اهمیت آموزش و خصوصاً آموزش محتوایی علوم جهت پیشبرد اهداف توسعه بر کسی پوشیده نیست. به محض گفتمان در خصوص آموزش، ذهن به سمت آموزش در مدارس و دانشگاهها متبادر میشود؛ در صورتیکه هدف از بنیانهای آموزش در این مقاله، آموزش بهمعنی عام کلمه از بدو تولد تا سایر مراحل زندگی، کار، تجارت، صنعت، رفتار صحیح اجتماعی و خانواده است که به واکاوی آن میپردازیم. سؤال اصلی اینجاست که چرا آموزش و یادگیری در کشور ما آنگونه که شایسته و بایسته است، درصد اثربخشی مورد انتظار را نداشته و حتی در برخی موارد هنوز به روال اشتباه گذشته، تکرار مکررات بهصورت جهل مرکب دیده میشود؟
ریشه پاسخ را در اصلاح بنیان ساختاری سه پایه و اساس آموزش میتوان واکاوی نمود:
۱. کیفیت مطالب آموزش با این سؤال که آیا مطالب آموزشی ارائهشده در قالب کتاب، نوشتار یا محتوای آموزشی دارای وجهه علمی ـ تحقیقاتی هست یا صرفاً ناشی از خرافات، تعصبات و تلقین اشتباه است.
۲. کیفیت آموزشدهنده که اصل اولیه باز کیفیت آموزشی آموزشدهنده و گذر وی از کانال شرایط احراز یک آموزشدهنده علمی است که تحت تأثیر عوامل مُخِلّ کیفیت آموزشی قرار نگرفته باشد. باید یادآور شد اولین آموزشهای فرد در نهاد اولیه اجتماع یعنی خانواده و توسط والدین صورت میگیرد که سطح و کیفیت فرهنگی آنها و همکاری آموزشی موجود بسیار حائز اهمیت است.
۳. کیفیت آموزشگیرنده به نحوی که انگیزه و محیط آموزشی به او تفهیم نموده باشد که فراگیری اصل اولیه زندگی فردی و جمعی است. و چهبسا اگر تمایل و انگیزه لازم در آموزشگیرنده وجود نداشته باشد و عوامل مُخِلّ کیفیت آموزشی بر او غالب باشد، کل فعالیتهای آموزشی عقیم و بیفایده خواهد بود.
محمد صادقیان
