشکلات(قرمز) و سایر(سفید) دسته‌بندی کردیم و همچنین یک قسمت دموگرافیک هم برای هر بخش متناسب با دیتاهای که از شرکت‌کنندگان دریافت کرده بودیم، وارد کردیم.
پس از آن، کدهای ایجاد شده را بررسی کردیم و تفاوت‌ها، شباهت‌ها و تضاد‌ها را مورد بررسی قرار دادیم و مواردی که در یک گروه قرار گرفتند برای هر گروه، کدهای تفسیری جدیدی در نظر گرفتیم.
بعد از انجام کدگذاری بر روی ۵۸ مصاحبه انجام شده، ما توانستیم بر اساس الگوهای رفتاری مشابه، این مصاحبه‌ها را به ۵ دسته‌ی مختلف تقسیم کنیم. این دسته‌ها شامل دبیران، دانش‌آموزان، اولیا، نماینده‌های دانش‌آموزان و نماینده‌های اولیا بودند. با انجام بررسی بیشتر، ما به ۳ پرسونای کیفی برای دانش‌آموزان، اولیا و دبیران رسیدیم که اهداف، نیازها و الگوهای رفتاری مشابهی داشتند.
پس از طراحی پرسونا، ما نیازمندی‌های اصلی این ۳ پرسونا را شناسایی کردیم و آن‌ها را به تیم محصول ارائه دادیم. سپس، بر اساس این نیازمندی‌ها، راهکارهای محصولی برای پاسخ به آن‌ها طراحی شد و در اولویت پیاده‌سازی لاین پلتفرم قرار گرفت.
